तारकेश्वर गाउँपालिकाको माइन्युट प्रहरीसंग

गाउँपालिका अध्यक्ष शिव अधिकारी (बाँयाँ) र वडा अध्यक्ष सुर्यमान श्रेष्ठ (दाँयाँ)

विदुर । तारकेश्वर गाउँपालिकाको बैठक पुस्तिका (माइन्युट) जिल्ला प्रहरी कार्यालय नुवाकोट आइपुगेको छ । कार्यपालिका बैठकको क्रममा वडा अध्यक्ष सुर्यमान श्रेष्ठले लुटेका माइन्युट छानविनका लागि प्रहरीले जिल्ला कार्यालय ल्याएको हो । 

भदौ २२ गते बैठक भइरहेको अवस्थामा तारकेश्वर वडा नं. ३ का अध्यक्ष सुर्यमान श्रेष्ठले माइन्युट नियन्त्रणमा लिएर झोलामा हालेका थिए । उपस्थिति गर्ने क्रममा उनको हातमा पुगेको माइन्युट नियन्त्रणमा पुगेपछि बैठक अवरुद्ध भएको थियो । बैठकबाट माइन्युट चोरी भएको जानकारी जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा आइपुगेपछि जिल्लाबाटै प्रहरीहरू गाउँपालिकाको कार्यालयमा पुगेका थिए । प्रहरी पुग्दा माइन्युट सोही कोठामा भेटिएको थियो । माइन्युटको पानाहरू र अन्य अवस्था ठिक छ÷छैन जाँचबुझ गर्नका लागि २२ गतेनै प्रहरीले बैठक कक्षमा फेला पारेको उक्त माइन्युट विदुर ल्याएको थियो । प्रहरीले अनुसन्धानका लागि भन्दै अहिलेसम्म (आइतवार दिउँसोसम्म) गाउँपालिकाको उक्त माइन्युट जिल्ला प्रहरी कार्यालमा नै राखेको छ । 

भदौ २२ गते बसेको गाउँपालिकाको उक्त आठौं बैठक अघि पनि वडा अध्यक्ष सुर्यमान श्रेष्ठ र गाउँपालिका अध्यक्ष शिब अधिकारीबीच विवाद हुँदै आएको छ । गाउँपालिकामा सामाग्री खरिद तथा विज्ञापनको रकम भुक्तानीमा चरम अनियमितता गरेको र निर्णय नभएका कार्यहरू गर्दै आएको भन्दै वडा अध्यक्ष श्रेष्ठले गाउँपालिका अधिकारीको सार्वजनिक रुपमा आलोचना गर्दै आएका छन् । उनीहरू दुवै नेपाली काँग्रेसबाट निर्वाचित हुन् । वडा अध्यक्ष बहादुरसिंह लामा तामाङ खेमाका र गाउँपालिका अध्यक्ष अधिकारी अर्जुननरसिंह केसी खेमाका हुन् । 

१४ सदस्यीय कार्यपालिकामा काँग्रेसको १०, एमालेको ३ र माओवादी १ सदस्य छन् । काँग्रेसका १० मध्ये गाउँपालिका अध्यक्ष अधिकारीको पक्षमा उनी सहित तीन जना र वडा अध्यक्ष श्रेष्ठको पक्षमा उनी सहित सात जना कार्यपालिका सदस्य विभाजित देखिएका छन् । 

गाउँपालिकाले खरिद गरेको डिजिटल बोर्डको भुक्तानी सयौं गुणा बढी भएको, पत्रपत्रिका प्रकाशन भएको टेण्डरको सूचनाको बढी भुक्तान गरेका अनियमितताहरू अध्यक्ष सुर्यमान श्रेष्ठले अघिल्लो महिनानै सार्वजनिक गरिसकेका छन् । श्रेष्ठको वडा अध्यक्षमा यो दोश्रो कार्यकाल हो । गाउँपालिकाको अध्यक्षमा निर्वाचित हुनु पर्व अधिकारी पर्यटन ब्यवसायका साथमा पर्यटनसंग सम्वन्धी पत्रिका प्रकाशन गर्थे । स्थानीय तह निर्वाचनमा तारकेश्वरमा काँग्रेस–माओवादी गठबन्धनले जितेको थियो । 

भदौ २२ गतेको बैठकमा अघिल्लो बैठकको निर्णयहरूको विषयमा प्रष्ट जानकारी नगराएको, गाउँपालिकामा भइरहेका अनियमितताको विषयमा छलफल नगरी अन्य एजेण्डामा बैठक बस्न लागेको भन्दै वडा अध्यक्ष श्रेष्ठले माइन्युट लुटेको बताइएको छ । 

वडा अध्यक्षसंग स्प्रष्टिकरण मागियो

तारकेश्वर । तारकेश्वर गाउँपालिका वडा नं. ३ का अध्यक्ष सुर्यमान श्रेष्ठ र गाउँपालिका अध्यक्ष शिव अधिकारीबीचको द्धन्द्धलाई नेपाली काँग्रेसले मिलाउनुको सट्टा आगोमा ध्यु थपेको कार्यकर्ताहरूले बताएका छन् । भदौ २२ गतेको बैठकमा माइन्युट नै बोकेर हिड्नुको कारण काँग्रेस नुवाकोटको अनुशासन समितिले वडा अध्यक्ष श्रेष्ठसंग सातदिन भित्र स्प्रष्टिकरण पेश गर्न गरेको पत्राचार पनि रहेको बुझिएको छ । 

गाउँपालिका अध्यक्ष अधिकारीमाथी विभिन्न आरोप लगाई सामाजिक सञ्जालमा लेखेका कारण अनुशासन उलंघन भएको र त्यस विषयमा तारकेश्वर–१ का काँग्रेस क्षेत्रिय प्रतिनिधि जनार्दन अधिकारीले उजुरी दिएकोले आरोपको सप्रमाण खण्डन गरी सात दिन भित्र स्प्रष्टिकरण पेश गर्न वडा अध्यक्ष श्रेष्ठाई पत्राचार भएको छ । भदौ १८ गते जिल्ला अनुशासन समितिका संयोजक श्रीराम श्रेष्ठले उनका नाममा पत्र काटेका छन् । पत्र अनुसार २५ गतेभित्रमा वडा अध्यक्षले आफ्नो भनाई समितिमा पेश गर्नुपर्ने भएपनि उनले वास्ता गरेका छैनन् । काँग्रेस एक नेताका अनुसार अहिलेसम्म (आइतवार दिउँसो) उनले पार्टीलाई पत्रका विषयमा कुनै जवाफ फर्काएका छैनन् । 

कार्यपालिकामा बहुमत सदस्य संख्या रहेको आडमा गाउँपालिका अध्यक्षले अनियमितता र भ्रष्टाचार गर्न थालेको र त्यसको प्रमाण सहित भण्डाफोर गर्दै सरकारी रकमको सुरक्षा गर्ने प्रयास गर्दा ‘अनुशासन उलंघन हुने ?’ भन्दै भदौ २२ गतेको कार्यपालिका बैठकमा समेत उनी कड्किएका थिए । 

सवारीसाधनमा भाडादर टाँस्न निर्देशन

 

विदुर । चाडवाड नजिकिँदै गर्दा सेवाग्राही र नागरिक समाजबाट सार्वजनिक यातायातको भाडामा अनियमितता भएको गुनासो आएपछि जिल्ला प्रशासनले तोकिएको भाडादर मात्र लिन निर्देशन दिएको छ । साथै सार्वजनिक सवारी साधनमा तोकिए अनुसारको भाडादर टाँस गर्न समेत निर्देशन दिएको छ । 

डिलक्स बसमा एसी, वाईफाई र पानी दिने भनिए पनि उक्त सेवासुविधा उपलव्ध नभएको पाइएपछि स्थानीय प्रशासनलाई न्यायोचित भाडा लिन आग्रह गरिएको नागरिक समाज नुवाकोटका अध्यक्ष बद्री त्रिपाठीले बताए । चाडवाडको बहानामा सार्वजनिक यातायात व्यवसायीहरूबाट यात्रु ठगिने क्रम बढेकाले यस्ता विषय उठाइएको उनले बताएका छन् । 

चाडपर्व लागेपछि सिट क्षमताभन्दा बढी टिकट काट्ने, बढी भाडा असुल्ने, एउटै सिटको डबल टिकट दिने, जेष्ठ नागरिक, अपांगलाई आरक्ष सिटको व्यवस्था नगर्ने, वाईफाई, पानी र एसीको व्यवस्था रहेको भनेर बढी भाडा लिने, कोरोनाका कारण घाटा परेको भनेर समेत बढी भाडा लिएको भनेर सेवाग्राही र नागरिक समाजले गुनासो गरेपछि तोकिएको बाहेक भाडा उठाएमा ठाडो कारबाही गरिने जिल्ला प्रशासनले जनाएको छ ।

सिट क्षमताभन्दा बढी यात्रु राख्ने, अनियमित तरिकाले सवारी चलाउने, बढी भाडा लिएमा त्यस्ता सवारीलाई कारबाही हुने जिल्ला ट्राफिक कार्यालय नुवाकोटका प्रमुख गुणनिधि खकुरेलले बताएका छन् । 

वाग्मती प्रदेश सरकारले गत साउन ५ गते तोकिएको दूरी अनुसार भाडा निर्धारण गरेर प्रदेश राजपत्रमा उल्लेख गरेको छ । प्रदेश भाडा निर्धारण÷समायोजन तथा विद्युतीय माध्यमबाट भाडा भुक्तानी नियमावली  २०७८ को नियम ६ को उपनियम २ ले दिएको अधिकार प्रयोग गरी श्रम, रोजगार तथा यातायात मन्त्रालय वाग्मती प्रदेशको ०७९ साउन २ को मन्त्रीस्तरीयको निर्णयानुसार ०७९ साउन ५ गतेबाट लागू हुने भाडादर कायम गरिएको बताइएको छ ।

यस्तै काठमाडौं उपत्यका बाहिरका लागि ०७९ वैशाख १ गतेदेखि नयाँ भाडादर कायम गर्दै गत साउन ५ गतेदेखि थप ८.३९ प्रतिशत भाडा वृद्धि गरी भाडादर तोकिएको छ ।

सोही भाडादरमा प्रत्येक यात्रुले १५ केजीसम्म सामान लैजान पाउने र त्यसभन्दा बढी भएमा प्रतिकेजी ५ रुपैयाँका दरले भाडा लिन पाउने व्यवस्था गरिएको छ । प्रदेश सरकारले निर्धारण गरेको भाडा उठाउन भनिएको र बढी लिए कारबाही गरिने नुवाकोटका प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायणप्रसाद रिसालले बताएका छन् । नुवाकोट र रसुवामा ३ वटा व्यवसायीका ठूला र साना गरी दुई सयभन्दा बढी यातायातका साधन सञ्चालित छन् । सदरमुकामदेखि गाउँसम्मको भाडा निर्धारण गरी सिफारिस गर्न सहायक प्रजिअको संयोजकत्वमा समिति गठन गरिएको छ । 

कर्मचारीको इतिहास केलाउदै मेयर

विदुर । विदुर नगरपालिकाले हटाएर करारका कर्मचारीहरू मध्ये कसकसलाई फिर्ता लिने भनेर गोप्य रुपमा अध्ययन थालेको छ । साउन १ गतेदेखि हाजिर गर्न नदिइएका कर्मचारीहरूलाई फिर्ताए ल्याउनुपर्ने वाध्यतात्मक अवस्थामा मेयर राजन श्रेष्ठ पुगेपछि उनले अफुले हटाएका कर्मचारीहरूको इतिहास खोजी गर्न एक कर्मचारीलाई अह्राएका छन् । 

भन्नका लागि चुनवाको मुखमा नियुक्त गरिएका कर्मचारीहरू को को रहेछन् खोज्नु भनिएपनि उनले उक्त अध्ययनलाई राजनीतिक कोणमा केन्द्रीत गराएका छन् । निर्वतनमा मेयर सञ्जु पण्डितको असाध्यै नजिक र एमाले भनेर ठ्याक्कै चिनिएका कर्मचारीहरू को को रहेछन् भन्ने उनको अध्ययनको उद्देश्य रहेको विदुर नगरपालिकाका एक कर्मचारीले बताए । 

अघिल्लो मेयर सञ्जु पण्डितले करारमा राखेका कर्मचारीहरू सबैलाई विदावारी गरेर आफ्ना कार्यकर्ता राख्न ठिक परेका उनले उक्त बैठकमा केही लचिलो बनेर सहमती जनाएका छन् । करारका कर्मचारी हटाएको विषय लिएर उनको ध्यानाकर्षण गर्न दुई महिना अघि कार्यकक्षमा पुगेका जनप्रतिनिधिहरूलाई ‘पाँच वर्षका लागि मेरा मान्छे राख्छु–राख्छु’ भनेर जिद्धी गरेका उनले अब पुराना कर्मचारी नचलाउने मुत तयार गरिसहेका छन् । तर कर्मचारीलाई कहिलेबाट बोलाउने र सबै बोलाउने कि नबोलाउने भन्ने भन्ने चाँही टुङ्गिएको छैन । 

करारका कर्मचारीको सन्र्दभमा धारणा फेरेका कारण एमालेका कार्यपालिका सस्य र वडा अध्यक्षहरूले मेयर श्रेष्ठलाई कामका आधारमा समीक्षा गर्ने बताएका छन् । उक्त बैठकमै भएको मैखिक सहमती अनुसार १२ औं सम्म पनि कार्यान्वयन नभएकोमा भने एमालेबाट निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरू फेरि उनीसति झोक्किन थालेका छन् । 

वडा कार्यालयहरूमा नियमित खर्च समेत नछाडिदिएका कारण दैनिक कार्यमा हुने सामानइ खर्च रर कर्मचारीहरूलाई तलव खुवाउन समेत समस्या हुन थालेका छन् । दसैं अगाडी नै कर्मचारीको खातामा तलव पठाउनुपर्नेमा अहिलेसम्म नगरपालिकाले वडामा कार्यरत कर्मचारीहरूका लागि रकम नै नपठाएको एक वडा अध्यक्षले बताए । कत्तिपय वडा कार्यालयमा कागज किन्ने रकमको समेत अभाव हुन थालेको छ । 

प्रत्येक महिना कम्तिमा एक पटक अनिवार्य बस्नुपर्ने कार्यपालिकाको बैठक विदुर नगरपालिकाले भने दुई महिना पछि गएको बुधवार (भदौ १५ गते) ७० औं बैठक राखेको थियो । चालु आर्थिक वर्षका लागि बजेट ल्याउने क्रममा असारमा भएको विवादपछि विदुर नगरपालिकाले कार्यपालिकाको बैठक समेत राख्न सकेको थिए । कार्यपालिका बैठक असार ६ गते पछि एक्कैपटक भदौ १५ गते बैठक भएको हो । 

उक्त बैठकमा अघिल्लो आर्थिक वर्षमा कार्य सम्पन्न भएर पनि रकम भुक्तानी नपाएका उपभोक्ताहरूलाई क्रमशः रकम दिँदै जाने निर्णय भएको र हटाइएका करारका कर्मचारीहरूलाई फिर्ता बोलाएर काम गराउने मौखिम सहमती भएको थियो । सोही सहमती अनुसार उनले करारका कर्मचारी फिर्ता ल्याउनका लागि गृहकार्य थालेका हुन् । तर त्यस मध्येपनि काँग्रेससंग अलिकति भएपनि नजिक हुनसक्ने कर्मचारीहरूको खोजी भइरहेको बताइएको छ । 

बैठकहरूको निर्णयका प्रतिलिपि दुई÷तीन दिनमा आफ्नो वेभसाइटमा राख्दै आएको विदुर नगरपालिकाले पछिल्लो बैठक सम्पन्न भएको १२ दिनसम्म पनि माइन्युट राखेको छैन । विदुर नगरपालिकाका मेयर राजन श्रेष्ठ एकांकी रुपमा कार्यसम्पादनमा लागेको र उनको कार्य दक्षता अभावका कारण नगरपालिकामा न्यायोचित विकास वितरण हुन नसकेको भन्दै एमालेबाट निर्वाचितहरूले विरोध गर्दै आएका थिए । 

आफु निर्वाचित हुनु पुर्व (आ.व.२०७८÷७९) को योजनाहरूको भुक्तान हुन बाँकी रकम प्रवाह हुने भएपनि कार्यपालिकामा बहुमुत सदस्य रहेको एमालेका जनप्रतिनिधिहरू बैठकका लागि राजी भएका थिए । 

चुनावी योजना बाढेको भन्दै दर्जनौं योजनाहरूको भुक्तानी नगरपालिकाले रोक्दै आएका छ । त्यसमा बढी एमालेका मतदाता र कार्यकर्ताहरू उपभोक्ता रहेको समिति परेको छ । मेयर राजन श्रेष्ठले बजेट नभएको भन्दै सम्पन्न भइसकेका योजनाहरूको भुक्तानी गराएका थिएनन् । भदौ १५ गतेको बैठकमा सबै योजनाहरूलाई तत्कालनै २५ प्रतिशतका दरले रकम भुक्तान गर्ने निर्णय भएको छ । लिखित रुपमै भएको उक्त निर्णयलाई धेरै हल्ला नगर्न भने मेयरले आग्रह गरेको एक कार्यपालिका सदस्यले बताए । ‘खै के कारण हो त हामीले जानेनौं, तर यस विषयमा अहिले हल्ला नगरौं है भन्नुभयो मेयरसा’पले’ ति सदस्यले भने । साथै ति उपभोक्ता समितिहरूलाई ओसोज मसान्तमा बाँकी रकम भुक्तान गर्ने पनि सहमती भएको छ ।

नगरकार्यपालिकाका एक सदस्यका अनुसार पछिल्लो बैठकमा (भदौ १५ गतेको) उनी नरम रुपमा प्रस्तुत भएका थिए । अघिल्ला बैठकहरूमा सदस्यहरूले भनाई नै राख्न नसक्ने असहज परिस्थिति हुने गरेकोमा बैठकमा सदस्यहरूले सहज रुपमा बोल्न पाए । सो बैठकले विदुर नगरपालिकामा कार्यरत पुराना करारका कर्मचारीहरूलाई नै प्राथमिकता दिने मौखिक निर्णय गरेको छ । अब उनीहरूलाई कार्यालयमा बोलाएर हाजिरी गर्न लगाउने र क्षमता र दक्षता अनुसारको शाखा र काममा खटाउने निर्णय भएको एक कार्यपालिका सदस्यले जानकारी दिए । उनका अनुसार पुराना कर्मचारीबाट सम्पादन हुन नसक्ने कार्यका लागि र थप जनशक्ति आवश्यक परेमा मात्रै नयाँ कर्मचारीको विकल्प सोचिने गरी बैठकमा छलफल भएको छ । ‘मेयरले लिखित नगरु, म कार्यान्वय गराउछु भनेपछि भएन भन्न थाल्नु भयो त्यो भएपछि कर्मचारीको विषयमा भने मौखिक निर्णय गरियो’ उनले भने ।

विदुर नगरपालिकाले असार मसान्तपछि करारका कर्मचारीहरूको म्याद थप नगर्ने निर्णय गरेसंगै १७३ जनाले कामबाट हात धुनु परेको थियो । त्यस मध्येका मेयरका र मेयरका मान्छेका नजिका कर्मचारीहरूलाई भने दैनिक ज्यालादारीमा नगरपालिकामा बोलाएर काममा लगाइएको थियो । नगरपालिकामा कर्मचारीको भिड देखाउदा थप समस्या हुने भन्दै मेयर श्रेष्ठले वडा कार्यालयहरूमा आफ्ना मान्छेहरूलाई पठाएर समेत हाजिर गराउँदै म्याद थपका लागि ठिक पारे राखेका थिए ।

मेयर श्रेष्ठले ‘हटाएका’ कर्मचारी साउन १ गतेदेखिनै विदुर नगरपालिकाको कार्यालय र वडा कार्यालयहरूमा देखिरहेका छन् । १८ जना कर्मचारी नियमिति कार्यालय आइरहेका छन् । त्यसमध्ये ८ जनाले साउन महिनाभरी हाजिर गरेकोमा भदौ १ गतेबाट भने हाजिर गरेका छैनन् । तर उनीहरू कार्यालयमा आइरहेका छन् । ‘के गर्ने तयारी भइरहेको हो, ठ्याक्कै बुझ्न सकिएको छैन,’ एक हटाइएका कर्मचारीले भने– ‘निकालिएको भनेर सुनेको हामी जस्तै कर्मचारी साउन महिनाभरी हाजिर गरेर अफिसमा बसे, तर भदौ लागेपछि भने हाजिर नगरी अफिसमा बसिरहेका छन् ।’

पाँच करोड खातामै राखियो 

विदुर । विदुर नगरपालिकामा अघिल्लो नेतृत्व र हालको नेतृत्वको बीचमा आरोप÷प्रत्यारोप चल्दै आएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा नगरपालिकाबाट सम्झौता भई सम्पन्न भएका योजनाहरूको भुक्तान अहिलेसम्म हुन सकेको छैन । करारका कर्मचारीहरूको म्याद थप नहुँदा कर्मचारी अभावले नगरपालिका कार्यालयमा सन्नाटा छाएको छ ।

निर्वतनमा मेयर सञ्जु पण्डितले औपचारिक कार्यक्रमहरूमै राजनैतिक पुर्वाग्राहका कारण हालका मेयर राजन श्रेष्ठले योजनाको रकम भुक्तानी नदिने र छानीछानी राजनीतिक आस्थाका आधारका करारका कर्मचारीहरू हटाएको आरोप लगाउँदै आएका छन् । त्यसको प्रतिवाद गर्दै मेयर राजन श्रेष्ठले भने अघिल्ला मेयर सञ्जु पण्डितले श्रोत सुनिश्चितता नगरी अघिल्लो आर्थिक वर्षको बजेट बनाएको कारण आफु समस्यामा फसेको तर्क गर्दै स्पष्टिकरण दिइरहेका छन् ।

छुट्टाछुट्टै मञ्च र कार्यक्रममा आफ्ना भनाई र तर्क राख्दै आएका निर्वतनमा मेयर पण्डित र हालका मेयर श्रेष्ठको गएको सोमवार पहिलो पटक एउटै मञ्चमा भेट भयो । विदुर खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाई संस्थाको नवौं बार्षिक साधारण सभा तथा आठौं अविबेशनको उद्घाटन समारोहमा एउटै मञ्च प्रयोग गरेर आफ्ना भनाई उनीहरूले राखे । निर्वतनमा मेयर पण्डितले राजन श्रेष्ठलाई सम्बोधन गर्दै राजनीतिक दृष्टिकोणबाट मेयरको कुर्चीमा नबस्न र साझा व्यक्तित्वको चरित्र निर्वाह गर्न आग्रह गरे । उनले मेयर श्रेष्ठसंग अघिल्लो वर्ष काम सम्पन्न भएको योजनाको भुक्तान अहिलेसम्म नगर्न‘को जवाफ मागे । ‘राजश्व र अन्य श्रोतबाट हाम्रो पालामा आएको रकम ५ करोड भन्दा बढी किन गुपचुप राखियो ? बाहिर पैसा छैन भन्दै प्रचार गरेर त्यो पाँच करोड किन खातामा राखेको ?’ पण्डितले जवाफ मागे ।

विदुर नगरपालिकाले विभिन्न राजश्व र रोयल्टीबाट प्राप्त गरेको पाँच करोड रुपैयाँ असार २५ गते नै खातामा जम्मा भएको थियो । 

नगरपालिकाले त्यो रकम अहिलेसम्म चलाएको छैन । निर्वतनमा मेयर पण्डितका अनुसार उनका पालामा सम्झौता भएका खास खास योजनाहरूको रकम भुक्तान नगरी रोकिराखेएको छ ।

विदुर नगरपालिकाका मेयर राजन श्रेष्ठले सोही कार्यक्रममा बोल्ने क्रममा उही श्रोत सुनिश्चितता नभएको बजेट तयार भएकै कारण भुक्तान गर्न नसकेको कुरा दोहो-याएका थिए । उनले एक अर्ब १२ करोड रुपैयाँको बजेटलाई रातारात बढाएर एक अर्ब ४२ करोड बनाएको कारण समस्या भएको जिकिर गरेका छन् । ‘आफ्नो कारणले सृजित भएको समस्या मलाई थपेर होचो देखाउने ?’ मेयर श्रेष्ठले भने । राजश्वबाट जम्मा भएको पैसा असार २४ गते राती १२ बजेसम्म आफु कार्यालयमा बसी सबैलाई समान रुपले वितरण गरेको र त्यसमा दल, रंग, जात नहेरेको बताए । पाँच करोड रुपैयाँ खातामा राखेर उपभोक्ता समितिलाई रकम भुक्तान किन नगरेको भन्ने पण्डितको जिज्ञासामा भने खास प्रवेश गरेनन् । ‘सबै जनता मेरा सन्तान हुन्, म अभिभावक हुँ, कसैलाई आग्रहपुर्वाग्रह नराखी काम गरेको छु’, श्रेष्ठले भने– ‘श्रीमतीको फुली, तिलहरी राखेर ३६ प्रतिशत ब्याजमा रकम लिएर योजनाको पैसा तिर्न‘पर्ने उपभोक्ता समितिको बाध्यताको कारण म हुँ त ?’ उनले भने ।

निर्वतनमा मेयर पण्डितले विदुर नगरपालिकाले देशै भरी कै नमूनाको रुपमा स्थानीय तहमै गोवर परिक्षणको थालनी गरेको स्मरण गर्दै कर्मचारी निकालिदा सेवा रोकिएको बताए । तर मेयर श्रेष्ठले भने विदुर नगरपालिकाको सबै सेवा सुचारु रहेको र कुनै पनि सेवा नरोकिएको दावी गरेका छन् ।

निर्वाचन परिचालन कमिटि

विदुर । एमाले नुवाकोट चुनावमा होमिएको छ । जसका लागि जिल्ला अध्यक्ष बद्री मैनालीको नेतृत्वमा दुई हजार एक सदस्यीय निर्वाचन परिचालन कमिटि गठन भएको छ । 

नेकपा एमाले नुवाकोट जिल्ला कमिटिको पूर्ण बैठकले कमिटि बनाएको हो । सोही बैठकले सिफारिसमा परेका उम्मेदवारहरूको छलफल गरी रायसहित प्रदेश कमिटीमा पठाउने निर्णय समेत गरेको छ । कार्यक्रममा एमाले बागमती अध्यक्ष केशव पाण्डे, जिल्ला ईन्चार्ज तथा केन्द्रीय सदस्य बिन्दा ढुङ्गाना, केन्द्रीय सदस्य उषाकिरण तिमल्सिना, संघिय सांसद नारायणप्रसाद खतिवडा लगायतको उपस्थिती थियो ।

माओवादीबाट चार जनाको नाम सर्वसम्मत

विदुर । आगामी मङ्सिर ४ मा हुने संघ र प्रदेश निर्वाचनका लागि नेकपा (माओवादी केन्द्र) नुवाकोटले सर्वसम्मतरुपमा चार जनाको नाम सिफारिस गरेको छ । प्रत्यक्षतर्फबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र नं. १ बाट हितबहादुर तामाङ, प्रदेशसभा ‘क’ बाट राधिका तामाङ, ‘ख’ बाट पुष्प लामिछाने र प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र नं २ को प्रदेशसभा ‘क’ बाट रामप्रसाद ढुङ्गाना  सर्वसम्मतरुपमा सिफारिस भएको हो । 

प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र नं. २ मा प्रत्यक्ष तर्फबाट केशवप्रसाद पुडासैनी, सुभद्रा नेपाल र माधवप्रसाद पाण्डेको नाम सिफारिस भएको छ । माओवादी केन्द्र जिल्ला समन्वय समितिको बैठकबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र नं. १ बाट समानुपातिक तर्फबाट छ जनाको नाम सिफारिस गरिएको हो । सिफारिस हुनेमा विमला सुवेदी, श्रीकृष्णप्रसाद अधिकारी, शिब खाती, गमला श्रेष्ठ, जानुका धमला र रेखा भण्डारी छन् ।

प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र नं १ को ‘क’ बाट छ जना र ‘ख’ बाट आठ जनाको नाम सिफारिस भएको हो । समानुपातिकतर्फबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र नं. २ बाट समानुपातिकतर्फ बिमला सुवेदी, राममाया बोगटी र कृष्णआनन्द विकको नाम सिफारिस भएको छ । प्रदेशसभा ‘क’ बाट सात जनाको र ‘ख’ बाट पनि सात जनाकै नाम सिफारिस भएको छ ।

संगम सहकारीको २६ औं बार्षिक साधारण सभा

वक्तृत्वकला प्रतियोगिताका विजयी विद्यार्थीलाई पुरस्कार प्रदान गर्दै विदुरका मेयर राजन श्रेष्ठ, जिल्ला सहकारी संघका अध्यक्ष गोकर्णनाथ न्यौपाने, लगायत । तस्बिर : इमेज 

विदुर । संगम बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेडको २६ औं बार्षिक साधारण सभा विदुरमा शनिवार सम्पन्न भएको छ । 

उक्त कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि विदुर नगरपालिकाका प्रमुख राजन श्रेष्ठले संगम सहकारी जिल्लाकै सहकारीको तुलनामा अब्बल रहेको बताएका छन् । शेयर सदस्यहरूको सेवाका लागि उक्त सहकारीले गरेको कार्य अनुकरणिय रहेको उनको भनाई रहेको छ । 

कार्यक्रममा जिल्ला सहकारी संघ लिमिटेड नुवाकोटका अध्यक्ष गोकर्णनाथ न्यौपानेले नीति, विधि र प्रविधिलाई आत्मसाथ गर्ने सहकारीहरू हमेशा सफल र उदाहरणिय रहने बताउँदै संगम सहकरीले पनि यी तीन पक्षलाई आत्मसाथ गरेको बताएका छन् । न्यौपानेले सहकारी क्षेत्रमा केही समस्या र विकृति आएको भएपनि नुवाकोटमा सहकारीहरूमा त्यस्ता समस्या अहिलेसम्म देखानपरेको र आफुहरू नियमन र अनुगमन निरन्तर रहिरहेको बताएका छन् । 

कार्यक्रममा पत्रकार महासंघ वागमती प्रदेश अध्यक्ष शिव देवकोटा, राष्ट्रिय सहकारी बैंक नुवाकोटका जिल्ला संयोजक बैकुण्ठ मिश्र, नुवाकोट उद्योग बाणिज्य संघका बरिष्ठ उपाध्यक्ष गीता अमात्य, पत्रकार महासंघ नुवाकोटका अध्यक्ष कपिलदेव खनाल, सहयोगी बहुउद्देश्यीय सहकारीका अध्यक्ष बाबुराम अधिकारी, बट्टार सहकारीका अध्यक्ष ओमप्रकाश श्रेष्ठ, लायन बचत तथा ऋण सहकारीका ध्रुब ढकाल, चौतारी–गोसाइँकुण्ड सहकारीका सचिव सुकुमान डंगोललगायतले मन्तब्य राखेका थिए । 

साधारण सभामा संस्थाका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठ, कोषाध्यक्ष दिनेशकुमार श्रेष्ठ, लेखा तथा सुपरिवेक्षण समितिका संयोजक सुदिप अमात्यले प्रतिवेदन पेश गरेका छन् । 

कार्यक्रममा उत्कृट कारोवार गर्नेमा बचत तर्फ त्रिशुलीका राधिका नापित, ऋण तर्फ विदुरका टंकबहादुर बानियाँ, बाबुनानी बचतामा पिपल्टारका याशिका तामाङलाई सम्मान गरेको छ । साथै अघिल्लो साता भएको जिल्ला स्तरिय अन्तर मावि संगम वक्तृत्वकला प्रतियोगिता–२०७९ का बिजेताहरूलाई पुरस्कार समेत प्रदान गरिएको छ । पहिलो हुने पृथ्वी मावि विदुरका रेजिना भण्डारी, दोश्रो हुने कल्याणकारी विद्या मन्दिर विदुरका समीक्षा श्रेष्ठ, तेश्रो हुने अर्किड एकेडेमी बट्टारका स्मृति रिमाल, सान्त्वना स्थान पाएका स्पार्कल स्कुल त्रिशुली कोलोनीका सिम्रन अधिकारी र अर्किड एकेडेमीका प्रतीक्षा रिमाललाई पुरस्कार प्रदान गरिएको छ । 

साथै बैशाखमा भएको स्थानीय तह निर्वाचनमा जनप्रतिनिधि बनेका सहकारी शेयर सदस्यहरूको समेत सम्मान गरेको छ । सम्मानित हुनेहरूमा विदुर नगरपालिकाका प्रमुख राजन श्रेष्ठ, तारकेश्वर गाउँपालिका वडा नं. १ का अध्यक्ष चक्रबहादुर तामाङ, विदुर वडा नं. ९ का सदस्य राजकुमार श्रेष्ठ र जिल्ला समन्वय समितिका सदस्य राजेन्द्र श्रेष्ठलाई सहकारीले सम्मान गरेको छ ।  

आफ्नै श्रोतबाट बनाउछौं ककनीको सडक : पालिका अध्यक्ष

रानीपौवा । ककनी गाउँपालिकाका अध्यक्ष सुमन तामाङले केन्द्र र प्रदेश सरकारले अब पनि निर्माण र स्तरउन्ननीमा चासो नराखेमा पासाङल्हामु राजमार्गको ककनी खण्ड आन्तरिक श्रोतबाट बनाउने नयाँ उद्घोष गरेका छन्  । 

१० वर्षदेखि सडकको अवस्था बेहाल हुँदा नागरिकको जीवन कष्टकर र ककनीको पर्यटन व्यवसाय संकटग्रस्त बनेको उल्लेख गर्दै संघीय र प्रदेश सररकाले वास्ता नगरेमास्थानीय सरकार अब हेरेर नबस्ने अध्यक्ष तामाङले बताए । आउने आथिृक वर्षको विकास बजेटलाई उत्तः सडकमा हालेर वर्षै देखि अलपत्र पारिएको अधुरो काम गर्न सकिने उनको तर्क रहेको छ । 

‘आगामी आर्थिक वर्ष ८०÷८१ सम्म यो सडकलाई केन्द्र र प्रदेशले सम्बोधन गर्छ कि गर्दैन कुर्नेछु । त्यो बजेटमा पनि उहाँहरूले सम्बोधन गर्ने छनक पाइएन भने हामी पालिकालाई आउने बजेट वा आन्तरिक स्रोतबाट भने पनि यहाँको सडक स्तरोन्नति गर्नेछु,’ अध्यक्ष तामाङले भने । उनले भने– ‘स्टबेरी, ट्राउट माछा, किबी, मुला यहाँका प्रख्यात खाद्य वस्तुहरू हुन् । यी खाद्य वस्तु र ककनीको पर्यटन क्षेत्रलई प्रवद्र्धन गर्नका निमित्त यो सडक सुधार अति आवश्यक छ ।’

आफूले विभिन्न निकायमा सडक सुधारका लागि गरेको पहलले सकारात्मक परीणाम दिने अवस्था रहेकोमा पनि अध्यक्ष तामाङ आशावादी छन् । ‘ककनीको मेरुदण्डको रुपमा रहेको यो सडकको दुरावस्थालाई गाउँपालिकाको मुख्य समस्याको रुपमा लिएको छु । अहिले निर्माण व्यवसायीको ठेक्का रद्द भइसकेपछि सडकको समस्या ज्यूँकात्यूँ छ । त्यसको हल गर्न मुख्य समस्या बजेटकै छ । कहाँबाट बजेट ल्याउने भन्ने सन्दर्भमा मैले आफूभन्दा सिनियर नेताहरूसँग छलफल, अन्तरक्रिया गरिराखेको छ । प्रदेश र संघमा यो समस्या राखेको छु । सायद केही समयभित्र सम्बोधन हुने छनक पाएको छ ।’ तामाङले भने । 

उत्तरी नाकाबाट केन्द्रीय राजधानी जोड्ने महत्पूर्ण सडक बालाजु–रानीपौवा–त्रिशुली सडक ठेकेदारको चरम लापरबाहीले वर्षौंसम्म स्तरोन्नति नहुँदा ठेक्का नै रद्द गरिएको छ । 

भारतको ठेकेदार कम्पनी आरामाली इन्फ्रा पावर लिमिटेड (एआईपीएल) र शैलुङ कन्स्ट्रक्सन जेभी एवं भारतकै दिनेशचन्द्र आर अग्रवाल र नागार्ज‘न–कोसी एन्ड न्यौपाने जेभीले दुई खण्डको छुट्टाछुट्टै ठेक्का लिए पनि आधामात्रै काम गरेर अलपत्र छाडिदिएपछि ठेक्का तोडिएको हो । यो सडकको ५१.१९ किमि दूरी निर्माणका लागि भारतीय एक्जिम बैंकको ऋण सहायता रहने जनाइएको छ ।  

ककनीले डक्टर ईञ्जिनियर उत्पादन गर्ने

रानीपौवा । ककनी गाँउपालिकाले आफ्नो पालिका स्तरबाटनै डक्टर, ईञ्जिनियर उत्पादनका लागि लगानी गर्ने भएको छ । गाँउपालिकाका अध्यक्ष सुमन तामाङले ककनी भित्रका बिद्यालयहरू अध्ययनरत बिद्यार्थीहरूलाई व्यबहारिक शिक्षामा जोड दिदै आएको बताएका छन् । 

अध्यक्ष तामाङले बिद्यार्थीहरूलाई गुणस्तरिय शिक्षा प्रदान गर्नको लागी आगामी दिनमा ककनी सम्पुर्ण बिद्यालयहरूको समस्या पहिचान गरी समाधानको लागी पहल जारी रहेको बताए । पालिकाभरी कुनै पनि विद्यार्थीलाई डाक्टर या इन्जिनियर पढ्न चाहेमा एक डाक्टर एक इन्जिनियरलाई निशुःल्क पढाउने व्यवस्था समेत गाँउपालिकाले गरेको उनले बताए । 

शिक्षा, युवा तथा खेलकुद शाखाले शिक्षक–विद्यार्थी सम्मान कार्यक्रम एवं पठन ऐप प्रतियोगिता २०७९ कार्यक्रमको अवसरमा अध्यक्ष तामाङले सो जानकारी दिए । बिहिबार ५६ औं अन्तर्राष्ट्रिय साक्षरता दिवसको अबशरमा शिक्षा, युवा तथा खेलकुद शाखा ककनी गाउँपालिका कार्यपालिकाले शिक्षक–विद्यार्थी सम्मान कार्यक्रम एवं पठन ऐप प्रतियोगिता २०७९ सम्पन्न गरेको हो । 

कार्यक्रममा गाँउपालिकाका उपाध्यक्ष मिठुमाया लामाले हाल पालिकाले सुत्केरी सटही शिक्षकको कार्यबिधि बनाएर ब्यवस्था गरेको बताएका छन् ।  शिक्षक सुत्केरी बिदामा बस्दा विद्यार्थीहरूको पठनपाठनमा आएको समस्यालाई मध्यनजर गर्दै पालिकाबाटै बजेट निर्माणगरी सटही शिक्षकको ब्यवस्था गरिएको उपाध्यक्ष लामाले बताए ।

यसअघि विद्यार्थीहरूको लेखन शैलीमा मात्र नभई पठन सिपको समेत विकास गराउने उद्देश्यले ककनी गाँउपालिकाको प्रत्येक वडामा रहेका बिद्यालयहरूमा विभिन्न किसिमका प्रतियोगिताहरू गराइएको थियो । उक्त प्रतियोगिताबाट प्रथम हुने विद्यार्थीहरू छनौटगरी कक्षा ३ मा अध्यनरत विद्यार्थीहरूाई प्रतिस्पर्धा गराइएको थियो । 

ककनीको आठ वडाबाट सहभागी भएका विद्यार्थीहरूमध्ये प्रथम हुने ओखरपौवा माविका समिर आचार्य, द्धितिय हुने नवजीवन माविका सम्राट लामा र तृतीय हुने शिवालय माविका असिम घिमिरेलाई क्रमश २ हजार २५०, १ हजार ८७५, र १ हजार ५ सय रुपैयाँ पुरस्कार र प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको छ । 

कार्यक्रममा शैक्षिक सत्र २०७८ को एसईईमा उत्कृष्ट नतिजा ल्याउने विद्यार्थीहरू मिलन लामा, सिम्रिका लामा नवजीवन मावि, किरण ढुंगाना कालिका मावि, प्रनिता घिमिरे शिवालय मावि, सौरव केसी र दिया लामा लाङटाङ स्नोभ्यु स्कुलका विद्यार्थीहरूलाई तीन हजार र प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको छ । 

२०७८ को पालिका स्तरिय कक्षा ८ को परीक्षामा उत्कृष्ट नतिजा ल्याउन सफल ज्योती हुमागाइँ, मन्जिल तामाङ भवानी मावि, शर्मिला तामाङ शिवालय मावि, कृष लामा र निशा लामा लाङटाङ स्नोभ्यु स्कुलका विद्यार्थीहरूलाई नगद २५०० र प्रमाणपत्र र प्रदान गरिएको छ । 

२०७८ को एसईई परीक्षामा विषयगत रुपमा सबै भन्दा उच्च शिक्षा दिई उत्कृष्ट नतिजा ल्याउन सफल शिक्षकहरू गंगाराम पाठक काउले देवि ककनी ब्राइटर मावि, प्रकाश घिमिरे, डिल्लीप्रसाद न्यौपाने शिवालय मावि, जयराम घिमिरे मुकुन्देश्वरी मावि, कालिका खतिवडा राष्ट्रिय मावि, दिवस श्रेष्ठ भवानी मावि, ललित विसी र प्रदिप लम्साल नवजिवन मावि लाई नगद पाँच हजार र प्रमाणपत्र प्रदान गरेको छ ।  जनप्रतिनिधि, शिक्षा विकास तथा समन्वय एकाइ प्रमुख देवकुमार बराल, ब्यबस्थापन समिति, शिक्षकहरूको सहभागिता थियो ।

विन्दवासिनी अध्यक्षमा ढकाल

विदुर । विन्दवासिनी बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेडको दशौं बार्षिक साधारण सभा शनिवार विदुरमा सम्पन्न भएको छ । 

सभाले भिमप्रसाद ढकालको अध्यक्षमा नयाँ सञ्चालक समिति चयन गरेको छ । समितिका उपाध्यक्षमा जानुका धमला, सचिवमा रामकुमार बोगटी, कोषाध्यक्षमा अशोक कलवारलाई निर्विरोध निर्वाचित गरेको छ । सञ्चालक समितिका सदस्यहरूमा सम्पुर्ण अधिकारी, सञ्जिव थपलिया, कृष्णकुमारी श्रेष्ठ, जगदीश खनाल, भिमप्रसाद खतिवडा छन् । 

लेखा तथा सुपरिवेक्षण समितिको संयोजकमा शिवराम ढकाल, सदस्यहरूमा लक्ष्मी बखती र कृष्णप्रसाद प्याकुरेल छन् । सल्लाहकार समितिमा प्रभा बोगटी, गणेशकुमार नेपाल, रामप्रसाद प्याकुरेल, भरत पाण्डे छन् । 

सहकारीको १० औं बार्षिक साधारण सभाको उद्घाटन गर्दै बागमती प्रदेश सभा सदस्य हिरानाथ खतिवडाले ग्रामिण भेगका नागरिकहरू संगठित भई स्थापना भएका सहकारीहरू नै सहकारीको मुल्य र मान्यतामा बढी अढिक रहने गरेको बताए । उनले सदस्यहरूबीचमा छरिएर रहेको थोरै पुँजी संकलन गरेरै पनि सदस्यहको हितका लागि धेरै धनराशीको कोष बनाउन सकिने भएकोले अहिले पनि सहकारीको आवश्यकता र महत्व उत्तिकै रहेको बताएका छन् । 

कार्यक्रममा संविधान सभा सदस्य राममाया बोगटी, किस्पाङ गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष अर्जुनप्रसाद न्यौपाने, तारकेश्वर गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष हरिप्रसाद रिमाल, जिल्ला सहकारी संघका अध्यक्ष गोकर्णनाथ न्यौपाने, पत्रकार महासंघका अध्यक्ष कपिलदेव खनाल, लगायतले मन्तब्य राखे । 

बार्षिक साधारण सभामा अध्यक्ष रामप्रसाद प्याकुरेल, सचिव रामकुमार बोगटी, लेखा तथा सुपरिवेक्षण समितिका संयोजक नहकुल पाण्डेले प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेका छन् । 

विदुर नगरपालिका वडा नंं १० गेर्खुटारमा स्थापना भएको सहकारीले विदुर नगरपालिका वडा नं. २ विदुरमा सेवा केन्द्र समेत स्थापना गरेको छ । संस्थाका अध्यक्ष भिमप्रसाद ढकालका अनुसार आइतवारबाट जिल्ला सहकारी संघको भवन विदुरमा सेवा केन्द्र सञ्चालनमा आएको छ ।  

शव ल्याउन आर्थिक संकलन

विदुर । दक्षिण कोरियामा मृत्यु भएका नुवाकोट पञ्चकन्या गाउँपालिका वडा नं. १ का प्रकाश बिकको शव यता ल्याउनका लागि उत्तर कोरियामा आर्थिक संकलन भइरहेको छ ।  परिवारको समेत आर्थिक दायित्व बोकेर श्रमका लागि विदेश गएका युवाको उही निधन भएपछि शव ल्याउन समेत परिवारलाई समस्या भएको हो । 

जानकारी अनुसार उता, बिको शव यता ल्याउनकै लागि सञ्चालन गरिएको आर्थिक संकलन अभियान अन्र्तगत झन्डै २१ लाख रुपैयाँ संकलन भएको छ । प्रकाश बिकको शव नेपाल पठाउन सञ्चालित ५ दिने आर्थिक सहयोग संकलन अभियानमा २२ करोड ७७ लाख ५६० वन अर्थात् २० लाख ९५ हजार २ सय ११ रुपैयाँ सहयोग संकलन भएको नुवाकोट समाज उत्तर कोरियाले जनाएको छ ।

करिब ६ महिनाअघि रोजगारीका सिलसिलामा दक्षिण कोरियामा पुगेका २५ वर्षीय बिकको भदौ १४ गते कोठामा सुतेकै अवस्थामा मृत्यु भएको थियो । उनको शव नेपाल ल्याउन र अस्पतालमा पोस्टमार्टम खर्च तिर्न रकम अभाव भएपछि परिवारको आग्रहमा कोरियामा रहेका नेपालीहरूले सहयोग अभियान चलाएका थिए ।

मृतकका बुबा रामशरण सुनारसहित परिवारको आग्रहमा शव नेपाल ल्याउन पञ्चकन्या गाउँपालिका वडा नम्बर १ ले पनि आर्थिक सहयोगको लागि सिफारिस गरेको थियो । बिक कोरियाको जिन्छन सहरमा काम गर्थे । 

प्राप्त विवरणअनुसार नुवाकोट समाज दक्षिण कोरिया २० लाख वन, विश्वकर्मा समाज दक्षिण कोरिया १० वन, वाग्मती प्रदेश एकता समाज १ लाख १० हजार वन, नेपाल तामाङ घेदुङ संघ दक्षिण कोरिया १ लाख वन, लगायत विभिन्न संघसंस्थाको अगुवाइमा सहयोग संकलन गरिएको थियो ।

बिकको शव १४ तारिख नेपाल पठाइने पनि नुवाकोट समाज साउथ कोरियाले जनाएको छ । त्यस्तै खर्च विवरण शव नेपाल पठाइसकेपछि सार्वजनिक गर्ने जनाइएको छ । खर्च कटाएर बाँकी रहेको रकम काजकिरिया खर्चको रुपमा परिवारलाई हस्तान्तरण गरिने पनि उल्लेख गरिएको छ । 

विदुरको ‘मिनी निर्वाचन’मा एमालेले पल्टायो सत्ता

विदुर खानेपानीमा नवनिर्वाचित अध्यक्ष लगायतका पदाधिकारीहरू । तस्बिरः प्रितिका थापा

विदुर । विदुर नगरपालिकाको मिनी निर्वाचनको रुपमा समेत हेर्ने गरिएको खानेपानी संस्थाको यसपटकको निर्वाचनमा काँग्रेस–माओवादी–समाजवादीले सर्वानाक हार ब्यहोरको छ । एमालेसंगको गठजोडमा चुनावमा होमिएको एमालेले खानेपानीको ‘सत्ता’ पल्टाएको छ । 

विदुर खानेपानी तथा सरसफाई उपभोक्ता संस्थाको निर्वाचनमा एमालेका उम्मेदवार मात्रै निर्वाचित भएका छन् । एकातर्फ काँग्रेस–माओवादी–एकीकृत समाजवादीको गठबन्धन र अर्कोतर्फ एमाले–राप्रपाको गठबन्धनबाट उम्मेदवारहरू चुनावी मैदानमा थिए । सञ्जिबबहादुर श्रेष्ठ प्यानलको उपाध्यक्ष बाहेकका सबै निर्वाचित भएको परिणाम आज विहान सार्वजनिक भएको हो । उपाध्यक्षमा छत्रराज डंगोल प्यानलबाट उम्मेदवार बनेर निर्वाचित भएका नवराज न्यौपाने पनि एमालेकै हुन् ।

सञ्जिब प्यानलमा उपाध्यक्षको टिकट नपाएपछि न्यौपाने काँग्रेस–माओवादी–एकीकृत समाजवादीको गठबन्धनबाट उपाध्यक्षमा उठेका थिए । उनलाई भदौ २० गते एमाले विदुर नगरकमिटिले साधारण सदस्य समेत नरहने गरी कारबाहीको लागि सिफारिस गरिसकेको छ । एमालेले आफ्नो आधिकारिक उम्मेदवार समेत रहेको भन्दै विज्ञप्ती नै जारी गरेका राप्रपाका महेशकुमार डंगोल ३८ मतले हारेका छन् । उनलाई एमाले छाडेर काँग्रेस–माओवादी–एस गठबन्धनबाट उम्मेदवार बनेका उनै न्यौपानेले हराइदिए । न्यौपानेले आफ्नो बलमा यो चुनाव जितेको बताइएको छ । डंगोल प्यानलका सबै बढारिदा झिनै मतले उनी निर्वाचित हुनुमा उनकै व्यक्तिगत कारण र प्रभाव प्रधान रहेको तर्क गर्नेहरू छन् । २० वर्ष भन्दा बढी समय सोही संस्थाका कार्यालय सचिवका रुपमा काम गरेर केही महिना अघि मात्रै जागिर छाडेका उनलाई भर्खरै छाडेको पार्टी एमाले निकटका मतदाताहरूले पनि विना हिचकिचाहट मत दिएका छन् ।

एमाले–राप्रपा गठबन्धनमा उपाध्यक्ष मात्रै राप्रपालाई दिएर एमालेले अध्यक्ष, सचिव, कोषाध्यक्ष र सदस्यहरू गरी आठ सिट लिएको थियो । अर्को गठबन्धनमा भने काँग्रेसले अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, महिला सदस्य १ र खुल्ला सदस्य २ गरी ५ सिट, माओवादी उपाध्यक्ष र खुल्ला सदस्य १ गरी २ सिट र समाजवादी सचिव र महिला सदस्य १ गरी २ सिट लिएर प्रतिस्पर्धा गरेका थिए ।

बाहिरबाट हेर्दा बलियो देखिएको काँग्रेस–माओवादी–एकीकृत समाजवादी गठबन्धनका उम्मेदवारहरू मत गणनाको सुरुवात देखिनै सञ्जिब प्यानलका सबै उम्मेदवारहरूलाई पछ्याइमात्रै रहेका थिए । पहिलो सय मत गन्दा देखिनै एमाले छाडेर गठबन्धनबाट उपाध्यक्षका उम्मेदवार बनेका न्यौपाने बाहेक काँग्रेस, माओवादी र एकीकृत समाजवादीका उम्मेदवार एमालेका उम्मेदवार संग धेरै पछाडी थिए ।

यसरी बलियो भनिएको सत्तापक्षयिय गठबन्धनको हारको कारण उम्मेदवार चयनदेखि तीन महिना अघि सम्पन्न स्थानीय चुनावको परिणामलाई हेर्न थालिएको छ । पहिलो, विदुर नगरपालिकामा खानेपानीको सेवा दिइरहेको वडाहरू जो संस्थाका मतदाताका रुपमा छन्, त्यसमा स्थानीय निर्वाचनमा एमालेका वडा अध्यक्षहरू निर्वाचित भएका छन् । खानेपानी संस्थाको सेवा रहेको सात वटा वडामा २ वडा बाहेक सबै वडा अध्यक्षमा एमाले निर्वाचित भएका छन् । दुई वटा वडामा काँग्रेस–माओवादी गठबन्धनबाट माओवादीका वडा अध्यक्ष निर्वाचित भएका छन् । त्यसले पनि एमालेको मतभार अधिक रहेको देखाएको छ ।

अर्को तर्फ काँग्रेसकै कार्यकर्ताहरूले उम्मेदवार चयनमा असन्तुष्टि राखेका र पार्टीको आन्तरिक चुनावदेखि स्थानीय तह चुनावसम्मको तिक्ततालाई खानेपानीको निर्वाचनमा ‘हिसाव मिलान’ गरेको बुझिएको छ । एमालेले खडा गरेको अध्यक्ष पदका उम्मेदवारका तुलनामा काँग्रेसका तर्फबाट अध्यक्ष उम्मेदवार बनेका व्यक्ति कमजोर देखिएको, उपाध्यक्षमा बिहान मात्रै एमाले छाडेर आएकालाई टिकट दिएको, सचिव पद एकीकृत समाजवादी, कोषाध्यक्ष पद माओवादीको भाग परेकै कारण काँग्रेसका केही कार्यकर्ताहरू यसप्रति सन्तुष्ट थिएनन् ।

खानेपानी संस्थाको यो निर्वाचनलाई विदुर नगरपालिकाका मेयर राजन श्रेष्ठको कार्यशैलीले समेत प्रभाव पारेको एक जनाले बताएका छन् । मेयरमा निर्वाचित भएपछि उनले गर्ने गरेको ब्यवहार, कमजोर कार्यशैली र ‘सिण्डिकेट’का कारण पनि काँग्रेसका र स्थानीय तह चुनावी गठबन्धनका सहयात्री पार्टी माओवादी र एकीकृत समाजवादीका कार्यकर्ताहरू पार्टीले उभ्याएकै भरमा भोट हाल्नै पर्ने मनस्थितिमा थिएनन् ।

अघिल्लो कार्यकालमा उपाध्यक्ष रहेर संस्थामा काम गरिसकेको र व्यक्तिगत सम्वन्ध बढी विकास गरेका कारण सञ्जिबबहादुर श्रेष्ठलाई अन्तरपार्टीका तर्फबाट पनि मतदाताहरूले रुचाएको पाइएको छ ।

अन्तिम मत परिणाम अनुसार सबै भन्दा बढी मतान्तर (३९०) सचिव पदमा देखिएको छ भने कम मतान्तर (३८) उपाध्यक्ष पदमा छ । अन्तिम मतपरिणाम अनुसार अध्यक्षमा सञ्जिबबहादुर श्रेष्ठले १२७१, छत्रराज डंगोल (काँग्रेस)ले ९४७ मत पाएका छन् । अध्यक्ष पदमा दुई जना बीच ३२४ को मतान्तर छ ।

उपाध्यक्षमा डंगोल प्यानलका नवराज न्यौपाने (भर्खरै एमाले त्यागेका)ले ९८३, श्रेष्ठ प्यानलका महेशकुमार डंगोल (राप्रपा)ले ९४५, र मुरारी नेपाल (स्वतन्त्र)ले २२७ मत पाएका छन् । उपाध्यक्ष पदमा पहिलो र दोश्रो बीच ३८ को मतान्तर छ ।

सचिवमा श्रेष्ठ प्यानलका राजेन्द्र पाण्डे (एमाले)ले १२६४ र डंगोल प्यानलका नरेशबहादुर डंगोल (एस)ले ८७४ मत पाएका छन् । सचिव पदमा ३९० को मतान्तर रहेको छ ।

कोषाध्यक्षमा श्रेष्ठ प्यानलका अम्बिका चित्रकार खनाल (एमाले)ले ११८८ र डंगोल प्यानलका रविता भट्ट (माओवादी)ले ९२४ मत पाएका छन् । कोषाध्यक्ष पदमा २६४ को मतान्तर छ ।

महिला सदस्यमा दुवै जना श्रेष्ठ प्यानलबाट निर्वाचित भएका छन् । बिष्णुमाया डंगोलले ११६७ र सीता अधिकारीले १०९९ मत पाएका छन् । डंगोल प्यानलका शान्ती श्रेष्ठ (एस)ले ९१० र शुसिला पौडेल (काँग्रेस)ले ८९४ मत पाएका छन् । यस पदमा पहिलो र तेश्रो बीच २५७, दोश्रो र तेश्रो बीच १८९ मतान्तर रहेको छ ।

सदस्यहरूमा तीनै जना श्रेष्ठ प्यानलबाट निर्वाचित भएका छन् । निर्वाचित भएकाहरू कृष्णप्रसाद भट्टले ११३९, दीपकबहादुर तिम्सिनाले ११०३ र लबप्रसाद न्यौपानेले १०३३ मत पाएका छन् । डंगोल प्यानलका रामजी भट्ट (काँग्रेस)ले ९३३, राजेन्द्र सापकोटा (काँग्रस)ले ८६१ र पदमकान्त न्यौपाने (माओवादी)ले ८११ मत पाएका छन् । बिमल खड्का (स्वतन्त्र) ले १८२ मत पाएका छन् । यस पदमा पहिलो र चौथो बीच २०६, तेश्रो र चौथो बीच १०० मतान्तर रहेको छ ।

भदौ २२ गते सम्पन्न निर्वाचनको मतगणनाको अन्तिम परिणाम आज (२४ गते) बिहान सार्वजनिक भएको हो । ३ हजार १४१ मतदाता रहेको खानेपानी संस्थाको चुनावमा २ हजार ३२५ (७४ प्रतिशत) मत खसेको थियो । यस संस्थाले विदुर नगरपालिकाको सात वटा वडाहरू (वडा नं. १, २, ४, ५, ६, ८ र ९) मा पानीको सेवा दिँदै आएको छ । २०३८ सालबाट यस संस्थाले विदुर नगरपालिकामा पानी आपुर्तीको सेवा दिन थालेको हो । संस्था २०५२ सालमा मात्रै दर्ता भएको थियो ।

क्षेत्र १ को क मा संजीव गुरुङको सम्भावना

विदुर । मंसिर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनका लागि नुवाकोटबाट ठूला राजनीतिक दलहरूले उम्मेदवार छनोटका लागि सिफरिस गरेर पठाइसकेको छ । काँग्रेस–माओवादी केन्द्रबीच हुने गठबन्धनका कारण कुन क्षेत्र कसको पोल्टामा पर्ने भन्ने टुङ्गो नलागेकै कारण कुन क्षेत्रमा को उम्मेदवार पक्का भन्ने अहिले अनुमान मात्रै भइरहेको छ । 

काँग्रेसले यस पटक सिफारिस गरेर पठाएका उम्मेदवाहरू मध्ये केही लोकप्रिय, युवा र सम्भावना बोकेकाहरू पनि देखिएका छन् । यस क्रममा युवा पुस्ता माझ चर्चित नेपाली काँग्रेस नुवाकोटका युबा नेता तथा क्षेत्र नं. १ तरुण दलका सल्लाहाकार संजीव गुरुङ नुवाकोट क्षेत्र नं. १ को प्रदेश ‘क’ मा प्रत्यक्ष तर्फ सिफारिस भएका छन् । 

पार्टी भित्र गुटगत राजनीतिको विरोध गर्दै आएका गुरुङ युवापुस्ता र पाका पुस्तालाई जोड्ने कडीका रुपमा यस अिघ देखिनै स्थापित भएका छन् । शिवपुरी गाउँपालिका वडा नं. ४ सिक्रेका ४० वर्षिया संजीव गुरुङ परिवर्तन र युवापुस्ताको पार्टी भित्र उदयका लागि आफ्नो कार्य प्रधान रहने बताउँदै आएका छन् । उनको साझा व्यक्तित्व र काँग्रेसका प्रायः अग्रज नेताहरूको प्रिय रहेका कारण गुरुङले नुवाकोट क्षेत्र नं. १ को ‘क’ मा टिकट पाउने सम्भावना रहेको काँग्रेसका एक नेताले बताएका छन् ।  

देशभर युवा नेतृत्व चयन गर्न‘पर्ने आवाज बुलन्दरुपमा उठ्दै आउँदा नुवाकोटबाट उम्मेदवार सिफारिस भएका युवा नेता गुरुङ एक बलिया उम्मेदवारको रुपमा अगाडि आएका छन् । नेता गुरुङ जनताले नै युवा नेतृत्व चाहेका कारण पार्टीले पनि युवा नेताहरूलाई नै प्राथमिकता दिएर चुनावमा होमिनु पर्ने धारणा राख्छन् । उनी भन्छन्, ‘जनताको अहिलेको चाहना युवा नेतृत्व हो, त्यसैले पार्टीले पनि युवालाई नै प्राथमिकतामा राखेर चुनावमा जानुपर्छ, युवा नेतालाई अगाडि सार्ने हो भने पार्टीले चुनावमा सोचेभन्दा बढी राम्रो नतिजा ल्याउने छ ।’ जनताको आवाज, शिक्षा, स्वास्थ्य तथा आफ्नो क्षेत्रमा आवश्यक रहेका सम्पूर्ण विकास निर्माणका कार्यलाई प्राथमिकतामा राखेर प्रदेशसभा देखि संघसम्म पु¥याउने आफ्नो उद्देश्य रहेको नेता गुरुङको भनाई छ ।

उनले कांग्रेसलाई जनताको उत्कृष्ट ‘माइलस्टोन’ बनाउने अभियानमा लाग्ने पनि बताए । उनी भन्छन्, ‘अब समाज तथा देशमा केही गरेर देखाउने बेला आएको छ, त्यो म गरेर देखाउँछु पनि, कांग्रेसलाई जनताको उत्कृष्ट ‘माइलस्टोन’ बनाउने अभियानमा पनि लाग्ने छु ।’ नेता गुरुङ आफ्नो क्षेत्रमा राम्रो पकड भएका नेता मानिन्छन् । यसैपनि यसपटक युवाहरूलाई जनताको साथ रहेका कारण पनि प्रदेशसभा सदस्यमा आफु निर्वाचित हुनेमा नेता गुरुङ विश्वस्त छन् । विश्वका ७० भन्दा बढी देशहरूमा आफुले लिएको विकासको अनुभवलाई नुवाकोटमा केही हदसम्म कार्यान्वय गर्न सकयिो भनेपनि त्यसले पुस्तौपुस्तालाई प्रभाव पार्ने उनी बताउँछन् । 

राजनीतिमा नीति मात्र होइन नेतृत्व पनि परिवर्तन गारैं भन्ने उनी त्यस निर्वाचन क्षेत्रमा चर्चित छन् । राजनीतिमा पुस्तान्तरण र हस्तान्तरण आवश्यक रहेको बताउने उनी राजनीतिलाई फोहोरी खेलको संज्ञा दिएर पन्छिनु भन्दा यसलाई सफा गर्न चेतनशील र सचेत युवाहरू राजनीतिमा आउनुपर्छ भन्ने सोच राख्छन् । 

गुटमा सिमित रहेको नुवाकोटको राजनीति सांगठानिक तहमा विस्तार हुनु पर्ने उनले भनाई रहेको छ । आफु निर्वाचित भएपछि नुवाकोटलाई विकासको मोडेलको रुपमा अघि सार्ने उनले बताए । नुवाकोटको सर्वाङ्गिण विकासको लागि जल, जङ्गल, जमिन, जडिबुटी, जलविद्युतमा आन्तरिक र वाह्य लगानी आवश्यक रहेको र ति श्रोतको पहिचान आफुले गर्ने नेता गुरुङको भनाई रहेको छ । 

राजनीतिमा स्वार्थ केन्द्रित आर्थिक समूह र ब्यापारिक घरानाहरूको हालीमुहाली चलेको भन्दै स्वच्छ र निष्कलंक छवि भएका व्यक्तिको हातमा नीति निर्माणको कलम हुनुपर्ने उनी बताउँछन् । राजनीतिक संस्कारसहितको सम्मान पनि आवश्यक रहेको युवा नेता गुरुङले औंल्याएका छन् । 

काँग्रेस प्रवक्ता महतको अडान नुवाकोटमै

विदुर । नेपाली काँग्रेसका प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महत नुवाकोटको क्षेत्र नं. १ र काठमाडौं निर्वाचन क्षेत्र नं. ५ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्य उम्मेदवारमा सिफारिस भएका छन् । तर उनी आफैं भने काठमाडौंबाट नभई नुवाकोटबाटै चुनाव लड्ने अडानमा छन् । गठबन्धन गर्दा सहजै जित्ने देखेर महत कुनै हालतमा नुवाकोट १ नछाड्ने अडानमा छन् । प्रदेश सभाका दुबै क्षेत्र वा नुवाकोट २ माओवादीलाई दिन सकिने महतको तर्क रहेको छ ।

२०७४ को चुनावमा महत काठमाडौं ५ बाट उम्मेदवार बनेका थिए । तर वाम गठबन्धनका साझा उम्मेदवार नेकपा एमालेका ईश्वर पोखरेल झण्डै १० हजार मतअन्तरले विजयी भए । पोखरेलले २३ हजार २९ मत ल्याउँदा महतले १३ हजार १६९ मत पाएका थिए । यो निर्वाचन क्षेत्रमा ३० वैशाखको स्थानीय निर्वाचनमा वडा तहमा पाएको मतका आधारमा अहिले पनि एमाले पहिलो छ । उसको १९ हजार २२९ मत छ भने काँग्रेसको १४ हजार ५३२ मत छ । २७३९ मतका साथ राप्रपा तेश्रो, १ हजार ५५३ मतका साथ एकीकृत समाजवादी चौथो र १ हजार १३९ मतका साथ माओवादी केन्द्र पाँचौं स्थानमा छ । गठबन्धन गर्दा पनि एमाले अगाडि भएका कारण डा. महतले काठमाडौं ५ मा उठ्ने रुची देखाएका छैनन् । त्यही कारण सत्ता गठबन्धनको सिट बाँडफाँटमा पनि काँग्रेसले यो क्षेत्रमा अडान लिएको छैन ।

महत निकट एक नेता भन्छन्, ‘नुवाकोट १ बाट उठ्ने उहाँको तयारी छ, काठमाडौं ५ मा उठ्नुहुन्न ।’ महतको नाम गृहक्षेत्र नुवाकोट १ बाट पनि सिफारिस भएको छ । नुवाकोट १ बाट २०७४ मा माओवादी केन्द्रका हितबहादुर तामाङ निर्वाचित भएका थिए । स्थानीय चुनाव २०७९ को मतका आधारमा भने यो क्षेत्रमा माओवादीभन्दा काँग्रेसको मत धेरै छ । वडा तहमा काँग्रेसले २८ हजार ९६२ र माओवादी केन्द्रका उम्मेदवारले २३ हजार २०० मत पाएका छन् । त्यस्तै तेस्रो स्थानमा रहेको एमालेको १८ हजार २६७ मत छ ।

गठबन्धन गर्दा सहजै जित्ने देखेर महत कुनै हालतमा नुवाकोट १ नछाड्ने अडानमा छन् । बरु प्रदेश सभाका दुबै क्षेत्र वा नुवाकोट २ माओवादीलाई दिन सकिने महतको तर्क छ । ‘अघिल्लोपटक माओवादीले एक्लैले जितेको होइन, एमालेको पनि मत मिसिएको थियो’ महत निकट एक नेता भन्छन्, ‘माओवादी फेरि जित्न काँग्रेसको मत चाहिन्छ । काँग्रेसकै मतले जित्ने भएपछि 

नुवाकोट २ मा उठेपनि हुन्छ ।’ नुवाकोट २ मा प्रत्यक्षतर्फ आकांक्षी रहेका नेता अर्ज‘ननरसिंह केसीलाई समानुपातिक निर्वाचन पद्धतितर्फ सिफारिस गरिएको छ । यद्यपि उनले यसमा असहमति जनाएका छन् । नुवाकोट २ मा बहादुरसिंह लामा पनि आकांक्षी छन् । तर संस्थापन समूहका भएकाले उनलाई मनाउन सकिने महत पक्षको तर्क रहेको छ । 

काठमाडौं ५ मा भने काँग्रेसले उम्मेदवार भेट्टाएको छैन । यद्यपि पाँच जनाको विषयमा छलफल भइरहेको छ । क्षेत्रीय समितिले सुधा त्रिपाठी, श्याम खड्का, दामोदर खड्का, प्रेमबहादुर खड्का र रमेश खड्काको नाम वैकल्पिकमा राखेर सिफारिस गरेको छ । त्यसमध्ये क्षेत्रीय सभापति श्याम खड्काको सम्भावना बढी छ । ‘प्रकाशशरण दाजु यहाँ उम्मेदवार नहुने भए काँग्रेसबाट क्षेत्रीय सभापति श्याम खड्का उठ्नुहुन्छ’ क्षेत्रीय सचिव रजनी थापाले भनिन् ।

काँग्रेसको क्षेत्रीय समितिले गठबन्धनका अन्य दललाई काठमाडौं ५ छोड्न नसकिने बताएको छ । । गठबन्धनका अरु दलको मत न्यून रहेकाले काँग्रेसले अन्य दलको उम्मेदवारलाई स्विकार्न नसकिने क्षेत्रीय सभापति श्याम खड्काले बताए । ‘अरुको मत खासै छैन । एमालेपछि काँग्रेसको हो । त्यसैले अरुको उम्मेदवार स्वीकार्न सकिँदैन’ खड्काले भने ।

डेंगु नियन्त्रण अभियान

शुक्रवार विदुरमा आयोजित डेंगु नियन्त्रण अभियानमा सहभागिहरू । तस्बिर : इमेज 

विदुर । देशका विभिन्न ठाउँमा डेंगुको संक्रमण फैलिन नदिन लामखुट्टेको लार्भा नष्ट गर्ने अभियान सुरु भएको छ । डंगुको सक्रमण नियन्त्रणका लागि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले प्रदेश र पालिका तहसँगको समन्वयमा बिभिन्न सचेतनाका कार्यक्रमहरू गरिरहेको छ ।

विदुर नगरपालिकाको स्वास्थ्य शाखाले पनि नगर क्षेत्र भित्र विभिन्न ठाउँमा डेंगुको सक्रमण फैलिन नदिन लार्भा नष्ट गर्ने अभियान सुरु गरेको छ । शुक्रबार नगरको विभिन्न स्थानमा समन्वय प्रमुख रजिन्द्रबिक्रम सिंह ठकुरी, नगरप्रमुख राजन श्रेष्ठ, उपप्रमुख प्रभा बोगटी, प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायणप्रसाद रिसाल, वडा अध्यक्षहरू दिपक कायस्थ, निलमबाबु ढुङ्गेल, स्वास्थ्य कार्यालय, जिल्ला प्रहरी कार्यालय, सशस्त्र प्रहरी सहितको टोलीले सचेतनासँगै लामखुट्टेको बासस्थान खोजी र लार्भा नष्ट अभियान सुरु भएको छ । 

समुदायस्तरमा सचेतना सँगसँगै लामखुट्टेको लार्भा नष्ट पार्ने अभियान सञ्चालनमा आवश्यक संघ संस्थाहरूसँग नगरपालिकाले सहकार्य गर्ने जनाएको छ । बिशेषगरी पानी जम्ने स्थानहरू पुर्ने, लामखुट्टेको बास्स्थानको खोजी र नष्ट गर्ने कार्यमा केन्द्रित रहने जनाएको छ । डेंगु संक्रमण बढिरहेकाले सबैलाई हप्ताको एक दिन घर वरिपरिको पानी जमेको ठाउँमा रहेका लामखुट्टको लार्भा तथा अण्डा नष्ट गर्न नगरपालिकाले अपिल गरेको उपप्रमुख प्रभा बोगटीले जानकारी दिए । 

डेंगुको नियन्त्रण लामखुट्टेको नियन्त्रणबाट मात्र सम्भव हुने भएकाले एक पटक मात्र लार्भा र अण्डा नष्ट नगरेर पटक पटक गर्नको लागी स्वास्थ्य कार्यालयले आग्रह गरेको छ । 

यसै बीच, महामारीको रुपमा फैलिरहेको डेंगु संक्रमण नुवाकोटमा २२ जनामा पुष्टि भएको छ । जिल्ला अस्पताल त्रिशुलीमा डेंगुको उपचार निःशुल्क सुरु गरेको छ । दैनिक रुपमा डेंगुको संक्रमणको दर बढ्न थालेसँगै परिक्षणलाई निःशुल्क बनाएको छ । 

पछिल्लो समय लामखुट्टेको टोकाईबाट महामारिको रुपमा फैलदै आएको डेंगुको संक्रमण रोकथाम 

तथा नियन्त्रणको लागी अस्पतालले निःशुल्क परिक्षणको ब्यबस्था मिलाएको त्रिशुली अस्पताल नुवाकोटका मेडिकल सुपरिटेण्डन डा. दिपेन्द्र पाण्डेले जानकारी दिएका छन् । उनका अनुसार संक्रमण नियन्त्रणको लागी अस्पतालमा सहायता कक्ष समेत स्थापना भएको छ । 

डेंगु संक्रमणको लक्षण देखिएको वा सम्भाबित लक्षण देखिएकाहरूको परिक्षण तथा थप उपचारको लागी अस्पतालले ब्यबस्था मिलाएको मेसु पाण्डेले बताए । 

डेंगु संक्रमणबाट सुरक्षित रहनको लागी नुवाकोटका १२ वटैै स्थानीय तहले बिभिन्न सचेतनामुलक कार्यक्रममा जोड दिएका छन् । त्रिशुली अस्पतालले संक्रमण परिक्षण गर्न पुगेका बिरामीहरूलाई संक्रमणबाट बच्ने तथा रोकथामका लागी परामर्श समेत प्रदान गर्दै आएको छ । यस अघि त्रिशुली अस्पतालको प्रयोगशालामा डेंगु संक्रमणको परिक्षण गरेबापत ८५० रुपैयाँ लिदै आएको थियो । हाल संक्रमणको दर बढ्न थालेको र संक्रमितको पहिचानलाई सहज बनाउन निःशुल्क परिक्षणको ब्यबस्था मिलाएको मेसु पाण्डेले जानकारी दिए । 

नुवाकोटबाट संक्रमितहरू धेरै जिल्ला बाहिर गएर परिक्षण गराउने भएकाले जिल्लामा  डेंगुको संक्रमण एकिन हुन सकेको छैन । डंगु रोगको संक्रमण एडिस जातको लामखुट्टेको टोकाईबाट हुने भएकाले सुरक्षित रहन आग्रह गरेको छ । जमेको पानीनै एडिस जातको मुख्य बासस्थान रहेकाले त्यस्ता क्षेत्रको खोजी तथा नष्ट गर्न‘पर्ने स्वास्थ्य कार्यालय नुवाकोटले जनाएको छ । जमेको पानीमा एडिस जातको लामखुट्टे बस्ने र दिनमा मात्रै यसले संक्रमण फैलाउने भएकाले सुरक्षित रहनको लागी स्वास्थ्य कार्यालय नुवाकोटले आग्रह गरेको छ । 

डेंगुको संक्रमण भएमा ५ देखि ७ दिनसम्म जिउ एकदमै दुख्ने, टाउको दुख्ने, पेट दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, आँखामुनी दुख्ने जस्ता साधारण लक्षण देखा पर्छन् । यसैगरी खटिरा आउने, रक्तश्राव बढी हुने, बान्ता हुने, शरीरमा प्लेटलेटको संख्या कम भएमा रक्तनलीहरूबाट रगत शरीरका अन्य तन्तुमा जाने भएकोले शरीरमा डाबर आउने, बिरामी सिकिस्त हुने, पिसाब कम हुने तथा रक्तचाप निकै कम हुने हुन्छ । 

अधिकांश संक्रमितहरू सामान्य उपचारपछि निको हुने भएपनि बेलैमा उपचार नगरेमा मानिसको ज्यानै जान सक्ने भएकाले स्वास्थ्य कार्यालय नुवाकोटले सतर्कता अपनाउन आग्रह गरेको छ । 

बिहीवार विदुर नगरपालिका स्वास्थ्य कार्यालयले आयोजना गरेको डेंगु नियन्त्रण अभियानका क्रममा डेंगुको लार्भा नष्ट गर्नका लागि औषधि छर्कदै स्वास्थ्य प्राविधिक र साथमा सरसफाईमा सहभागी सुरक्षाकर्मीहरू । तस्बिर : इमेज

कार्यकर्ता खुसी पार्न मात्रै पनि सिफारिस

विदुर । आगामी मङ्सिर ४ गते हुन गइरहेको प्रतिनिधि र प्रदेश सभा निर्वाचनका लागि प्रमुख दलहरूबाट उम्मेदवार बन्ने आकांक्षी धेरै देखिएका छन् । प्रत्यक्ष र समानुपातिकमा नुवाकोट जिल्लाबाट नाम सिफारिस भइरहँदा आकांक्षीको सिफारिस आवश्यकताभन्दा धेरै भएको छ । कर्यकर्ता खुसी पार्नका लागि मात्रै पनि अधिक मात्रामा नाम सिफारिस भएका छन् । काँग्रेस, एमाले माओवादी, केन्द्र, समाजवादी, राप्रपा पार्टीको आफ्नो हैसियत स्थापित गर्न उम्मेदवारी सिफारिसका लागि नाम समावेश गर्न तछाड मछाड नै चलेको छ । आवश्यकता भन्दा बढी नाम सिफारिस गर्नेमा काँग्रेस पार्टी छ । नुवाकोटमा संघीय र प्रदेश गरी ६ निर्वाचन क्षेत्रमा काँग्रेस एक्लैले एक सय भन्दा बढीको नाम सिफारिस गरेर पठाएको छ । समानुपातीमा पठाइएको नाममा पनि उत्तिकै भिडभाड देखिएको छ । 

निर्वाचनका लागि नुवाकोटको दुई प्रतिनिधिसभा क्षेत्र र चार प्रदेश सभा क्षेत्रमा ठूला दल नेपाली काँग्रेस, एमाले, माओवादी केन्द्रका तल्ला कमिटीले उम्मेदवारको नाम सिफारिस गरिसकेका छन् । प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको ६ वटा सिटमा निर्वाचन हुने नुवाकोट जिल्लामा तीन दल काँग्रेस, एमाले, माओवादीले प्रत्यक्ष र समानुपातिक तर्फको लागि पार्टीका विधानअनुसार प्रक्रिया पूरा गरेर दुई सय ३७ जनाभन्दा बढी आकांक्षी उम्मेदवारको नाम प्रदेश कमिटीमा सिफारिससहित पुगेको छ । 

आगामी निर्वाचनका लागि सबैभन्दा बढी नेपाली काँग्रेसबाट एक सय २६ जनाको नाम प्रदेशमा सिफारिस गरेको छ । काँग्रेसको प्रदेश र क्षेत्रमा संस्थापन पक्ष हाबी रहेकाले नुवाकोटबाट नेपाली काँग्रेसले खम्बाको रूपमा रहेका अर्जुननरसिंह केसी र डा. रामशरण महतलाई समानुपातिकमा सिफारिस गरेर प्रत्यक्षतर्फ उठ्नका लागि ढोका बन्द गरेको छ । क्षेत्र नं. १ बाट डा. प्रकाशशरण महत र क्षेत्र नं. २ बाट बहादुरसिंह लामाको नाम प्रत्यक्षमा सिफारिस भएको छ । 

क्षेत्र नं. १ बाट डा. रामशरण महतको नाम प्रत्यक्षतर्फ दोस्रो नम्बरमा राखेर क्षेत्रीय कार्यसमितिले उम्मेदवारको सिफारिस गरेको छ । प्रतिनिधिसभा क्षेत्र नं. १ को समानुपातिकतर्फ १ नम्बरमा डा. रामशरण महत, दोस्रोमा डा. केदारनरसिंह केसी, क्रमशः कल्पना नेपाली, कृष्णबहादुर लामा, प्रकाश गोतामे, सीता मिजार सिफारिस भएका छन् । प्रतिनिधिसभा क्षेत्र नं. २ मा प्रत्यक्षतर्फ बहादुरसिंह लामा, राज्यलक्ष्मी पाँडे श्रेष्ठ, लालीमाया तामाङ र समानुपातिकमा अर्जुननरसिंह केसी, ध्रुवप्रसाद अधिकारी, रुक्मणी सेढाईं सिफारिस भएका छन् ।

अर्जुननरसिंह केसी यसपटक प्रदेश नं. २ का प्रत्यक्षमा निर्वाचन लड्न खोजेका थिए । संस्थापन पक्ष हाबी रहेको नुवाकोटमा संस्थापनइतर कोइराला पक्षका केसी र डा. रामशरण महतलाई समानुपातिकमा धकेलेर बहादुर र डा. प्रकाशशरण प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवार हुने रणनीतिमा लागेका छन् । 

काँग्रेसको तर्फबाट क्षेत्र नं. १ ‘क’ प्रदेश सभामा प्रत्यक्षतर्फ जगदीश्वरनरसिंह केसी, महेन्द्र थिङ, रामकृष्ण थापा, नारायण प्रसाद पाण्डेसहित दशजना रहेका छन् । यो प्रदेशबाट २७ जनाको नाम समानुपातिक तर्फबाट सिफारिस भएको छ । क्षेत्र नं. १ प्रदेश ‘ख’का लागि प्रत्यक्षतर्फ रमेशकुमार महत, जगदीश्वरनरसिंह केसी, वैकुण्ठ मिश्रसहित आठजना र समानुपातिक तर्फ १५ जनाको नाम जिल्लाबाट सिफारिस भएको छ । क्षेत्र नं. २ प्रदेश ‘क’का लागि प्रत्यक्षमा जगदीश्वरनरसिंह केसी, रमेशकुमार महत, वैकुण्ठबहादुर पाण्डे, ताराबहादुर कार्की, मोहनबहादुर खड्का, महेन्द्र थिङसहित २१ जनाको नाम सिफारिस भएको छ । यो प्रदेशबाट समानुपातिकमा १६ जनाको नाम सिफारिस भएको छ । क्षेत्र नं. २ प्रदेश ‘ख’को प्रत्यक्षतर्फ जगतबहादुर तामाङ, फैसिङ तामाङ, राजकुमार भट्टराई र समानुपातिकमा चोकराज शाक्य, सुरेन्द्रराज अधिकारी, बिन्दा अर्यालसहित ११ जनाको नाम सिफारिस भएको छ ।

डा. प्रकाशशरणले नुवाकोटको क्षेत्र नं. १ रोजेपछि भने यो विषय माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डको टेबुलमा पुगेको छ । महतले प्रचण्डलाई भेटेर आफुलाई क्षेत्र नं. १ लिाइदिन आग्रह गरेका छन् । तर म ाओवादी आफुले जितेको क्षेत्र नछाड्ने मनस्थितिमा छ । 

गठबन्धन हुँदा नेपाली काँग्रेसको बागमती प्रदेशमै यो क्षेत्र सुरक्षित रहेको प्रकाशशरण पक्षका कार्यकर्ताको विश्लेषण छ । तर माओवादीले निर्वाचन क्षेत्र नं. १ मा प्रत्यक्षतर्फ हितबहादुर तामाङको नाम मात्र सिफारिस गरेको छ । यसबाट पनि माओवादीले क्षेत्र नं. १ नछाड्ने संकेत देखाएको छ । 

नुवाकोटको क्षेत्र नं. २ मा प्रत्यक्षतर्फ केशव पुडासैनी, माधव पाण्डे, सुभद्रा नेपालको नाम सिफारिस गरेको छ । माओवादीबाट क्षेत्र नं. १ प्रदेश ‘क’बाट प्रत्यक्षतर्फ राधिका तामाङको नाम मात्र सिफारिस भएको छ । यो प्रदेशबाट ६ जनाको नाम समानुपातिकमा परेको छ । 

क्षेत्र नं. १ प्रदेश ‘ख’को प्रत्यक्षमा पुष्प लामिछानेको नाम मात्र सिफारिस भएको छ । यो प्रदेशबाट आठजनाको नाम समानुपातिकमा सिफारिस भएको छ । क्षेत्र नं. २ प्रदेश ‘क’को प्रत्यक्षमा रामप्रसाद ढुङ्गानाको नाम मात्र सिफारिस भएको छ । यो प्रदेशबाट समानुपातिकमा सातजनाको नाम सिफारिस भएको छ । क्षेत्र नं. २ प्रदेश ‘ख’बाट प्रत्यक्षतर्फ हीरानाथ खतिवडा, जयमान वाइवा, कल्पना रिमालको नाम सिफारिस भएको छ भने समानुपातिकमा ६ जनाको नाम सिफारिसमा परेको छ ।

नेकपा एमालेले पनि आगामी निर्वाचनका लागि नुवाकोटको क्षेत्र नं. १ बाट प्रतिनिधि सदस्यका लागि प्रत्यक्षमा जिल्ला अध्यक्ष बद्री मैनालीको एकल नाम पठाएको छ । प्रदेश ‘क’, ‘ख’ र क्षेत्रीय कमिटीबाट सिफारिस भएपछि जिल्लाले प्रदेशमा मैनालीको नाम मात्र पठाएको जानकारी उक्त पार्टीले दिएको छ । 

क्षेत्र नंं. १ को प्रदेश सभा ‘ख’को प्रत्यक्ष उम्मेदवारका लागि प्रदेश कमिटीमा पूर्णलाल श्रेष्ठको एकल नाम सिफारिस गरेको कारण जिल्ला कमिटीले श्रेष्ठको नाम मात्र प्रदेशमा सिफारिस गरेको छ । 

क्षेत्र नं. १ को प्रदेश सभा ‘क’मा प्रत्यक्षतर्फ प्रदेश कमिटीले जिल्ला कमिटीका उपसचिव नीलकण्ठ आचार्य, सुशील खड्का, बलराम आचार्य, राजकुमार पण्डित सहित आठजनाको नाम जिल्लालाई सिफारिस गरेको थियो । जिल्लाबाट राय लेखेर प्रदेश कमिटीमा पठाएको छ । 

एमालेले क्षेत्र नं. २ को प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि प्रत्यक्षतर्फ १ नम्बरमा बहालवाला सांसद नारायणप्रसाद खतिवडाको नाम क्षेत्रीय कमिटीले सिफारिस गरेको छ । खतिवडासँगै बहालवाला प्रदेश सांसद केशवराज पाण्डे, रामशरण प्याकुरेल, विष्णु लोहनी, रामकृष्ण खड्का, माधव तिवारी र अजितमान तामाङको नामसमेत जिल्ला कमिटीलाई सिफारिस गरेको थियो । 

२०७९ साल भदौ २७ गते । वर्ष : १५, अंक : ४५

 

२०७९ साल भदौ २७ गतेको सम्पादकीय

 डेंगु प्रति उच्च सतर्कता जरुरी

एडिस जातिका (एजिप्टाइ र अल्बोपिक्टस) पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट संक्रमण हुने भाइरल ज्वरोमध्ये एक डेंगु पनि हो । ज्वरो आउने, आँखा रातो हुने र दुख्ने, टाउको, पेट, जोर्नी र मांसपेशी दुख्ने, आलस्य हुनेजस्ता डेंगुका सुरुवाती लक्षणहरू हुन् । एक प्रकारको विषाणुबाट डेङ्गु भइसकेको व्यक्तिलाई अर्को प्रकारको विषाणु भएको लामखुट्टेले टोकेको अवस्थामा डेंगु घातक हुन्छ । अमेरिकास्थित सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एन्ड प्रिभेन्सन (सीडीसी) को तथ्यपत्रअनुसार डेंगुले गर्दा शरीरको रगत जम्न (क्लटिङ) प्रक्रिया अव्यवस्थित हुन्छ  । यसको घातक रुप हुँदा सम्पूर्ण शरीरमा रक्तस्राव हुन थाल्छ । डेंगु ज्वरो ५ देखि ७ दिनसम्म रहन सक्छ । डेंगु लागेमा मानिसको रक्तकोष घट्न गई रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा ह्रास आउँछ । फलस्वरुप मानिसहरू सिकिस्त हुने गर्छन् । डेंगु एडिस एजिप्टाई जातको पोथी लामखुट्टेको टोकाईबाट मानिसमा सर्ने सरुवा रोग हो । यो एडिस लामखुट्टेले मानिसलाई बिहान, बेलुका तथा दिउँसोको समयमा टोक्ने गरेको चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

यो रोग मानिसबाट मानिसमा सर्दैन तर डेंगुको संक्रमण भएको व्यक्तिलाई टोकेको लामखुट्टेले स्वास्थ व्यक्तिलाई टोक्दा भने यो रोग सर्छ । डेंगु सार्ने लामखुट्टेले सफा पानी जमेको ठाउँमा फुल पार्ने गर्छ । वर्षातपछि पानी जम्ने स्थानहरूमा एडिस इजिप्टाई जातको लामखुट्टेको संख्या बढी हुने हुँदा वर्षातपछि डेंगुको संक्रमण पनि बढेको पाइन्छ । पानी जम्ने टिनका डब्बाहरू, रङ्गका खाली डब्बा, थोत्रा तथा पुराना टायर, अलकत्रा वा मट्टितेलका खाली ड्रमहरू, फुलदानी, गमला, कुलर, पानीका ट्यांकी आदिमा यो जातको लामखुट्टेले फुल पार्ने र नयाँ लामखुट्टेको संख्या बढाउँने काम गर्छ । 

एक्कासी उच्च ज्वरो आउनु, लगातार ५ देखि ७ दिनसम्म ज्वरो आउनु, असाध्यै टाउको दुख्नु, आँखाको गेडी तथा आँखाको पछिल्लो भाग दुख्नु, ढाड जोर्नी तथा मांसपेशीहरू दुख्नु, शरीरमा बिमिरा आउनु यसको लक्षणहरू हुन् । खास गरी, डेंगुबाट बच्नका लागि लामखुट्टेको टोकाईबाट बच्नुपर्छ । पानी जम्न सक्ने भाँडाहरू जस्तैः गमला, फुलदानी, खाली बट्टा, अल्कत्रा वा मट्टितेलका खाली ड्रमहरू, गाडीको काम नलाग्ने टायर आदिमा  पानी जम्न नदिने उपाय गर्न‘पर्छ । पानीका ट्याङ्कीमा लामखुट्टे प्रवेश गर्न नदिने गरी ढाकेर राख्नुपर्छ । कुलरमा रहेको पानीमा प्रत्येक हप्ता एक–दुई चम्चा मट्टितेल हालिदिने साथै जम्मा भएको पानी सफा गर्ने गर्नुपर्छ । फुलदानीमा रहेको पानी कम्तीमा हप्तामा दुई पटक फेर्न‘पर्छ । एडिस एजिप्टाई जातको लामखुट्टेले दिउँसो टोक्ने हुँदा दिउँसो बस्दा पनि प्रायः पूरा बाहुला भएको वा शरीर पुरै ढाकिने लुगा लगाउनु पर्छ । सम्भव भएसम्म दिउँसो सुत्दा पनि झुल प्रयोग गर्न‘ पर्छ साथै साना केटा केटीलाई जुनसुकै समयमा पनि झुलभित्र सुताउनु पर्छ । लामखुट्टेको टोकाईबाट बच्न लामखुट्टे भगाउने मल्हम पनि दल्न सकिन्छ । घरका झ्याल ढोकामा जाली लगाउनु उपयुक्त हुन्छ । घर वरिपरि सफा सुग्घर राख्ने, पानी जम्ने खाल्टाखुल्टी पुर्ने गर्न‘पर्छ ।

यसको इतिहास हेर्ने हो भने सन् २००४ मा पहिलोपटक डेंगु संक्रमण नेपालको चितवनमा देखापरेको थियो । त्यसपछि बर्सेनी यो रोगका बिरामी बढ्दै जाँदा हाल यो महामारीका रूपमा देखापरिसकेको छ । विज्ञको दाबीअनुसार डेंगुको संक्रमण दर नेपालमा अझै बढ्दै गइरहेको छ । अझैं दुई महिना यसको जबर्जस्ती प्रभाव रहने अनुमान चिकित्सकले गरेका छन् । जसका कारण सबैमा चिन्ता बढाएको छ । त्यसैले लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्न पानी जम्न सक्ने भाँडा गमला, फुलदान, खालीबट्टा, अलकत्रा वा मट्टीतेलका खाली ड्रम, गाडीका काम नलाग्ने टायरलगायतमा पानी जम्न नदिएर सतर्कता अपनाउनुपर्छ । सबैले सर्तकता अपनाऔं र डेंगुबाट बचौं ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनको (डब्लुएचओ) अनुसार, यो दशकमा विश्वभरि नै डेंगुको विस्तारमा नाटकीय रूपमा वृद्धि भएको छ । हालैको आंकलनअनुसार विश्वव्यापी रुपमा वर्षेनी ३९ करोड मानिसमा डेंगुको संक्रमण हुने गरेको छ । विश्वभरिका १ सय २८ मुलुकका ३ अर्ब ९० करोड व्यक्ति डेंगु भाइरसको संक्रमणको जोखिममा रहेको अर्को अध्ययनमा उल्लेख छ । डब्लुएचओका अनुसार गएका ५० वर्षमा यो रोगको संक्रमण ३० गुणा बढेको पाइएको छ । प्रत्येक वर्ष झन्डै २० हजारभन्दा बढी व्यक्तिको डेंगुकै संक्रमणबाट ज्यान गुमाउँछन् । विश्वको आधाभन्दा बढी जनसंख्या यो रोगको जोखिममा छन् । विश्वस्वास्थ्य संगठनले डेंगुलाई खतरनाक रोग मानेको छ । यसको कुनै उपचार नभएकाले पनि विशेष सतर्क अपनाउन आग्रह गरेको छ ।