त्रिशुली । नुवाकोटका बालबालिका तथा गर्भवती महिलाहरूमा भिटामिन ए को कमी देखिएको एक अध्ययनको प्रतिवेदनले सार्वजनिक गरेको छ ।
तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठानले तीन महिना अघि दुई चरणमा गरेको अध्ययनको प्रतिवेदन बिहीवार त्रिशुली अस्पतालमा सार्वजनिक भएको हो । जिल्लाका २० प्रतिशत गर्भवती र ४२ प्रतिशत बालबालिकामा भिटामिन ए कम छ ।
अध्ययनमा सम्लग्न तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठानका रेटिना विज्ञ डा. रबा थापाले हिमाली, पहाडी र तराई क्षेत्रका एक÷एक जिल्लामा अध्ययन गरिएको बताइन् । उनका अनुसार हिमाली जिल्ला अन्र्तगत रसुवा, पहाडी जिल्ला अन्र्तगत नुवाकोट र तराईको पर्सा जिल्लामा सर्भेक्षण गरिएको थियो ।
जस अन्र्तगत गर्भवतीहरू बीच गरिएको परीक्षणमा रसुवाको १३ प्रतिशत, नुवाकोटको २० प्रतिशत र पर्साको ५२ प्रतिशतमा भिटामिन ए कमी देखिएको छ । त्यसै गरी बालबालिकामा रसुवामा २५ प्रतिशत, नुवाकोटमा ४२ प्रतिशत र पर्सामा ६८ प्रतिशतमा कमी पाइएको छ ।
भिटामिन ए को परीक्षणका क्रममा तीन वटै जिल्लाबाट ५५/५५ जना गर्भवती र बालबालिकालाई सहभागि गराइएको थियो । छाला र रगतबाट परीक्षण गरिएको थियो । अध्ययन परीक्षणको नतिजा पुर्नमुल्याङ्कन गर्न रगतको नमूना अमेरिका पठाइ परीक्षण गरिएको डा. थापाले बताइन् ।
नुवाकोटको एक विद्यालयका बालबालिकालाई त्रिशुली अस्प्तालमा ल्याई रगत जाँच गरेर भिटामिन ए को परीक्षण गरिएको र थप अध्ययनका लागि अन्य ६ वटा विद्यलायमा ‘भेजिमटर’ मेसिन लगेर छालाबाट भिटामिन ए को परीक्षण गरिएको थियो । नमूना अध्यायनका क्रममा देविघाटको जगतप्रकाश शाह संस्कृत मावि, बट्टारको अर्किड एकेडेमी, विदुरको पृथ्वी मावि, त्रिशुलीको त्रिभुवन त्रिशुली मावि, चौघडाको क्षेत्रपाल मावि, ढिकुरेको नारायणदेवी माविका विद्यार्थी सहभागि थिए । भैरुम मावि हात्तिगौडाका बालबालिकाहरूको भने त्रिशुली अस्पतालमा ल्याई रगतको माध्यमबाट परीक्षण गरिएको थियो ।
डा. रबा थापाका अनुसार गर्भवतीहरूमा भिटामिन ए को अवस्थाको अध्ययन गर्नका लागि भने त्रिशुली अस्पतालमा सेवा लिन आउनेहरूलाई सहभागि गराइएको थियो ।
यो अध्ययनबाट भिटामिन ए को आवश्यकमात्रा निक्कै कम महिला र बालबालिकामा देखिएको पुष्टि भएको डा. थापाले बताइन् । ‘भिटामिन ए खुवाउने अभियानलाई रोक्ने कि भन्ने गरी नीतिगत रुपमा छलफल भइरहेको समयमा यो अध्ययनले थप कार्यक्रमको आवश्यकता रहेको औल्याएको छ,’ डा. थापा भन्छिन्– ‘भिटामिन ए प्राप्त हुने खानेकुरा सेवनमा जोड दिनुपर्ने र खाने तरिकामा ध्यान दिनु पर्ने पनि देखिएको छ ।’
त्रिशुली अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेन्डेण्ड डा. दिपेन्द्र पाण्डेले उक्त अध्ययनमा सहभागि गराइएका ३२४ जना बालबालिकाहरूबाट आएको नतिजा अनुसार समुदायस्तरमा भिटामिन ए कमीको डरलाग्दो अवस्था देखिएको बताए । प्रतिवेदन सार्वजनिक कार्यक्रममा आफ्नो सुझाव राख्दै उनले ताजा तरकारी र हरिया तरकारी उत्पादन हुने क्षेत्रका बालबालिकामा भिटामिन ए को कमी हुने दर न्युन देखिएको र बढी घनावस्ती र सुख्खा ठाउँमा भिटामिन ए को कमी हुने दर बढी रहेको उल्लेख गर्दै यसमा नागरिकहरू समेत सचेत हुनुपर्ने बताए ।
नुवाकोटको सात विद्यालयका ३२४ जना बालबालिका मध्ये ३ वर्षका ४७ जना, ४ वर्षका ६४ जना, ५ वर्षका ८० जना, ६ वर्षका ६९ जना र ७ वर्षका ६४ जनामा भिटामिन ए को कमी देखिएको छ ।
शारीरिक विकास र स्वास्थ्यका लागि आवश्यक पर्ने तत्व नै भिटामिन हो । शरीरलाई स्वास्थ राख्न र रोगबाट बचाउन भिटामिन अनिवार्य नै हुन्छ । भिटामिन मुख्यतयाः पानीमा घुल्ने र चिल्लो पदार्थमा घुल्ने प्रकृतिका हुन्छन् । भिटामिन ‘बी’ तथा ‘सी’ पानीमा घुल्ने र भिटामिन ‘ए’, ‘डी’, ‘ई’, र ‘के’ चिल्लो पदार्थमा घुल्ने हुन्छन् ।
भिटामिन ए भएका तत्वहरू समग्र रुपमा स्वास्थ रहन र दीर्घरोग विरुद्ध उत्कृष्ट मानिन्छन् । दैनिक आहारमा भिटामिन ए को उपयोगले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउँछ । त्यस्तै राति नदेख्ने रतन्धो रोगबाट जोगाउँछ । आँखा तेजिलो बनाउँछ । यति मात्र होइन, भिटामिन ए ले छाला, श्वासप्रश्वास तथा प्रजनन् स्वास्थ्यसम्बन्धी रोग लाग्न दिँदैन । प्रायजसो भिटामिन ए को कमीले बालबालिकाको वृद्धि विकास र गर्भवती महिलाको स्वास्थ्यलाई असर गर्छ । यसको कमीले रतन्धो रोग लाग्छ । त्यस्तै बालबालिकामा कुपोषण, रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा कमी, दीर्घ रोगहरू देखा पर्छ ।
भिटामिन ए को महत्वपूर्ण स्रोतहरूमा गाँजर, पालुङ्गो, रायोलगायत हरियो सागसब्जी, पहेंला फलफूल, माछा, घ्यू, अन्डाको पहेंलो भाग, फर्सी, ब्रोकाउली, गोलभेंडा आदि पर्दछन् ।
No comments:
Post a Comment