विद्यालय भवन बनाऔं
रसुवा जिल्लमा भुकम्प गएको ५ वर्ष बित्न लाग्दा पनि भत्किएका दश वटा भन्दा वठि विद्यालयका भवन अझै पुनर्निमाण हुन नसकेको तथ्याङ्क देखिएको छ । त्यसो त, जोखिम बस्तीमा परेका कारण झण्डै ७ वटा विद्यालय भवन र अन्य केही कारणले ३ वटा विद्यालय पुनर्निमाण हुन सकेको छैन । ति विद्यालयहरूको नाम नै लिएरक ुरा गर्ने हो भने पनि गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका २ टिमुरेमा रहेको नेपाल राष्ट्रिय आधारभुत विद्यालय को भवन निर्माण हुन सकेको छैन । उक्त विद्यालयको अवस्था दयनिय नै रहेको छ । विद्यालयको ३ कोठे पक्की भवन भएतापनि एउटामा कार्यालय र एउटा कोठा र बाँकि कक्षा टहरामा पढाउनु परेको समसया विद्यालयसति देखिएको छ । तीन वर्ष अघि चीन सरकारले निर्माण गर्नका लागी जिम्मा लिएपछि कुनै प्रयास भएको छैन । चीनियाँ लगानीमा निर्माण हुने भनेर नेपाल सरकारको निर्माण सूचीमा नसमेटिएको त्यस विद्यालयले देखाइरहेको छ रसुवा जिल्लाको सामुदायिक विद्यालयहरूको भौतिक संरचनाको दयालाग्दो हविगत । जस्तापाता कति बेला हुरीले उडाउछ भन्ने त्रास पनि बरोवरी नै छ । चीन सरकार ले निर्माण गर्ने भनेर ओगटेर राख्दा भवन निर्माण गर्न समस्या भइरहेको छ । विद्यालय भवन पुननिर्माण नहुँदा विद्यार्थीहरूलाई पठनपाठनमा समस्या परेको छ । भत्किएका विद्यालय पुनर्निमाण नहुँदा असुरक्षित जोखिम युक्त भवनमा पढाउनुपर्ने बाध्यता कायमै छ । यस्तै, समस्या उत्तरगया १ को तिरु आधारभुत कालिका आधारभुत वालोदय आधारभुत, करुम¥याङ आधारभुत भुमेदेवी आधारभुत कालिका १ को अनन्त स्मृति आधारभुत विद्यालय र आमाछोदिङमो गाउँपालिका ५ स्थित पाजुङ आधारभुत विद्यालयमा पनि छ । विनाशकारी भुकम्पपछि जोखिमयुक्त बस्तीमा परेकाले यी स्थानहरूमा विद्यालय निर्माण हुन सकेको छैन ।
शिक्षाका लागि काम गर्ने कयौंै सामाजिक संस्था र जिल्ला आयोजना कार्यान्वयन एकाई (शिक्षा) मा धाएपनि रकम विनियोजन नगरेको गुनासो प्राधानाध्यापकहरूको छ । भुकम्पले जमिन चिरिएपछि जग्गाको अभाव खेपिरहेका अनि जोखिममा परेका सात वटा र चीन सरकारले जिम्मा लिएको तीन वटा विद्यालयको निर्माण अहिलेसम्म सुरु नहुनुले सरकारको उदासिनतालाई प्रस्तुत गरेको छ ।
यी समस्याको जानकार स्थानीय सरकार मौन प्रायः देखिएको छ । जसले गर्दा बालबालिकहरू भुकम्प लगत्तै खेलेका विद्यालयको जस्तो असुरक्षित संरचनाको बीचमा पढिरहेका छन् । वर्षेनी कमजोर बन्दै गएको थोत्रा पर्खालले सामुदायिक विद्यालय बालबालिकाका लागि हुने दुर्घटना स्थलको रुपमा तयार भएको जस्तो देखिन्छ । भविष्यकका कर्मधार नै जोखिममा परिरहेको संरचनाको पुर्ननिर्माण थालौं ।
रसुवा जिल्लमा भुकम्प गएको ५ वर्ष बित्न लाग्दा पनि भत्किएका दश वटा भन्दा वठि विद्यालयका भवन अझै पुनर्निमाण हुन नसकेको तथ्याङ्क देखिएको छ । त्यसो त, जोखिम बस्तीमा परेका कारण झण्डै ७ वटा विद्यालय भवन र अन्य केही कारणले ३ वटा विद्यालय पुनर्निमाण हुन सकेको छैन । ति विद्यालयहरूको नाम नै लिएरक ुरा गर्ने हो भने पनि गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका २ टिमुरेमा रहेको नेपाल राष्ट्रिय आधारभुत विद्यालय को भवन निर्माण हुन सकेको छैन । उक्त विद्यालयको अवस्था दयनिय नै रहेको छ । विद्यालयको ३ कोठे पक्की भवन भएतापनि एउटामा कार्यालय र एउटा कोठा र बाँकि कक्षा टहरामा पढाउनु परेको समसया विद्यालयसति देखिएको छ । तीन वर्ष अघि चीन सरकारले निर्माण गर्नका लागी जिम्मा लिएपछि कुनै प्रयास भएको छैन । चीनियाँ लगानीमा निर्माण हुने भनेर नेपाल सरकारको निर्माण सूचीमा नसमेटिएको त्यस विद्यालयले देखाइरहेको छ रसुवा जिल्लाको सामुदायिक विद्यालयहरूको भौतिक संरचनाको दयालाग्दो हविगत । जस्तापाता कति बेला हुरीले उडाउछ भन्ने त्रास पनि बरोवरी नै छ । चीन सरकार ले निर्माण गर्ने भनेर ओगटेर राख्दा भवन निर्माण गर्न समस्या भइरहेको छ । विद्यालय भवन पुननिर्माण नहुँदा विद्यार्थीहरूलाई पठनपाठनमा समस्या परेको छ । भत्किएका विद्यालय पुनर्निमाण नहुँदा असुरक्षित जोखिम युक्त भवनमा पढाउनुपर्ने बाध्यता कायमै छ । यस्तै, समस्या उत्तरगया १ को तिरु आधारभुत कालिका आधारभुत वालोदय आधारभुत, करुम¥याङ आधारभुत भुमेदेवी आधारभुत कालिका १ को अनन्त स्मृति आधारभुत विद्यालय र आमाछोदिङमो गाउँपालिका ५ स्थित पाजुङ आधारभुत विद्यालयमा पनि छ । विनाशकारी भुकम्पपछि जोखिमयुक्त बस्तीमा परेकाले यी स्थानहरूमा विद्यालय निर्माण हुन सकेको छैन ।
शिक्षाका लागि काम गर्ने कयौंै सामाजिक संस्था र जिल्ला आयोजना कार्यान्वयन एकाई (शिक्षा) मा धाएपनि रकम विनियोजन नगरेको गुनासो प्राधानाध्यापकहरूको छ । भुकम्पले जमिन चिरिएपछि जग्गाको अभाव खेपिरहेका अनि जोखिममा परेका सात वटा र चीन सरकारले जिम्मा लिएको तीन वटा विद्यालयको निर्माण अहिलेसम्म सुरु नहुनुले सरकारको उदासिनतालाई प्रस्तुत गरेको छ ।
यी समस्याको जानकार स्थानीय सरकार मौन प्रायः देखिएको छ । जसले गर्दा बालबालिकहरू भुकम्प लगत्तै खेलेका विद्यालयको जस्तो असुरक्षित संरचनाको बीचमा पढिरहेका छन् । वर्षेनी कमजोर बन्दै गएको थोत्रा पर्खालले सामुदायिक विद्यालय बालबालिकाका लागि हुने दुर्घटना स्थलको रुपमा तयार भएको जस्तो देखिन्छ । भविष्यकका कर्मधार नै जोखिममा परिरहेको संरचनाको पुर्ननिर्माण थालौं ।
No comments:
Post a Comment