तारकेश्वर/तस्बिरमा देखिएको यही मन्दिरको नामबाट यस गाउँपालिकाको नाम तारकेश्वर रहन गएको हो । राज्य पुर्नसंरचना अन्र्तगत स्थापना भएको नुवाकोटको १२ वटा स्थानीय तह मध्येको यो तारकेश्वर गाउँपालिकाको नामाकरण गर्ने तारकेश्वर मन्दिर वडा नं. २ मा पर्दछ । त्रिशुली नदीको किनारमा अवस्थित यो मन्दिरको उत्पत्ती र विकासक्रमका बारेमा प्रष्ट तथ्य भने भेटिएको छैन ।
देविघाट गल्छीखण्डको मुख्य सडक तारुकाघाटबाट ठिक वारीपट्टी त्रिशुली नदीको किनारमा रहेको यस स्थानलाई नुवाकोट र धादिङ्गका भक्तजनहरूले श्रद्धाका साथ लिदै आएका छन् । अन्तराष्ट्रिय सडक मार्गबाट गाउँपालिका प्रवेश गर्दा मुख्य नाकामा नै रहेको यो मन्दिरमा हरेक मंसिरको बालाचतुर्दशीमा बिशेष मेला लाग्दै आएको वडा नं. २ का अध्यक्ष समरबहादुर आले मगर बताउछन् ।
यस्तै, यस तारकेश्वर गाउँपालिका वडा नं. ५ को मानेडाडा आफैमा रमणिय स्थान रहेको छ । उचाईका हिसावले तारकेश्वर गाउँपालिकाको प्राय गाउँटोलको अवलोकन गर्न सकिने यहाँबाट नुवाकोट, रसुवा र धादिङ्ग जिल्लाको अधिकांश स्थान देख्न सकिन्छ । नुवाकोटको बट्टारबजारबाट १७ किलोमिटर सडक दुरीमा रहेको यो स्थान आन्तरिक पर्यटकहरूका लागि भ्रमण, अबलोकन र दिन बिताउने राम्रो गन्तब्यको रुपमा रहेको छ । तारकेश्वर गाउँपालिकाको मध्ये भागमा रहेको यहाँ नजिकै बज्र गुम्बा रहेको छ । २०६५ सालमा स्थापना भएको यो गुम्बा र आपसासको क्षेत्र पर्यटकका लागि उपयुक्त रहेको स्थानीय श्याम तामाङ सुनाउछन् ।
पुरानो गाविस भवनसंगै रहेको बज्र गुम्वाको प्रचिन ईतिहास रहेको छ । डाडाथोक नामले समेत चिनिने यहाँको गुम्बामा लामा ज्ञानको सिकाई हुँदै आएको छ । यस वडाको कुल जनसंख्या मध्ये ७५ प्रतिशत भन्दा बढी तामाङ समुदायको बसोवास रहेको यहाँ तामाङका पुरोहित लामा तथा तन्त्रमन्त्र विद्या प्राप्तीका लागि यस गुम्बा महत्वपूर्ण बन्दै गएको छ । लामा उत्पादनका लागि आशन बस्ने र साधना गर्ने स्थान बस्तीबाट निक्कै टाढा रहेको र त्यहाँसम्म आवश्यक पुर्वाधार तथा आधुनिक सुविधा पु¥याउन असम्भव देखिएपछि यहाँ गुम्बा तयार गरिएको हो । बज्र गुम्बाको नामले परिचित यो बौद्धधर्मालम्वीको आस्थाको केन्द्रलाई स्थानीय सरकार तारकेश्वर गाउँपालिका र वडा नं. ५ ले पनि विशेष रुपमा हेर्दै आएको छ । तारकेश्वर गाउँपालिका वडा नं. ५ का अध्यक्ष चुडामणिप्रसाद गजुरेल यस स्थानलाई धार्मिक पर्यटक भित्र्याउने सम्भावना भएको बताउछन् ।
त्यसो त, साविकको तारुका गाविसको शिरमा रहेको शिवालय मन्दिर पनि यहाँको ऐतिहासिक रहेको छ । यहाँका स्थानीय एक जाइफर सुब्बा अधिकारी नाम गरेका व्यक्तिले आमाको ईच्छा पुरा गर्नका लागि मन्दिर निर्माण गराएको इतिहास यहाँ सुनिन्छ । यो मन्दिरको संरक्षण र सञ्चालनका लागि उनले व्यक्तिगत गुठी तयार गरेका थिए । अहिलेपनि उक्त गुठी अन्र्तगत ८० रोपनी खेत र ९६ रोपनी बारी छ । यो शिवालय स्थापना र मन्दिर निर्माणको कार्य विक्रम सम्वत १८७२ मा सम्पन्न भएको यहाँ रहेको शिलालेखमा उल्लेख छ । जाईफर सुब्बा अधिकारीले राजा राजेन्द्र विरविक्रम शाहाको शासनकालमा यो मन्दिरको स्थापना गरेको तारकेश्वर गाउँपालिका वडा नं. ३ का सदस्य कुलदिप ढकाल बताउछन् ।
यसरी धार्मिक, ऐतिहासिक, पर्यटकिय स्थान, श्रोत साधन र नीधिले भरिपूर्ण तारकेश्वर गाउँपालिका नुवाकोटको अन्य गाउँपालिका भन्दा सम्पन्न देखिएको छ । कला, संस्कृति र परम्परालाई पर्यटनसंग जोड्दै यहाँका नागरिकहरूको आर्थिकस्तर वृद्धि र सम्मुनत विकासका लागि स्थानीय सरकारले कार्य आरम्भ गरेकोले पनि तारकेश्वर गाउँपालिका नमूना र अब्बल गाउँपालिकाको रुपमा स्थापना हुनेमा कुनै शंका छैन । त्यसका तारकेश्वर गाउँपालिकाले आवश्यक बजेट समेत विनियोजन गर्दै आएको र कला, संस्कृति अनि इतिहासको संरक्षण र प्रर्वद्धनका लागि काम भइरहेको छ ।
धार्मिक, ऐतिहासिक र पर्यटकिय पक्षलाई स्थानीय सरकारको आम्दानीको श्रोत बनाउने तर्फपनि गाउँपालिकाले योजना तयार गरेको छ । त्यसका लागि आवश्यक पुर्वाधारहरू तयार भइरहेको, पाहुनाको सहजताको लागि होमस्टेको काम गाउँपालिकामा अगाडी बढेको गाउँपालिका अध्यक्ष रमेशबहादुर वस्ती बताउछन् ।
गाउँपालिकाको पहचिाननै बनिसकेको परम्परालाई संरक्षण गर्नका लागि यस गाउँपालिकाले नीतिगत रुपमै व्यवस्था गरेको छ । नागरिकहरूको मागको आधारमा मात्रै नभईकन जनप्रतिनिधिहरूले संरक्षण र प्रचारका लागि आवश्यक देखेका पक्षहरूमा काम हुँदै आएको उपाध्यक्ष तारादेवी रिमाल सुनाउछन् । त्यसैले पनि तारकेश्वर गाउँपालिकाको नीति तथा कार्यक्रममा उल्लेख गरिएको छ की पर्यटनको माध्यमबाट विकासको गती छिटो बढाउन यस गाउँपालिका भित्रका पर्यटकीय सम्भावनाको पहिचान गरिने उपाध्यक्ष रिमालको तर्क छ । यस गाउँपालिका भित्रका मध्येपनि वडा नं. ६ को ऐतिहासिक फिर्केपकोट, भूमेस्थान मन्दिर, ढिंकीजाँतो चूली, जन्तरे गढी, काफलपानी, फलाटेडाँडा, तारुकाघाटको तारकेश्वर, गोरु जुधाई मेलालाई व्यवस्थित ढंगले विकास गरिने लक्ष्य गाउँपालिकाको रहेको छ । जसले सन् २०२० को पहिलो दिनबाटै सुरु हुने नेपाल भ्रमण बर्षमा नुवाकोटको गतिलो पर्यटकिय स्थानहरूको उजागर गरेको छ ।
No comments:
Post a Comment