राहतको प्रतीक्षामा द्धन्द्धपिडित

काहुले÷२०५९ मंसीर ११ को रात सम्झना साथ काहुले–४ का ४३ वर्षिया नरुमाया तामाङको आङ सिरिङ हुन्छ । त्यस दिन साँझ हजुरबाको ध्यावामा गएका १६ वर्षिय छोरा चन्द्रबहादुर तामाङ सहित पाँच नावालकको सेनाको गोलीबाट हत्या भएको घटनाले नरुमायालाई त्यसपछिका सधैजसो रात सानो आबाजले समेत तर्साउने गर्छ ।
    माओवादी जनविद्रोह विरुद्ध लागेको सङ्कटकालमा माओवादी अपरेसनका लागि विदुरबाट गएको सेनाको समुहले वालवालिकालाई माओवादीको संज्ञा दिदै अन्धाधुन्द गोली प्रहार गरी हत्या गरेका थिए । ध्यावाबाट राती राँको बालेर घर फर्केका उनीहरूलाई सेनाले हत्या गरी विहान उनकै वावु आमालाई माओवादी मारेका छौं, गाड्न हिड्नुस भन्दै जर्वरजस्ती लगेका थिए ।
    सेनाको गोलीबाट काहुले–४ का चन्द्रवहादुर तामाङ, चोक्ता तामाङ, कान्छामान तामाङ, जितवहादुर तामाङ र परिमान तामाङको हत्या भएको थियो । माओवादीको शव गाड्न घरबाट कोदालो र पिग लिएर घटनास्थल पुगेका चन्द्रवहादुरका पिता वुद्धिबहादुर छोराको लाश वारीको डिलमा देख्दा त्यही वेहोस भएका थिए । विद्यालय सकेर पोशाकमै ध्यावा पुगेका बालबालिका फर्कदा सेनाको गोलीबाट हत्या भएको घटना पछि आफ्ना सन्तान गुमाउँदा नरुमाया जस्ता पाँच अभिभावकको आँखा ओभानु हुन सकेको छैन । घर नजिक भएको घटना वितेको आठ वर्ष भैसक्दा पनि नावालक छोराहरूको सम्झनाले ती परिवारले अरु परिवार झै दिनचर्या सामान्य रुपमा बिताउन सकेका छैनन् ।
    सेनाको गोलीवाट मारिएका चन्द्रबहादुरका पिता बुद्धिवहादुर छोराको वियोगमा रक्सी सेवनमा लागेर क्षयरोगको शिकार भएका छन् । वुद्धिवहादुर हालका दिनमा राजधानीमा ज्याला मजदुरी गर्दै क्षयरोगको उपचारमा लागेको पत्नी निरुमायाले बताउनुभयो । त्यस्तै सोही घटनामा मारिएका वालक कान्छामानको पिता योङगार तामाङको पिडाकै कारण डेढ वर्ष पछि मृत्यु भएको थियो । आफ्ना सन्तानको अकालमै मृत्यु भएपछि पिडा सहन नसकेका योङगारको आर्थिक अभावमा उपचार हुन नसकी मृत्यु भएको हो । छोराहरू मारिएपछि माओवादी र राज्य तर्फ दुवैपक्षले परिवारलाई सहयोग नगरे पछि पिडित परिवारमा थप पिडा थपिएको छ ।
    घटनामा मारिएका चोक्ता तामाङका पिता कामी छिरिङ कामका लागि राजधानी पलायन भएका छन् । भने अर्का मृतक परिमानका पिता कामका लागि भारत गएदेखी गाँउ फर्केका छैनन् । २०६४ मा कामका लागि भारत छिरेका बावुछोराको
हत्या भएको खवर पाउँदा समेत घटना सम्झन नसकी घर फर्केनन् परिमानका दाई कालुराम तामाङले भने । हत्यामा भएका बालकहरूलाई तत्कालीन समयमा राज्यले माओवादीको संज्ञा दिएपछि परिवारले आफ्नो साँस्कृती र परम्पराअनुसार काजक्रिया गर्न समेत पाएका थिएनन् ।
    सेनावाट निर्दोष वालवालीको हत्या भएको स्विर्कादै राज्यले पिडित परिवारलाई उचित क्षतिपुर्ति दिने निर्णय गरेपनी आठ वर्षको अन्र्तरालमा दुई लाख रुपैयाँ मात्र क्षतिपुर्ति पाएका छन् । उनीहरूका परिवारलाई सरकारले कोरियामा रोजगारी दिने निर्णय गरेपनी अहिले सम्म एकजनाले पनि कोरियामा रोजगारी पाएका छैनन् ।
    पिडित तामाङ परिवारले कोरियामा रोजगारी पाउने आशमा छिमेकीसंग ऋण लिएर राहदानी बनाएका थिए । तर, ऋण लिएर काठमाडौ जाँदा पटकै पिच्छे १० हजार भन्दा बढी खर्च व्यहोर्दै आएका तामाङ परिवार राज्यले आश्वासन पुरा नगर्ने थाहा पाएपछि निरास भएका छन् ।