एमाले रक्षात्मक मात्रै

नुवाकोट क्षेत्र नं. २ को मतदातासंग आशिर्वाद लिदै एमालेका नारायणप्रसाद खतिवडा । तस्बिर : इमेज

विदुर । प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनमा नुवाकोटमा आफ्नो जीत सुनिश्चित हुनेमा गठबन्धनका उम्मेदवाहरू बढी ढुक्क छन् ।

दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र भएको नुवाकोटमा क्षेत्र नम्बर एकमा गठबन्धनबाट साझा उम्मेदवार माओवादीबाट निवर्तमान सांसद हितबहादुर तामाङ रहेका छन् । उक्त क्षेत्रको प्रदेश सभा १ मा माओवादीका राधिका तामाङ र प्रदेश सभा २ मा काँग्रेसका रमेशकुमार महत उम्मेदवार छन् । यस क्षेत्रमा एमालेबाट प्रतिनिधि सभामा बद्री मैनाली उम्मेदवार छन् ।  त्यस्तै प्रतिनिधि सभा क्षेत्र नम्बर २ मा गठबन्धनबाट साझा उम्मेदार अर्जुननरसिंह केसी छन् । यस क्षेत्रको प्रदेश सभा १ मा माओवादीका रामप्रसाद ढुङ्गाना र प्रदेश सभा २ मा काँग्रेसका बहादुरसिंह लामा तामाङ उम्मेदवार छन् । यस क्षेत्रमा एमालेबाट प्रतिनिधिसभामा निवर्तमान सांसद नारायण खतिवडा उम्मेदवार छन् । 

दुई वटा नगरपालिका र दश गाउँपालिका गरि १२ स्थानीय तह रहेको नुवाकोटमा एक नगरपालिकासहित ७ पालिकामा काँग्रेस बिजयी भएको छ ।  एक नगरपालिकासहित ४ पालिकामा माओवादी केन्द्र विजयी भएको छ । एमालेले एक पालिकामा मात्रै जितेको छ । नुवाकोट क्षेत्र नं. १ मा सात पालिका रहेका छन् । क्षेत्र नं. २ मा पाँच पालिका रहेका छन् । दुप्चेश्वर गाउँपालिका, तादी गाउँपालिका, शिवपुरी गाउँपालिका, पन्चकन्या गाउँपालिका, लिखु गाउँपालिका, ककनी गाउँपालिका र सूर्यगढी गाउँपालिका क्षेत्र नं. १ मा छ । विदुर नगरपालिका, बेलकोटगढी नगरपालिका, तारकेश्वर गाउँपालिका, म्यागङ र किस्पाङ गाउँपालिका क्षेत्र नं.२ मा पर्दछन् ।

प्रतिनिधि सभामा माओवादीका हित बहादुर तामाङ र नेपाली काँग्रेसका अर्जुननरसिंह केसीसहित प्रदेश सभामा माओवादी केन्द्र र काँग्रेसको २\२ जना उम्मेदवार छन् । उनीहरू नेपाली काँग्रेस–माओवादी केन्द्र–एकीकृत समाजवादी लगायत पाँचदलीय सत्ता गठबन्धनको साझा उम्मेदवार हुन् । 

नुवाकोटको चुनावी प्रतिस्पर्धामा एमाले अहिले रक्षात्मक अवस्थामा रहेको छ । गएको स्थानीय तहको निर्वाचन मत परिणामले पनि गठबन्धन अगाडी देखिएको छ । स्थानीय चुनावमा सात पालिका रहेको १ नं. क्षेत्रमा शिवपुरी गाउँपालिका र सुर्यगढी गाउँपालिका बाहेक ५ वटा पालिकामा काँग्रेस, माओवादी र एमालेले एक्लाएक्लै चुनावी प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । जसअनुसार दुप्चेश्वर गाउँपालिका, पन्चकन्या र ककनी गाउँपालिकामा माओवादीले अध्यक्ष र उपाध्यक्ष जितेको छ । शिवपुरी गाउँपालिका र तादी गाउँपालिकामा उपाध्यक्ष जितेको छ । 

काँग्रेसले लिखु गाउँपालिका र सुर्यगढी गाउँपालिकामा अध्यक्ष र उपाध्यक्ष जितेको छ भने शिवपुरी गाउँपालिका र तादी गाउँपालिकामा अध्यक्ष जितेको छ । सात पालिका रहेको यस क्षेत्रमा गएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा एमालेले कुनै पालिका जितेको छैन । 

पाँच पालिका रहेको २ नं. क्षेत्रमा तारकेश्वर गाउँपालिका, किस्पाङ गाउँपालिका, म्यागङ गाउँपालिका, विदुर नगरपालिका र बेलकोटगढी नगरपालिकामध्ये काँग्रेस र माओवादीले तारकेश्वर गाउँपालिका, विदुर नगरपालिका र बेलकोटगढी नगरपालिकामा गठबन्धन गरी चुनावी प्रतिस्पर्धा गरेका थिए भने किस्पाङ गाउँपालिकामा एमाले र माओवादीको गठबन्धन रहेको थियो  । जस अनुसार तारकेश्वर गाउँपालिका, विदुर नगरपालिका, किस्पाङ गाउँपालिकामा माओवादीले उपाध्यक्ष\उपप्रमुख जितेको छ । बेलकोटगढी नगरपालिकामा प्रमुख जितेको छ । 

काँग्रेसले तारकेश्वर गाउँपालिका, विदुर नगरपालिका, म्यागङ गाउँपालिकामा अध्यक्ष\प्रमुख जितेको छ भने बेलकोटगढी नगरपालिकामा उप–प्रमुख र म्यागङ गाउँपालिकामा उपाध्यक्ष जितेको छ । एमालेले किस्पाङ गाउँपालिकामा अध्यक्ष जितेको छ । १२ पालिकामा अध्यक्ष\प्रमुख र उपाध्यक्ष\उपप्रमुख गरी माओवादीले १२, काँग्रेसले ११ र  एमालेले १ सिट जितेको छ । 

नुवाकोट क्षेत्र नम्बर १ मा १ लाख २० हजार ७५२ जना  मतदाता छन् । क्षेत्र नम्बर २ मा १ लाख १८ हजार ९७४ जना मतदाता छन् । यी दुवै क्षेत्रमा काँग्रेसको मत करिब २७–२८ हजार छ । माओवादीको पनि २४\२५ हजार रहेको छ । एमालेको मत १७–१८ हजार रहेको छ । यस क्षेत्रमा एकीकृत समाजवादीको ४–५ हजार, राप्रपाको ५–६ हजार र अन्य पार्टीको करिब ४–५ हजार मत अनुमान गरिएको छ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले यिनै दलहरूको मतबाट आफ्नो भाग लिने छ । पहिलो पटक चुनवामा होमिएको स्वतन्त्र पार्टीको यस अघि प्राप्त मतभारका आधारमा अहिले मत आंकल गरिएको छैन । 

जिल्लाका ५०–५५ हजार मतदाता देश बाहिर रहेको अनुमान छ । २०–२५ हजार मतदाता मतदानमा नै सहभागी नहुने अनुमान छ । यसरी हेर्दा स्थानीय चुनावमा प्राप्त मतको आधारमा गठबन्धन एमालेभन्दा क्षेत्र नंं १ मा करिब ३५–३८ हजार मतले अगाडी देखिन्छ । क्षेत्र नं. २ मा करिब ३२–३५ हजार मतले गठबन्धन अगाडी देखिन्छ ।

मत विश्लेषणका आधारमा नुवाकोटमा एमालेका प्रतिनिधि सभाका उम्मेदवार बद्री मैनाली र नारायणप्रसाद खतिवडालाई निर्वाचित चुनौतीपूर्ण छ । प्रदेश सभामा पनि एमालेलाई निर्वाचित हुन असहज देखिन्छ । प्रतिनिधि सभाका उम्मेदवार माओवादीका नेता हितबहादुर तामाङ र काँग्रेसका नेता अर्जुननरसिंह केसीलाई निर्वाचित हुन सहज रहेको छ भने प्रदेश सभामा पनि गठबन्धनको जीतको सम्भावना बढी छ । 

२०७४ मा काँग्रेस निल भएको नुवाकोटमा अहिले नेकपा एमालेले यो अवस्था भोग्ने अनुमान गरिएको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा एमाले र माओवादीको गठबन्धन पुरैले नुवाकोट छ सिटमा जित निकालेको थियो । अहिले नेपाली काँग्रेसका नेता अर्ज‘ननरसिंह केसीले आफ्नो लागि यो निर्वाचन अन्तिम भएको बताइसकेका छन् भने माओवादी केन्द्रका नेता हितबहादुर तामाङको पनि यो निर्वाचन अन्तिम हुने माओवादी नेताहरूले बताएका छन् । 

नुवाकोट पनि घण्टी बज्ने सूचीमा

विदुर । स्वतन्त्र पार्टीले नुवाकोटमा पनि आफूलाई बलियो मानिरहेको छ । नुवाकोट क्षेत्र नं. २ का प्रतिनिधि सभा सदस्य पदका उम्मेदवार सुमनविक्रम पाण्डे पार्टीको जित्ने उम्मेदवारहरू मध्येको सूचीमा छन् । साथै स्वतन्त्र पार्टीका केन्द्रीय सभापति रवि लामिछानेले समानुपातिकतर्फ पार्टीले ‘नसोचेको’ परिणाम ल्याउने बताएका छन् । 

लामिछानेले आफ्नो पार्टी समानुपातिकतर्फ सबैभन्दा ठूलो दल बन्ने दाबी गरेका छन् । लामिछानेले भने, ‘हामी प्रत्यक्षतर्फ घटीमा १५ र समानुपातिकतर्फ २५ देखि ३० सीट ल्याएर तेस्रो शक्ति बन्ने लक्ष्यमा छौं ।’ पाण्डेले चुनावी अभियानका क्रममा मतदाताबाट पाएको प्रतिक्रृयाको आधारमा पार्टीले उनी बलियो उम्मेदवारको सूचीमा राखेको हो ।  

प्रत्यक्षतर्फ ५–६ वटा क्षेत्रमा स्वत्न्त्र पार्टीका उम्मेदवाहरूको स्थिति बलियो रहेको र समानुपातिकमा १० देखि १५ सीटको अपेक्षा पार्टीले नै गरेको बताइएको छ । समानुपातिकमा नुवाकोटबाट पहलिो मत जाने दावी लामिछानेको छ । त्यस्तै, जिल्लाको क्षेत्र नम्बर २ मा स्वतन्त्र पार्टीका उम्मेदवार सुमनविक्रम पाण्डे प्रभावशाली देखिएका छन् । गठबन्धनका अर्ज‘ननरसिंह केसी र एमालेका नारायणप्रसाद खतिवडा उम्मेदवार छन् । उनीहरूमाथि आफ्ना उम्मेदवार हावी हुने पार्टीको दाबी छ । पाण्डे पर्यटन व्यवसायी हुन् ।

संघीयताको विपक्षमा उभिएको स्वतन्त्र पार्टीले प्रदेशसभाको चुनावमा भागै नलिने निर्णय गरेको थियो । प्रतिनिधिसभातर्फ उसले देशका १३१ निर्वाचन क्षेत्रमा उम्मेदवारी दिएको छ । तीमध्ये आधा दर्जन निर्वाचन क्षेत्रमा जीत हासिल गर्नसक्ने आन्तरिक मूल्याङ्कन गरिएको पार्टीका एक नेताले बताए । पार्टीले चितवन २ मा उठेका सभापति रवि लामिछानेको जीत सुनिश्चित भइसकेको ठानेको छ । उक्त क्षेत्रमा रवि भारी अन्तरले जित्ने देखिएको ती नेताले बताए । यस्तै चितवन १ मा पनि आफूहरू अगाडि रहेको उनको दाबी छ । काठमाडौंमा यस पार्टीले कम्तिमा दुई निर्वाचन क्षेत्र जित्ने लक्ष्य राखेको छ । काठमाडौं २ बाट स्वतन्त्र पार्टीकी सोविता गौतम चर्चामा छिन् । यही क्षेत्रबाट पूर्वसभामुख ओनसरी घर्ती सत्ता गठबन्धनकी उम्मेदवार हुन् भने एमालेले मणिराम फुँयाललाई उठाएको छ । काठमाडौंका मतदाताले पार्टीभन्दा पनि व्यक्ति हेरेर भोट दिने ट्रेन्ड भित्रिएकाले सोविताबाट स्वतन्त्र पार्टीले आशा राखेको हो । 

काठमाडौंमा स्वतन्त्र पार्टीका विराजभक्त महर्जन पनि चुनाव जित्ने दिशामा रहेको पार्टी स्रोतको दाबी छ । विवकेशील पार्टीका पूर्वनेता महर्जन काठमाडौं ८ का उम्मेदवार हुन् । यस क्षेत्रमा गठबन्धनका तर्फबाट जीवनराम श्रेष्ठ र एमालेका शिवसुन्दर राजवैद्य उम्मेदवार छन् । सुमन सायमी पनि अर्का एक चर्चित उम्मेदवार हुन् । 

यस्तै ललितपुर ३ मा स्वतन्त्र पार्टीकी डा. तोसिमा कार्कीले दिनप्रतिदिन आफ्नो प्रभाव बढाइरहेकी छन् । तोसिमाले सरकारी सुविधा लिइरहेको भन्दै निर्वाचन आयोगले उनको उम्मेदवारी खारेज गरिदिएको थियो । तर, अदालतले उक्त निर्णय उल्टाइदियो । आयोगले तोसिमाप्रति देखाएको पूर्वाग्रह नै उनका निम्ति बरदान बन्ने देखिँदैछ । आयोगकै कारण उनी चर्चामा आउन सफल भएकी हुन् ।

स्वतन्त्र पार्टीले मकवानपुरमा पनि आफूलाई बलियो मानिरहेको छ । मकवानपुर १ बाट सुरेश थापा र २ बाट भरत पराजुली स्वतन्त्र पार्टीका उम्मेदवार छन् । थापाले राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापा र राप्रपाका दीपक सिंहको साथमा गठबन्धन उम्मेदवार महालक्ष्मी उपाध्याय (डिना) छन् । क्षेत्र नम्बर २ मा स्वतन्त्र पार्टीका पराजुली प्रभावशाली देखिएका छन् । उनले गठबन्धनका उम्मेदवार नेकपा एसका विरोध खतिवडालाई अप्ठेरोमा पार्न सक्ने चर्चा भइरहेको छ ।

यसै बीच, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका प्रवक्ता डा. मुकुल ढकालले आफ्नो पार्टी समानुपातिकतर्फ सबैभन्दा ठूलो दल बन्ने दाबी गरे । समग्रमा देशकै तेस्रो शक्तिका रुपमा स्थापित हुने लक्ष्य रहेको बताउँछन् । ‘हामी प्रत्यक्षतर्फ घटीमा १५ र समानुपातिकतर्फ २५ देखि ३० सीट ल्याएर तेस्रो शक्ति बन्ने लक्ष्यमा छौं ।’ उनले भने । ढकालका अनुसार स्वतन्त्र पार्टी बलियो रहेका क्षेत्रहरूमा झापा १, सुनसरी १ र २, मोरङ ५, मकवानपुर २, नुवाकोट २, काठमाडौं १, २ र ८ ललितपुर ३ तथा चितवनको १ र २ छन् । 

यस्तै, काठमाडौंका ६ र ७, मोरङ ६ तथा सल्यान, पाल्पा, बाँके, कास्कीलगायतका विभिन्न क्षेत्रमा पार्टीको अवस्था सुधारोन्मुख रहेको ढकालले बताए ।

‘सिंहदरबारमै हराउनेलाई नपठाउनुस्’

विदुर । नुवाकोट क्षेत्र नं. २ मा प्रतिनिधिसभा सदस्यका उम्मेदवार एवं नेपाली काँग्रेसका नेता अर्जुननरसिंह केसीले सिंहदरवारमै हराउने प्रतिनिधि नभई सिंहदरबार नै डराउने प्रतिनिधि चुनेर पठाउनुपर्ने बताएका छन् । ‘सिंहदरबार डराउने प्रतिनिधि छानेर पठाउनुस्, सिंहदरबारमै हराउने प्रतिनिधि नपठाउनुस्,’ नेता केसीले लोकतान्त्रिक वाम गठबन्धनको मतदाता भेटघाटका क्रममा उक्त धारणा राखेका हुन् ।

उनले यसअघि पठाएका उम्मेदवार सिंहदरबारमै हराएकाले अहिले सिंहदबार नै डराउने खालको जनप्रतिनिधि चुनेर पठाउन मतदातालाई सुझाएका हुन् । नेता केसीले नेपाली जनताले पहिलोचोटी प्राप्त गरेको सार्वभौमसत्ता, संविधान रक्षाको निम्ति पाँच पार्टीबीच गठबन्धन भएको बताए । 

‘कुनै व्यक्तिगत रुपले के फाइदा हुने भनेर गठबन्धन गरिएको होइन,’ नेता केसीले भने, ‘संविधान ध्वस्त बनाउनेविरुद्ध गठबन्धन हो ।’ सडक, बाटो जस्ता विकास निर्माण, स्वास्थ्य, खानेपानी, सिँचाईका लागि निरन्तर लडिरहने उनले बताएका छन् ।

युवाहरूको आकर्षणमा घण्टी

विदुर । नुवाकोट क्षेत्र नं. २ का मतदाताहरू नयाँ अनुहारलाई मतदान गर्ने पक्षमा बढी देखिएका छन् । राजनीतिक दलको सोच र घोषणा पत्र पुराना र भद्दा भएको अनि उम्मेदवारहरूको अनुहार पुरानै भएको भन्दै मतदाताहरू नयाँ अनुहारको खोजीमा छन् । यसै पटकको चुनाबबाट राजनीतिक यात्रा थालेको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका उम्मेदवारलाई नयाँ अनुहारको खोजी गरिरहेका मतदाताहरूको रोजाईमा पार्न थालेका छन् । 

नुवाकोट क्षेत्र नं. २ को प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट सुमनविक्रम पाण्डेको उम्मेदवारी परेको छ । बैद्धिक र पर्यटनको क्षेत्रमा अन्तरािष्ट्रय स्तरमा नाम कमाइसकेका पाण्डेलाई तथस्ट रहेका र पुराना दलबाट वाक्क भएका नागरिकहरूले रोज्न थालेका छन् । विदुर नगरपालिका वडा नं. २ का पुष्प खड्का भन्छन्– यसपालि नयाँ अनुहारनै छान्ने हो, हामी बुढापाका र युवापुस्ताबीच छलफल सुरु भएको छ, हामी यो पटक घण्टीमा मतदान गछौं ।’

विदुर, बेलकोटगढी नगरपालिका, तारकेश्वर, म्यागङ, किस्पाङ गाउँपालिकामा उनी जस्ता धेरै युवाहरू अहिले सुमनविक्रम पाण्डेले केही गर्ने सम्भावना रहेको भन्दै आफ्नो पुराना दलमा निष्क्रिय रहन थालेका छन् । पुराना नेताहरूले आराम गर्नुपर्ने र जुनकुनै पार्टीबाट आएको भएपनि युवाहरूलाई नेतृत्वको जिम्मेवारी दिनुपर्ने धारणा राख्छन् विदुर नगरपालिका वडा नं. ३ का दीपक ढुङ्गाना । उनले मंगलवार मात्रै पुरानो दलसंगको ३० वर्ष लामो आफ्नो सम्बन्ध अन्त्य भएको घोषणा गर्दै पाण्डेसंग हातेमालो गरेका छन् । ‘सुमनविक्रम पाण्डेसंग विकास निर्माणका लागि भिजन देखियो, अन्य उम्मेदवारहरू जितेपछि आफ्नै दलको तालसुरमा नाच्न थाल्छन्, पाण्डे भए जनतालाई बिर्सिएर स्वार्थमा लाग्ने छैन भन्ने विश्वास पाएका छौं’ ढुङ्गानाले भने । 

विदुर नगरपालिकाका युवा पुस्तामा पनि यही भाव रहेको बुझिएको छ । सुमन पाण्डे आर्थिक प्रलोभनमा फस्नुनपर्ने र भ्रष्टाचार गर्नुनपर्ने भएकै कारण उनीसंग सम्भावना रहेको उनीहरूले बताउने गरेका छन् । चुनावका बेला नागरिहरूलाई दिइने आश्वासन भोट जम्मा गर्नका लागि मात्रै हुने बुझाई आम मतदाताको रहेको छ । बेलकोगढी नगरपालिका वडा नं. ९ का रोशनी पन्त आफ्नो चुल्हो चौकाको सहयोग नेताबाट नखोजेको सामुहिक हितको कामका लागि अपेक्षा गरिएको बताउँछन् । उनी जस्तै सुमित्रा तिवारी पनि विकास निर्माणमा आएको रकममा आँखा नगाड्ने नेतानै छान्नु पर्ने बताउछन् । ‘नुनतेल किन्देउ भन्न नेता चाहिएको होइन, हामीले यो मौसममा चार बोरा मल पाउनुपर्नेमा पाँच किलो पाउँदा पनि मन बुझाएका छौं, किन्नुपर्ने सामाग्री हो त्यो सित्तैमा मागेको पनि होइन, हामी सामुहिक काम र विकासमा सुको नखाने नेतालाई यो पाली भोट हाल्ने हो ।’ उनी थप्छन्– ‘पुराना अनुहार त नयाँ गाडी फेर्न मात्रै चुनावमा उठेका हुन्, गरे सुमन पाण्डेले केही गर्लान् नभए नुवाकोटको विकास यत्ति हो’ तिवारीले भने । 

नुवाकोट आर्दश बहुमुखी क्याम्पसका पुर्व क्याम्पस प्रमुख जितेन्द्र अर्याल समेत अहिले खुलेर सुमनविक्रम पाण्डेको पक्षमा लागेका छन् । पुराना दलबाट नयाँ पुस्ताले केही पाउने सम्भावना नदेखिएको ठोकुवा गर्दै उनी परिवर्तनका लागि स्वतन्त्र पार्टीसंग आशा जागेको बताउँछन् । जिल्लाकै लागि आवश्यक पर्ने कर्णधारहरू जसरी पनि बैदेशिक रोजगारीमा जान चाहाने र उद्योगधन्दा नुवाकोटमा स्थापना गर्ने परिकल्पनासम्म नेताहरूले नगरेका कारण भविष्य कहालिलाग्दो देखिएको बताउँछन् । ‘राम्रो कुरा यो यो छ भनेर पुराना दलको भन्न सकिने अवस्था नै रहेन’, अर्यालले भने– ‘सम्भावना भनेको नुवाकोटको क्षेत्र नं. २ मा सुमन पाण्डेले गर्लान् भन्ने हो, उनी निर्वाचित भए सिङ्गै नुवाकोटको भलो हुने देखेको छु ।’ 

उनी जस्तै धारणा राख्छन् विदुर नगरपालिका वडा नं. ७ का कुमार सापकोटा र तारकेश्वर गापा– ५ का सुर्यबहादुर तामाङ । सुमन पाण्डेसंग विकासको र अग्रगामी जिल्ला निर्माणको प्रष्ट खाका भएकोले उनको पछि लागेको सापकोटा र तामाङको तर्क रहेको छ । गर्नसक्ने कामको सूची सुमन पाण्डेले बनाएको बताउछन् । उनी सम्पन्न भएका कारण आर्थिक अनियमितता, सुखसुविधाका लागि पद दुरुपयोग हुनेमा शंका गरिरहनु नपर्ने तामाङले बताए । ‘अरु नेताको पो उद्योगधन्दा, व्यवसाय छैन, त्यही पदलाई कमाई खाने भाँडो बनाउँछन्, सुमन पाण्डेलाई त त्यसो गर्न नपर्ने रहेछ, त्यही भएर मेरो भोट र सहयोग उनलाई’ कुमार सापकोटाले भने । 

नुवाकोटको क्षेत्र नं. २ बाट प्रतिनिधि सभा उम्मेदवार बनेको राष्ट्रिय स्वततन्त्र पार्टीका सुमनविक्रम पाण्डे पर्यटन व्यवसायी हुन् । प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा पहिलो पटक उम्मेदवार बनेका पाण्डे साहसिक पर्यटन, ट्राभल, हवाई सेवा, होटेल, रेष्टुराँलगायत विभिन्न विधाका व्यवसायका साथै ट्रेकिङ एजेन्टस एसोसियसन अफ नेपाल (टान) का अध्यक्ष, एयरलाइन अपरेर्टस एसोसियसन (आवान) को महासचिवसमेत छन् । उनी नेपाल पर्यटन बोर्डको सदस्य, नेपाल पर्यटन वर्ष २०११ राष्ट्रिय कार्यसमितिको सदस्यलगायत विभिन्न व्यावसायिक नेतृत्वमा पुगिसकेका छन् ।

यसै बीच, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले ‘हामी र हाम्रो बाचा’ भनेर मतदाता समक्ष प्रतिबद्धता सार्वजनिक गरेको छ । आम निर्वाचनहरूमा बढीभन्दा बढी नागरिक सहभागितालाई प्रवद्र्धन गर्न राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी मुख्य पाँच बुँदालाई अघि सारेको हो । जुन निम्नानुसार रहेको छ । 

१. हाल बसोबास गरिरहेकै ठाउँ (देश वा विदेश) बाट आफ्नो  स्थायी बसोवास रहेको निर्वाचन क्षेत्रका लागि मतदान गर्ने व्यवस्था ‘अनुपस्थित मतदान पद्धती’ लागू गरिनेछ ।

२. नयाँ जनमतका लागि निर्वाचनमा जाूदा अघिल्लो चुनावकै मत संख्याका आधारमा मतपत्रमा चुनाव चिन्हको क्रमाबक निर्धारण गर्न‘ न्यायोचित नहुने भएकाले गोला प्रथाबाट क्रमाबक तय गरिनेछ ।

३. ‘राइट टुरिजक्े ट’ (कसैलाईभोट दिन्न भनी मत दिनेअधिकार), ‘राइट टुरिकल’ (जनप्रतिनिधिलाई फिर्ता बोलाउनेअधिकार) व्यवस्था अनिवार्य लागू गरिनेछ ।

४. राष्ट्रिय निर्वाचनहरूमा विद्युतीय मतदान यन्त्र प्रयोग गरिनेछ ।

५. संवैधानिक व्यवस्था अनुसार प्रत्यक्ष निर्वाचनमा न्यूनतम ३३ प्रतिशत महिला उम्मेदवार कायम नगर्ने दललाई चुनावी प्रक्रियामा सहभागी हुन नदिने व्यवस्था गरिनेछ ।

जित सुनिश्चित छ : खड्का

खरानीटार । नेकपा एमालेका तर्फबाट नुवाकोट क्षेत्र नम्बर १ को प्रदेश १ को उम्मेदवार बनेका शुसिल खड्काले आफ्नो चित सुनिश्चित भइसकेको बताएका छन् । उनले जनताको हरेक समस्या समाधान गर्न नेकपा एमालेले जित्नैपर्ने र त्यसको विकल्प नभएकोले मतदाताले आफुलाई रुचाएका बताएका हुन् । 

आइतवार आयोजित चुनाव प्रचार प्रसारका क्रममा घरदैलो कार्यक्रममा सहभागी हुँदै उनले यस्तो बताएका हुन् । आसन्न निर्वाचनबाट आफू निर्वाचित भएपछि निर्वाचन क्षेत्रका जनताको हरेक समस्या समाधान गर्ने काममा तल्लिन रहने खड्काले प्रतिवद्धता जनाए । उनले अहिलेका जनप्रतिनिधिहरू ५ वर्षसम्म के गर्दैछन्, कसका निम्ति हिँड्दैछन् भन्ने कुराको महसुस समेत जनताले गर्न नपाएको भन्दै आगामी दिनमा आफूले जितेपछि हरेक दिन निर्वाचन क्षेत्रका जनताको समस्या समाधान गर्ने र गुनासो सुन्ने बताए ।

‘१० वर्षदेखि यहाँका मतदाताहरूको मनमा चर्किरहेको घाउलाई निको पारेर अबको निर्वाचनपछि ५ वर्षसम्मको निम्ति जनताका चासो, सरोकारका विषयमा आफू प्रत्यक्ष जोडिएर समाधान गर्ने, शिक्षा स्वास्थ्यका समस्या समाधान गर्ने पक्षमा छौं’ उनले भने ।

खड्काले नुवाकोट क्षेत्र नम्बर १ को प्रदेश १ का मतदाताहरूले निर्वाचन क्षेत्रका अन्य प्रतिस्पर्धीहरूमध्ये सबैभन्दा उपयुक्त पात्रको रुपमा आफूलाई हेरिरहेको समेत उनले बताएका छन् । खड्काले यसअघि आफुले गरेको कामको मुल्याङ्कन जनताले गर्ने भएकोले आफुलाई मतदान गर्ने विश्वास व्यक्त गरे ।

विपक्षी उम्मेदवारको पक्षमा बोले मात्रै पनि कारबाही हुने

विदुर । नेपाली काँग्रेस नुवाकोटका कार्यबाहक सभापति राजु थापाले कार्यकर्ताहरूलाई एक अपिल जारी गर्दै पार्टीको निर्देशन भन्दा बाहिर गएर कुनै चुनावी गतिविधि र क्रियाकलाप नगर्न चेतावनी दिएका छन् । 

पार्टी कार्यालय विदुरमा पत्रकारसंग भेटघाट गर्दै कार्यबाहक सभापति थापाले पार्टी तथा उम्मेदवारहरूले आब्हान गरे बमोजिमका मोर्चाहरूमा क्रियाशिल हुन आग्रह गरेको छ । बाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवारको कुनै प्रतिस्पर्धी उम्मेदवार वा राजनीतिक दलको पक्षमा अभिव्यक्ति दिएका आफ्ना कार्यकर्ताहरूलाई कारबाही हुने थापाले बताएका छन् । उनले विज्ञप्ती जारी गर्दै बाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका साझा उम्मेदवारका प्रतिस्पर्धी उम्मेदवारको पक्षमा सामाजिक सञ्जालदेखि अन्य औपचारिक मञ्चमा बोल्ने लेख्ने गरेमा केन्द्रीय निर्देशन बमोजिम कारबाही हुने जनाएका छन् । 

  नेपाली काँग्रेस नुवाकोटका कार्यबाहक सभापति राजु थापाले आफ्नो जिम्मेवारीबाट निष्क्रिय रहने काँग्रेस नेता तथा कार्यकर्तालाई कारबाही गर्न समेत केन्द्रबाट निर्देशन आएको बताएका छन् ।

उनले काँग्रेसका सबै क्षेत्रिय कार्य समिति, प्रदेश तथा गाउँ पालिका, नगरपालिका र त्यस अन्र्तगतका  वडा समिति लाई पार्टी क्रियाशिल सदस्यहरूको सक्रियताको विवरण निर्वाचन सकिए लगत्तै प्रतिवेदनका रुपमा लेखिपठाउन समेत निर्देशन दिएका छन् । उनका अनुसार निष्क्रिय रहने र विपषी उममेदवारको पक्षमा लाग्नेको सुक्ष्म अध्ययन गरेर प्रतिवेदन तयार हुने छ । 

जन्मदिनमा विद्यालयलाई एक लाख

विदुर । बेलकोटगढी नगरपालिकाका जनकराज ढुङ्गानाले जन्मदिनको अवसरमा मंगलवार स्थानीय एक विद्यालयमा छात्रवृत्ति कोष निर्माण गर्नका लागि नगद एक लाख रूपैयाँ प्रदान गरेका छन् । हाल अमेरिकामा बसोबास गर्ने उनले बेलकोटगढी नगरपालिकाको वडा नम्बर ८ मा रहेको बागेश्वरी आधारभूत विद्यालयमा छात्रवृत्तिको कोष निर्माण गर्न एक लाख रूपैयाँ प्रदान गरेका हुन् । उनले घोषणा लगत्तै मोबाइल बैंकिङ मार्फत विद्यालयको खातामा एक लाख रूपैयाँ ट्रान्सफर गरेका छन् । 

उनी आफ्नो फेसबुक पेजमा लेख्छन्– ‘मान्छेले आफ्नो कम द्वारा पाप मोक्ष गर्ने र कर्मद्वारा सामाजिक सेवा गर्ने हो भन्नेमा म बिश्वास गर्दछु । आज परेको आफ्नो जन्मदिनको अबसरमा बेलकोटगढी नगरपालिका वडा न ८ स्थित बागेश्वरी आधारभुत बिद्यालययमा अध्ययनरत गरिब तथा जेहेन्दार बिद्यार्थीको छात्रबृतिको लागि सहयोग स्वरुप अक्षयकोश निर्माणको लागि एक लाखउपलब्ध गराएको छू । बिद्यार्थी भाई बहिनीको उज्वल भबिष्य को कामना गर्दछु !’

संगिनाको सम्मान

विदुर । बैदेशिक भ्रमणको सिलसिलामा युएईमा रहेकी कीर्तिमानी पुर्व खेलाडी संगीना बैद्यलाई नुवाकोट सेवा समाज युएईले एक कार्यक्रमका बीच सम्मान गरेको छ । 

समाजका अध्यक्ष बासुदेब ढुङ्गानाले नुवाकोटकी चेली तथा राष्ट्रको लागि योगदान गर्दै देशलाई विश्व सामु चिनाउन सफल बैद्यलाई सम्मान गर्न पाउँदा खुशी ब्यक्त गरेका छन् । एक औपचारिक कार्यक्रम राखेर उनलाई सम्मान पत्र प्रदान गरिएको उनले बताए । त्यस अवसरमा बैदेशीक रोजगारीको क्रममा युएई रहेका नुवाकोटका नागरिकहरूको सहभागिता रहेको थियो । 

बैद्यले राष्ट्रिय टिमका साथै बिभागीय टोली नेपाली सेनाको प्रशिक्षण सम्हाल्दै बिभिन्न सफलता हासिल गरेकी थिईन् । नेपालले १३ औं दक्षिण एशियाली खेलकुद  प्रतियोगिता (साग)मा तेक्वान्दो तर्फ उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दै १२ स्वर्ण पदक जित्नुमा उनको प्रशिक्षण समेतले ठुलो योगदान रहेको थियो । 

राधिका तामाङको प्राथमिकता मानव विकास र भौतिक पूर्वाधारमा

खरानीटार । नुवाकोट निर्वाचन क्षेत्र १ (१) का वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवार राधिका तामाङले तादी गाउँपालिकाका मतदाताहरूसंग भेटघाट गर्दै विकास र परिवर्तनका लागि आफ्ने गरेको योगदान र भावी योजनाहरूको समीक्षा गरेर आफुलाई मतदान गर्न आग्रह गरेका छन् । 

उनले एमालेबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका उम्मेदवार बद्री मैनालीले छोटो समय राज्यमन्त्री बन्दा पदको दुरुपयोग गरेको उल्लेख गर्दै फेरि जिताएमा के गर्लान् भन्ने प्रश्न गरे । नुवाकोट १ मा एमालेबाट प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा उम्मेदवार मैनाली र १ (१) का सुशील खड्का ज्वाइँ–जेठान रहेकोले जातिवादसँगै परिवारवादमा फसेको आरोप उनले लगाएका छन् । ‘भन्ने नै हो भने वास्तविक जातिवाद त उहाँहरू हो । वास्तविक परिवारवाद उहाँहरू हो । उहाँहरू ज्वाइँ–जेठान कम्पनी,’ नेता तामाङले भने, ‘राधिका तामाङ र हितबहादुर तामाङबीच कहीं साइनो देख्नुहुन्छ । खोज्नुहोस् । थोरै समय पद पाउँदा त बद्री मैनालीले कोल्डस्टोर दुरुपयोग गर्नुभयो । सुशीलजीले गर्न पाउनुभएको छैन । उहाँको बारेमा म धेरै भन्दिनँ । ज्वाइँ–जेठानलाई जिताउने हो भने भोलि के गर्लान् । उहाँसँग केही भिजन छ ?’ उनले मतदातालाई सोधेः ‘ज्वाइँ–जेठानलाई भोट हालेर कस्तो परिवर्तनको अपेक्षा गर्नुभएको छ ?’

२०७४ को निर्वाचनमा एमाले–माओवादी गठबन्धनबाट जितेको स्मरण गर्दै निवर्तमान प्रदेश उपसभामुख तामाङले सहकार्य गर्दा मैनाली अराजनीतिक व्यक्ति भएको चाल पाएको बताए । तामाङले आफू कलिलो उमेरमै राजनीतिमा लागेको र लामो समयकालसम्म राजनीति नै गर्नु पर्ने भएकोले इमान्दार ढंगले अघि बढ्ने मतदाताहरूसंग प्रतिवद्धता जनाएका छन् । ‘कपीकलम एकातिर थन्काएर राजनीति सुरु गरेको हुँ । एसएलसी शान्ति प्रक्रियापछि दिएँ । आइए पास गरेको पनि पछि हो । यसरी संघर्ष गरेको मान्छे हुँ । म चोर दूलोबाट छिरेर राजनीतिमा आएको होइन । मलाई लामो समय राजनीति गर्नुछ । इमान्दाररुपमा राजनीति गर्नुछ,’ उनले भने ।

एमालेका उम्मेदवारले गठबन्धनका नेता, कार्यकर्तालाई काठमाडौंका होटल रेस्टुरेन्टमा बोलाएर आन्तरिक रुपमा खेल्न खोजेकोसमेत उनको आरोप थियो । ‘उहाँहरूले पैसाको धाक देखाएर केही माओवादी कार्यकर्तालाई काठमाडौं बोलाउने रेस्टुरेन्टतिर राख्ने । केही काँग्रेसका कार्यकर्तालाई बोलाउने, काँग्रेसका कुन–कुन खेमालाई कसरी कुस्ती खेलाउने, जुधाउन तिम्रा उम्मेदवार छैनन् भनेर भ्रमण फिजाइरहेको रिपोर्ट मलाई आएको छ,’ राधिका तामाङले भने । 

उनले आफू माओवादी, काँग्रेस, एकीकृत समाजवादीको मात्रै नभई एमालेका इमान्दार कार्यकर्ताको पनि उम्मेदवार भएको बताए । निर्वाचन जितिसकेपछि समृद्ध नेपालको सपना पूरा गर्ने र नुवाकोटको मुहार फेर्नमा लाग्ने प्रतिबद्धता जनाए ।

यसै बीच, नुवाकोट निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ को प्रदेशसभा १ मा वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवार एवं नेकपा माओवादी केन्द्रकी नेता राधिका तामाङले आगामी पाँच वर्षको योजना सार्वजनिक गरेका छन् । अबको विकास अभियान ः मानव विकासमा जोड, भौतिक पूर्वाधारमा ध्यान’ नारासहित उम्मेदवार तामाङले आफ्नो लक्ष्य सार्वजनिक गरेका हुन् । वागमती प्रदेशसभाका निर्वतनमा उपसभामुख समेत रहेका तामाङले गत कालमा भएका प्रगति र त्यसलाई पूर्णता दिने तथा नयाँ योजनालाई समेत लक्ष्यमा समेटेका छन् । 

आगामी योजना

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक गुर्जेभञ्ज्याङ, मानेभञ्ज्याङ, समुन्द्रटार सडकको बाँकी खण्ड मानेभञ्ज्याङदेखि राउतबेशी, समुन्द्रटारसम्म निर्माण गर्ने ।

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक ढलानघर, कुण्डला, घलेभञ्ज्याङ, भ्याङले सडकको सुरुको खण्ड  ढलानघर, स्याल्पिङ खोला, शिवालय सडकको स्तरोन्नती र कालोपत्रे गर्ने । 

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक सुन्दरीजल, चिसापानी, गोल्फुभञ्ज्याङ, कुटुमसाङ, गोसाईंकुण्ड मार्ग निर्माण गर्ने ।

–  दुप्चेश्वरको समुन्द्रटार देखि घ्याङफेदी सडक, समुन्द्रटार, राउतबेशी, झगरे, गोल्फुभञ्ज्याङ सडक शिवपुरीको आइतरामपाटी, छाप, तलाखु सडक, रोल्चे, मानेडाडा, बोर्लाङभूमी स्कूल हुँदै शिवालय, गोल्फुभञ्ज्याङ सडक, पाटीभञ्ज्याङ, खोलेखर्क, कालोभञ्ज्याङ, बेतीनी सडक, तादी गाउँपालिकाको खरानीटार, टुटुङगा, उर्लेनी सडक, फेदीबेशी, गणेशथान पौवाथोक, लच्याङ सडक, जिरोकिलोबाट डाडापाटो हुँदै लच्याङ, उर्लेनी सडक, सातबिसे बागमारा सडक स्तरोन्नती तथा कालोपत्रे गर्ने ।

– सुइरेचौर, घ्याङस्वारा, बागमारा, रान्चेभूमेमा पर्यटन पार्क निर्माण गर्ने ।

– दुर्लभ बन्यजन्तु रेडपाण्ड संरक्षण गरी पाण्डा पार्क र लालिगुरास पार्क निर्माण गरी पर्यटन प्रवद्र्धन गर्ने ।

– दुप्चेश्वर महादेव मन्दिर परिसरको बृहत्तर विकासमार्फत धार्मिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने ।

– सामुदायिक र सांस्कृतिक घारवास कार्यक्रम सञ्चालनमा जोड गर्ने ।

– समुन्द्राफिनी धान र असला माछाको व्यावसायिक प्रवद्र्धनका लागि  पहल गर्ने ।

– कृषिको व्यावसायिक उत्पादन्, बजारीकरण र प्रशोधनमा योजनाबद्ध पहल गर्ने ।

– रैथाने बाली प्रवद्र्धन तथा स्थानीय उत्पादनको बजारीकरणको व्यवस्था गरी ग्रमीण अर्थतन्त्रलाई प्रभावकारी बनाउने साथै युवा स्वरोजगारको लागि व्यवस्था गर्न पहल गर्ने ।

– कृषि तथा प्राविधिक शिक्षाका लागि आंगिक कलेजको व्यवस्था गर्ने, आंगिक नभएको अवस्थामा सम्बन्धन लिई प्राविधिक कार्यक्रम सञ्चालन गरी दक्ष जनशक्ति उत्पादनमा जोड ।

– क्षेत्रीय अस्पताल र सबै पालिकास्तरीय अस्पताललाई दक्ष जनशक्तिसहित सुविधासम्पन्न बनाउने ।

– स्वास्थ्य र शिक्षालाई नागरिकको पहूँचमा पु¥याई गुणस्तरीय सेवा प्रवाहमा जोड गर्ने ।

– मातृभाषामा शिक्षाको व्यवस्था र वाग्मती प्रदेशकमा नेपाली भाषासंगै तामाङ र नेवारी भाषालाई  सरकारी कामकाजको भाषा कार्यन्वयन गर्न पहल गर्ने ।

– महिलालाई सीप विकासमार्फत आर्थिक आत्मनिर्भर बनाउने साथै हरेक निकायमा समानुपातिक  सहभागिताको व्यवस्था गर्ने । छोरी–बुहारी शिक्षा कार्यक्रमका लागि छात्राबृत्तिको व्यवस्था गर्ने ।

– न्याय र सुशासन कायम गर्न दृढतापूर्वक लागि पर्ने । 

पाँच वर्षे रणनीतिक लक्ष्य :

मूल नारा : अबको विकास अभियान : मानव विकासमा जोड, भौतिक पूर्वाधारमा ध्यान !

आर्थिका समृद्धि र मानव विकासतर्फ :

–महिला सीप विकास र आर्थिक आत्मनिर्भरता 

– युवा उद्यमशीलता र स्वरोजगार

– कृषि पर्यटनको हब क्षेत्र विकास, प्राङगारिक कृषि र पर्यटन प्रवद्र्धन

–सामुदायिक र सांस्कृतिक घारवास कार्यक्रम सञ्चालन ।

– रैथानेबालीको प्रर्वद्धन, कोदोको रक्सी ब्राण्डिङ

– प्रदेश स्तरीय सुविधासम्पन्न अस्पताल र पालिका अस्पतालको सेवा क्षमता बृद्धि

– गुणस्तरीय र सर्बसुलभ स्वास्थ्य शिक्षाको व्यवस्था

– कृषि तथा प्राविधिक शिक्षा सञ्चालन 

– मातृभाषामा शिक्षा र स्थानीय संस्कृतिको प्रवद्र्धन

– छोरी–बुहारी शिक्षा कार्यक्रमका लागि छात्राबृत्तिको व्यवस्था

– नेपाली भाषासंगै तामाङ र 

नेवारी भाषालाई सरकारी कामकाजको भाषाको व्यवस्था

भौतिक पूर्वाधार विकासतर्फ :

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक गुर्जेभञ्ज्याङ, मानेभञ्ज्याङ, समुन्द्रटार सडक कालोपत्रे तथा घ्याङफेदीसम्म विस्तार गर्ने ।

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक ढलानघर, स्याल्पिङ खोला, घलेभञ्ज्याङ, भ्याङले सडक कालोपत्रे गर्ने । 

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक सुन्दरीजल, चिसापानी, गोल्फुभञ्ज्याङ, कुटुमसाङ, गोसाइँकुण्ड मार्ग निर्माण गर्ने ।

– शिवपुरी २ को लप्कालुङ खोला पक्की पुल, दुप्चेश्वर ५ र ६ जोडने चन्द्रवती खोला पक्की पुल, तादी १ र ३ जोडने दोर्ख‘ खोला पुल, शिवपुरी ६ र पञ्चकन्या जोडने शिवालय पुल, शिवपुरी ३ को कात्तिके खोला पुल, शिवपुरी १ को मिश्री खोला पुल, बिनडाँडा खोला पुल निर्माण सम्पन्न गर्ने ।

– रेड पाण्डा पार्क र लालिगुराँस पार्क निर्माण 

–  सुइरेचौर, घ्याङस्वारा, बागमारा, रान्चेभूमेमा पर्यटन पार्क निर्माण गर्ने

– दुुप्चेश्वर महादेव मन्दिर परिसरको बृहत्तर विकासमार्फत धार्मिक पर्यटन प्रर्वद्धन गर्ने ।

– प्रदेश स्तरीय सुविधासम्पन्न अस्पताल निर्माण गर्ने

– कृषि तथा प्राविधिक कलेज स्थापना गर्ने

पाँच वर्षमा भएका मुख्य कार्यहरू : 

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक गुर्जेभञ्ज्याङदेखि समुन्द्रदेवी, मानेभञ्ज्याङ, समुन्द्रटार सडकको गुर्जेभञ्ज्याङदेखि समुन्द्रदेवीसम्म ८ किमी सडक स्तरोन्नती र कालोपत्रे सम्पन्न । बाँकी खण्ड समुन्द्रदेवी देखि मानेभञ्ज्याङसम्मको लागि रु.७२ करोडको बहुवर्षीय योजना स्वीकृत भई निर्माण प्रक्रियामा रहेको ।

– प्रादेशिक रणनीतिक सडक शिवपुरी ढलानघर, पञ्चकन्याको कुण्डला, घलेभञ्ज्याङ, कुलकुले भ्याङले हुँदै दुप्चेश्वरको समुन्द्रटार सडक रु. ४० करोडको बहुवर्षीय योजना स्वीकृत भई निर्माणाधीन अवस्थामा रहेको ।

– रणनीतिक सडक टोखा, गुर्जेभञ्ज्याङ, छहरेसम्मको अधिकांश खण्ड कालोपत्रे र ढलान सम्पन्न भएको, केही खण्ड निर्माण प्रक्रियामा रहेको ।

– शिवपुरी कृषि चक्रपथ निर्माण प्रक्रियामा ।

– शिवपुरी १ र ३ जोडने शिवालय पुल, शिवपुरी १ मा ज्यामिरे खोला पुल, तादी खोला भ्याङले पुल गरी तीनवटा पक्की पुलहरू निर्माण ।

– शिवपुरी २ को लप्कालुङ खोला पक्की पुल, दुप्चेश्वर ५ र ६ जोडने चन्द्रवती खोला पक्की पुल, तादी १ र ३ जोडने दोर्ख‘ खोला पुल, शिवपुरी ६ र पञ्चकन्या जोडने शिवालय पुलहरू निर्माणको प्रक्रियामा रहेका छन् । त्यसै गरी शिवपुरी ३ को कात्तिके खोला पुल, शिवपुरी १ को मिश्री खोला पुल, बिनडाँडा खोला पुल लगायत केही पक्की पुलहरूलाई डिपिआरको लागि बजेट व्यवस्था भई कार्यन्वयनको प्रक्रियामा रहेका छन् ।

– सहरे बेशीकसेरी जोडने झोलुङेपुल, बैसाङ खोला झोलुङेपुल दुप्चेश्वर ४, पञ्चकन्या १ र लिखु ६ जोडने आपचौर झोलुङेपुल, तादी ४ र पञ्चकन्या ४ जोडने झोलुङेपुल र दुप्चेश्वरको मुसाङ खोला झोलुङ्गे पुल निर्माण सम्पन्न ।

– करिब ५ करोड लागतमा शिवपुरी ६ स्थित घ्याम्पेश्वरीमा सहिद स्मृति रंगशाला निर्माण ।

– शिवपुरी र तादीमा मिनी कोल्ड स्टोर निर्माण ।

– शिवपुरी ६, चापाबोटमा करीब पाँच करोड लगानीमा तामाङ साँस्कृतिक संग्राहलय बहुवर्षिय योजना स्वीकृत भई निर्माणधीन अवस्थामा रहेको ।

– रु. ५ करोडको लागतमा ककनी, सुइरेचौर, चिसापानी, कुटुमसाङ र रु.४ करोड लागतमा कुटुमसाङदेखि ठाडेपाटी, गोसाइँकुण्ड पदमार्गको ठाडेपाटीसम्म पदमार्ग निर्माण ।

– राष्ट्रपति महिला उत्थान कार्यक्रम अन्तरगत दुप्चेश्वर गाउँपालिकामा जटील सुत्केरीका लागि हवाई उद्धार सेवा सञ्चालन ।

– विदुरमा पोष्टबहादुर बहुप्राविधक शिक्षालयको स्थापना र शिवपुरीको सिक्रेमा कृषि प्राविधिक शिक्षा सञ्चालन ।

तारकेश्वरमा सोलार बत्ती

दाङसिङ । नुवाकोटको तारकेश्वर गाउँपालिकाको विभिन्न स्थानमा सोलार बत्ती जडान गरेको छ । गाउँपालिकाको वडा नम्बर २ को तारुकाघाटको मरनघाट, महादेब मन्दिर, वडा नं. २ को सातदोबाटोमा, वडा नं. ३ को ढकालगाउँ, जोरचौतारा र वडा नं. ६ को मझुवा र कुवापानीमा सोलार बत्ति जडान भएको हो । 

बिहीबार गाउँपालिका अध्यक्ष शिव अधिकारीको उपस्थितमा सोला बत्ती जडान भएको गाउँपालिकाको कार्यालउले जनाएको छ । रातको समयमा पनि नागरिकहरूको हिडडुल हने ति स्थानमहरूमा बक्षी क्षमताको बत्ती जडान भएको छ ।  गाउँपालिका अध्यक्ष शिव अधिकारीका अनुसार तारकेश्वरका अन्य स्थानहरूमा पनि सोलार बत्ती जडान गर्ने तयारी भएको छ । 

उज्यालो तारकेश्वर अभियान अन्र्तगत गाउँपालिकाले उक्त कार्यक्रमलाई अघि बढाएको बताइएको छ । 

श्रेष्ठको पक्षमा जनलहर

ककनी । मंसिर ४ गते हुने प्रदेश तथा प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनको प्रचार प्रसारको क्रममा नुवाकोट क्षेत्र नं. १ को प्रदेश सभा २ मा एमालेको पक्षमा जनलहर आएको छ । एमाले क्षेत्र नं. १ प्रदेश २ निर्वाचन परिचालन कमिटीले आयोजना गरेको घरदैलो कार्यक्रममा एमालेको पक्षमा मतदाताहरू बाक्लो रुपमा देखा परेका छन् । 

यसै क्षेत्रका प्रदेशसभा २ मा एमालेका उम्मेदवार पुर्णलाल श्रेष्ठको पक्षमा स्वतस्फुर्त रुपमा स्थानीयवासीले स्वागत गर्दै घरदैलो कार्यक्रममा सहभागिता जनाइरहेका छन् । पछिल्लो समय ककनी गाउँपालिकाको कागती गाउँ पुगेका श्रेष्ठलाई सयौंको संख्यामा रहेको घरदैलो कार्यक्रमका क्रममा स्थानीयवासीले आफ्नो घरको अगाडी स्वागत गरेका थिए । सयौंको संख्यामा स्थानीयवासीले एमाले उम्मेदवार श्रेष्ठलाई स्वागत गर्दै माला, खादा तथा अविर लगाई स्वागत गरे र अग्रिम विजयको शुभकामना व्यक्त गरे । उक्त क्रममा स्थानीयवासीको उत्साहलाई हेर्दा घरदैलो जस्तो नभई विजय उत्सव जस्तै बनेको थियो । माला तथा खादालाई सम्हालेर राख्न समेत नसक्ने गरी स्थानीयवासीले उम्मेदवारलाई स्वागत गरिएका थिए । घरदैलो कार्यक्रमका क्रममा स्थानीयवासीले एमालेको जानवादी गीतहरू गाउँदै नाचगान समेत गरेका थिए । एमालेको उम्मेदवारलाई विजयको घोषणा गर्न मात्र बाँकी रहेको उल्लेख गर्दै स्थानीयवासीले विजयको माला समेत तयार गरिसकेको बताए । उनीहरूले नुवाकोटको विकास र समृद्धिको लागि अब पुर्णलाल श्रेष्ठको विकल्प नभएकाले पार्टी भन्दा माथि उठी जिल्लाको विकास र समृद्धिका लागि एमाले उम्मेदवारलाई विजयको शुभकामनासहित ठाउँ ठाउँमा स्वागत गरेको उल्लेख गरे । स्वागत गर्ने स्थानीयवासीले एमालेको सूर्य चिन्हमा मतदान गर्न आतुर रहेको बताए । 

स्वागतलाई ग्रहण गर्दै एमाले उम्मेदवार श्रेष्ठले जनताको स्वागत र आशिर्वादले विजयी निश्चित हुने उल्लेख गर्दै जनताको चाहना शतप्रतिशत पुरा हुने विश्वास दिलाए । उनले जनमतबाट विजयी घोषणा भएपछि नुवाकोटको विकास र समृद्धिको जिम्मेवारी एमाले र एमालेका जनप्रतिनिधिको काँधमा आउने र त्यसलाई पुरा गर्ने प्रतिवद्धता जनाए । 

नेकपा एमालेका तर्फबाट नुवाकोट निर्बाचन क्षेत्र नम्बर १ को प्रदेश २ का उम्मेदवार पुर्णलाल श्रेष्ठले नागरिकहरूको बिश्वास नै आफुले निर्बाचन जित्ने बलियो आधार रहेको बताएका छन् । घरदैलो अभियान तथा मतदाता भेटघाटको क्रममा उम्मेदवार श्रेष्ठले लामो समय सम्म स्थानीय स्तरमानै रहेर गरेको सामाजिक कार्यको प्रभावले समेत नागरिकहरूले आफुलाई रोज्ने उल्लेख गरे । 

निस्कलंक उम्मेम्वार, कुनै पनि क्षेत्रमा दाग नलागेका कारण पनि मतदाताहरूले श्रेष्ठलाई समर्थन गर्न थालेका छन् । गठबन्धन र अरु पार्टीबाट बनेका उम्मेदवार भन्दा श्रेष्ठलाई निर्वाचन जित्न सहज रहेको अनुमान लगाउन थालिएको छ । ब्यबसाय र सामाजिक क्षेत्रमा क्रियाशिल प्रदेश सभा सदस्य 

पदका उम्मेदवार पुर्णलाल श्रेष्ठले आफुले निर्बाचन जितेसँगै नुवाकोटको समग्र बिकासको लागी पहलकदमी लिने प्रतीज्ञा गरेका छन् । 

यसबै बीच साना, मझौला र ठुला आयोजनाहरूको बर्गिकरण गरि संघ, प्रदेश र केन्द्र सरकारको साँझेदारीमा समग्र जिल्लाकै बिकासको लागी हातेमालो गर्ने योजना उनले अगाडी सारेका छन् । 

रामशरण महतलाई नेता मान्छु : तामाङ

चुनावी सभामा काँग्रेस नेता डा. रामशरण महत र माओवादी केन्द्रका नेता एवं क्षेत्र नं. १ मा गठबन्धनका तर्फका प्रतिनिधि सभा सदस्य पदका उम्मेदवार हितबहादुर तामाङ भलाकुसारी गर्दै । तस्बिर : इमेज

विदुर । नुवाकोट क्षेत्र नं. १ मा बाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवार एवं माओवादी केन्द्रका नेता हितबहादुर तामाङले नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य डा. रामशरण महतलाई नेता मान्नमा आफुलाई कुनै आपत्ति नभएको बताएका छन् । दुई पटक प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा उनीसंग पराजित भए पनि आफुहरूबीच कुनै बैरभाव नरहेको तामाङले बताए । तामाङले अघिल्लो निर्वाचनमा भने डा. महतलाई हराएका थिए । 

उम्मेदवार तामाङले गठबन्धनले चुनाव हार्यो भन्दै अपत्यारिलो भ्रमको खेती एमालेले गर्नु हाँसोलाग्दो विषय बाहेक केही नभएको बताएका छन् । काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य डा. रामशरण महतसंगै मञ्चमा रहेका तामाङले डा. महतले सुरु गरेका योजनाहरूलाई निरन्तरता दिन र उनको सपना पुरा गर्ने जिम्मा आफ्नो भएको बताएका छन् । ‘मलाई डा. रामशरण महतलाई नेता मान्नका लागि मलाई कुनै पश्चाताप हुनेछैन, हिचकिचाहट हुँदैन, यो क्षेत्र गठबन्धनमा काँग्रेसको भाग परेको भए म उहाँलाई नै सिफारिस गरेर काँधमा काँध मिलाएर यो अभियानमा हुन्थ्येँ’ तामाङले भने ।  

तामाङले गठबन्धनका उम्मेदवारलाई भोट नहाली खुसी नभएको बताएका छन् । माओवादीका उम्मेदवारलाई काँग्रेसले र काँग्रेसका उम्मेदवारलाई माओवादीले भोट नहाल्ने हल्ला एमालेले योजनाबद्ध रुपमा फैलाएको उनले बताएका छन् । एकीकृत समाजवादीका मतदाताले एमालेलाई भोट हाल्ने र माओवादी–काँग्रेसमा समस्या आउने भनेर गलत हल्ला फैलाएको  तामाङले बताए । ‘हामी अग्रगामी नागरिक र हाम्रा कार्यकर्तालाई आफ्नै खुट्टामा बञ्चरो हान्ने छन् भनेर विश्वास गर्दैनौं’ तामाङले भने । 

यसै बीच, नेपाली काँग्रेस नुवाकोटका सभापति एवं नुवाकोट क्षेत्र नं. १ को प्रदेश २ का उम्मेदवार हितबहादुर तामाङलाई काँग्रेसले भोट हाल्दैन भनेर एमालेले अनाबश्यक हल्ला फिजाएको भन्दै उनले हितबहादुर तामाङ साझा र आदरणिय नेता भएकोले काँग्रेसले एकछत्र मत दिने बताए । ‘हामी अहिले काँग्रेस–माओवादी–समाजवादी केही छैनौं, हामी एउटै हौं’ महतले भने । 

एमालेका उम्मेदवारहरू पैसाकै भरमा चुनाव जित्छु भनेर हिडेको उल्लेख गर्दै महतले पैसाले भोट खरिद गर्ने युगको अन्त्य भइसकेको बताए । ‘उनीहरू जस्तो हामी ब्यापार गर्न आएका हैनौं, हामी सेवा गर्न आएका हौं’ महतले भने । एमाले नुवाकोटका अध्यक्ष तथा नुवाकोट क्षेत्र नं. १ का प्रतिनिधि सभा सदस्य उम्मेदवार बद्री मैनालीले अघिल्लो समय प्रदेश सभामा प्रतिनिधित्व गर्दा कुनै विकासका काम अगाडी बढ्न नसकेको आरोप लगाउँदै विकास निर्माणको कार्यभार सम्हाल्नका लागि आफ्नो उम्मेदवारी प्रदेश सभामा रहेको महतले बताए । 

महतले नेपाली काँग्रेस र माओवादी केन्द्रले मित लगाएको बताए । उनले काँग्रेस र माओवादी केन्द्रबीच यस अघि एकआपसमा प्रतिस्पर्धा हुने गरेकोमा अहिले कसरी मिसिएर आए भनेर धेरै आश्चय ब्यक्त गरिहरनु नपर्ने बताएका छन् । 

सरकार सञ्चालनमा एमाले र केपी ओलीको स्वयच्छाचारीको विरुद्धमा राष्ट्र र राष्ट्रियताको पक्षधर दलहरू एक ठाउँमा उभिएको बताए । ‘गाउँमा हुने जात्रामा दुई बलिया मान्छे झगडा गर्दा र कुस्ती खेल्दा गाउँमा अप्ठ्यारो अवस्था आउथ्यो र गाउँले सबै मिलेर उनीहरूलाई समातेर मित लगाउने गरिन्थ्यो,’ महतले भने– ‘हो यस्तै अप्ठ्यारो परिस्थितिको निराकरणका लागि हामी मिलेर आएका छौं, तपाईहरू दुविधामा पर्नुपर्दैन ।’ 

रसुवाका जनताले भने– विकास होइन घरबास देऊ

खाल्टेस्थित त्रिशुली नदी किनारमा जस्ताको टहरोको गाउँ, भुकम्पपछि उनीहरू यही हालतमा छन् ।

बलराम घिमिरे 

बेत्रावती । सन्तोष लामा परिवारसहित जस्ताको टहरोमा बस्न थालेको ७ वर्ष पूरा भयो । उनी उत्तरगया गाउँपालिका– ५ खाल्टेस्थित त्रिशुली नदी किनारमा रहेको जस्ताको टहरोमा बस्दै आएका छन् । 

२०७२ सालको भूकम्पका कारण थातथलोमा पहिरो गएपछि विस्थापित भएर उनि त्यहाँ आएका हुन् । उनी मात्र होइन उत्तरगया गाउँपालिका १ तिरु र गोगनेका १ सय ७४ घर परिवार अहिले पनि जस्ताको टहरोमा बस्दै आएका छन् । विस्थापित भएकाहरू त्रिशुली नदी किनारमा जस्ताको अस्थायी टहरो बनाएर बस्न थालेको ७ वर्ष पूरा भयो । एकातिर त्रिशुली नदीमा आउने बाढीको डर, अर्कोतर्फ जस्ताको टहरामा गर्मीका बेला खपी नसक्नु तातो । जाडोका बेला चुहिएको शीतको कष्ट त छँदै छ । तर, ७ वर्ष बित्यो, समस्या समाधान गर्न कसैले चासो दिएन । विस्थापितहरू गाउँ फर्कने अवस्था पनि छैन । 

पुनःस्थापित नहुँदा उनीहरूको दैनिकी कष्टकर बन्दै गएको छ । ती दुःख कष्ट भोगिरहेका विस्थापित भूकम्प पीडितको माग एउटै रहेको छ । त्यो हो सुरक्षित आवास । ‘हामिहरूलाई अहिले विकास र रोजगारी चाहिएको छैन,’ सन्तोष लामा भन्छन्, ‘सुरक्षित स्थानमा हामिलाई लगेर राखिदिए मात्र पुग्छ ।’

थातथलो छाड्नुको पीडा एकातिर छ भने अर्कोतर्फ नदी बगरको असुरक्षित बसाइ । बर्खा लागेपछि रातभर सुत्नै पाइँदैन जाग्राम बस्नुपर्छ बुटि तामाङले सुनाइन् । पुस, माघ लागेपछि टहराबाट चुहिने शीतको कुरै नगरौं,’ उनले भनिन्, ‘बिहान उठ्दा ओढ्नी पूरै भिज्छ । चैत्र बैसाखमा आउने हावाहुरीले टहरो नै उडाउलाजस्तो गर्छ ।’ यसबाट सबैभन्दा बढी ज्येष्ठ नागरिक, बालबालिका, गर्भवती तथा सुत्केरी महिला र अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू समस्या परेको छ । 

यहीबीचमा भोट माग्दै आएका धेरै नेताले उनीहरूलाई सुरक्षित स्थानमा सार्ने आश्वासन दिए । तर, उनीहरूलाई कसैले ध्यान दिएन । चुनावका बेला आश्वासनका पोका बोकेर यो बस्ती नपुगेका कुनै नेता छैनन् । उनीहरूका यही पीडालाई नेताहरूले चुनावी एजेन्डा बनाउने गर्छन् । ‘हाम्रो पीडा त कति हो कति कसले सुन्छ पीर–मर्का,’ मेन्जोङ तामाले सुनाइन् ।

‘भूकम्प गएदेखि विस्थापितहरूको अवस्था कस्तो छ, समस्या छ कि छैन, कसरी बसेका छन् भनेर सोध्नसमेत छाडिसके,’ उनले आफ्नो दुखेसो पोखिन् । अघिल्लो प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनको समयमा नेताले गरेको वाचा पूरा गर्न नसकेको विस्थापितले आरोप लगाए । 

        त्यसैले नेताहरूले भूकम्प पीडितहरूको समस्या समाधन गर्छन् भन्ने विश्वास आफूहरूलाई नलागेको पीडितहरू बताउँछन् । ७ वर्ष बितिसक्दा पनि पुनःस्थापनामा न नेताले चासो दिए न सरकारले पीडितहरूको गुनासो समाधान ग¥यो । काम गर्नेभन्दा पनि धेरै आश्वासन बाँडेर होला नेताहरूप्रति भूकम्पपीडितको विश्वास गुम्दै गएको छ । त्यसैले निरास हुँदै विस्थापित भूकम्प पीडितहरूले भने नेताहरूले जनताका काम गर्छन् भन्ने विश्वास आफूहरूमा नरहेको बताए । भूकम्प गएको ७ वर्ष पूरा भइसक्दा समेत आश्वासनमात्र दिएकाले नेताहरूले जनताको काम गर्छन् भन्ने विश्वास आफूहरूमा नरहेको विस्थापित भूकम्प पीडित छेकु तामाङले बताए । ‘भूकम्पले थातथलो बस्नै नहुने अवस्था भएर हामी खोलाको बगरमा छौँ,’ उनले भने, ‘७ वर्ष पूरा भयो, विस्थापित भूकम्पपीडितहरूको समस्या ज्युँकात्युँ रहेको छ ।’ खाल्टेमा बस्ने १ सय ७४ विस्थापित परिवार मध्ये १ सय ३ परिवारलाई तल्लो पहिरेबेसीमा एकीकृत बस्ती बनाएर राख्न सरकारले जग्गा अधिग्रहण गरिसकेको छ । ‘तर, अहिलेसम्म एकीकृत बस्ती निर्माण हुन सकेको छैन,’ छेकु लामाले भने । त्यस्तै बाँकी रहेको ७१ परिवारलाई पनि जग्गा अधिग्रहण गर्न बाँकी नै छ । सुरक्षित पुनःस्थापनाको आशा गरेका यहाँका नागरिकले भूकम्पको पीडा भुल्ने दिन कहिले आउला !

रसुवा जिल्लाको चुनावी समीकरण कस्तो छ ?

विदुर । रसुवामा प्रतिनिधिसभाका लागि एउटा मात्रै र प्रदेशसभाका लागि २ वटा निर्वाचन क्षेत्र छ । वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धन र एमालेका उम्मेदवारहरूले निर्वाचन अभियानलाई तीव्रता दिएका छन् । विकासको मिठो आश्वासन बोकेर उम्मेदवार गाउँ पसेका छन् । जिल्लाको उतरी क्षेत्रमा झुरुप्प बस्ती भएकाले भेला गरेर सामूहिक रुपमा उम्मेदवारहरूले मत मागेका छन् 

एमालेले जिल्लाको उत्तरी भेग हाकु, गतलाङ, गोल्जुङ, चिलिमे, थुमन, टिमुरे, बृदिम, स्याफ्रु, धुन्चे राम्चे लगायतका क्षेत्रमा घरदैलो अभियान सकिसकेको छ । दक्षिण भेग कालिका, उत्तरगया, नौकुण्ड गाउँपालिकामा घरदैलो अभियान सकिएको नेकपा एमालेका उपसचिव कैसाङ नुर्पु तामाङले बताए । 

वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवारले पनि उत्तरी भेगका हाकु, गत्लाङ, गोल्जुङ, चिलिमे, थुमन, टिमुरे र बृदिममा घरदैलो अभियान सकिएको बताएका छन् । वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवरले पनि जिल्लाको दक्षिण भेगमा घरदैले अभियान जारी राखेको वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धन चुनाव प्रचासप्रसार समितिका संयोजक जनक जीवन उपाध्याले बताए । 

पाँच गाउँपालिका रहेको रसुवामा २७ वटा वडा रहेको छ । जिल्लामा वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धन र एमालेबीच प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । काँग्रेसबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वतमान प्रतिनिधिसभा सदस्य मोहन आचार्य पुनः उम्मेदवारमा दोहोरिएका छन् । नेकपा एमालेका उम्मेदवार छोवाङ तेन्जिन तामाङ २०७० को संविधान सभाका सदस्य हुन् । दुवै उम्मेदवारले रसुवाको विकासलाई मुख्य चुनावी एजेन्डा बनाएका छन् । काँग्रेसका उम्मेदवार मोहन आचार्यको प्रमुख चुनावी एजेन्डा भनेको नौकुण्ड खानेपानी रहेको छ । त्यस्तै विगतमा पूरा गर्न बाँकी रहेका विकासका काम पूरा गरी सम्मुनत रसुवा निर्माण गर्ने आफ्नो प्रमुख एजेन्डा रहको आचार्यले बताए । ‘रसुवागढी नाका व्यवस्थापन, सडक, जलविद्युत्, पर्यटन, जडिबुटी खेती, पशुपालन, कृषि, स्वास्थ्य, शिक्षा र रोजगार लगायत छन्,’ उनले भने, ‘मुख्य एजेन्डा विकास हो ।’

एमालेका उम्मेदवार छोवाङ तेन्जिन तामाङले प्रमुख चुनावी एजेन्डा भनेको रसुवामा पैसाको राजनीति अन्त्य गर्न‘ रहेको बताएका छन् । ‘किसानको छोरा राजनीतिमा आउन सक्ने बनाउन छ,’ उनले भने । रसुवा जिल्लामा जलविद्युत्को अपार सम्भावना रहेकाले आफू निर्वाचित भएपछि जलविद्युत्को व्यवस्थापन गर्ने तामाङले दाबी गरे । पर्यटनको विकास र रसुवागढी नाका व्यवस्थापन गर्ने मुद्दालाई पनि तामाङले अघि सारे । ‘कृषि, पशुपालनमा आधुनिकीकरण र बजार व्यवस्थापन पनि रहेको छ,’ उनले भने, ‘सडक, स्वास्थ्य, शिक्षा र रोजगार लगायत विकासका मुद्दा छन् ।’ संविधानसभा सदस्य हुँदा पूरा गर्न नसकेको बाँकी रहेका अपूरा काम गर्ने तामाङले बताए ।

पर्यटनको विकास र रसुवागढी नाका व्यवस्थापन गर्ने दुवै उम्मेदवारको एजेन्डामा परेको छ । सडक जिल्लाका प्रत्यक बस्तीमा पुगेको छ । खनिएका ग्रामीण सडक बाह्रै महिना सञ्चालन हुने गरी स्तरोन्नति गर्ने दुवै उम्मेदवारले बताए । ‘जनताले दिएको पहिलो जिम्मेवारी भनेको संविधान लेख्नु थियो त्यो म संविधानसभा सदस्य हुँदा पूरा भएको छ,’ तामाङले भने । जनताले दिएको जिम्मेवारी आफूले पूरा गरेकाले जनताले फेरि पनि आफूलाई मत दिएर निर्वाचित गर्ने तामाङले बताए । २०७४ सालमा आफू निर्वाचित भएपछि रसुवा जिल्लामा धेरै विकासका काम भएको आचार्यले दाबी गरे । ‘जनताले हाम्रोभन्दा पनि राम्रो काम गर्ने व्यक्तिलाई चाहेका छन्,’ उनले भने । घरदैलोमा रहेका उम्मेदवारहरूले पनि मतदाताको मनस्थिति बुझ्न र आफ्नो पक्षमा मत लिन भरमजदुर कोसिस गरिरहेका छन् ।

५० युनिट बिजुली निःशुल्क

रसुवा । नेकपा (एमाले) रसुवाले प्रत्येक घरधुरीलाई ५० युनिटसम्म विद्युत् निःशुल्क उपभोग गर्न पाउने व्यवस्थासहितको प्रतिबद्धतापत्र सार्वजनिक गरेको छ ।

मंसिर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनका लागि एमाले रसुवाले १८ वटा शीर्षकसहितको प्रतिबद्धतापत्र सार्वजनिक गरेको हो । प्रतिबद्धतापत्रमा स्वास्थ्य, शिक्षा, कृषि, पर्यटन, जलविद्युत्, पशुपालन, पूर्वाधार र रोजगारीलाई प्राथमिकता दिइएको छ । ६० वर्षभन्दा माथि उमेर समूहका जनताको निःशुल्क नियमित स्वास्थ्य परीक्षण तथा औषधि वितरण गर्ने प्रतिबद्धतापत्रमा उल्लेख छ । पासाङल्हामु मार्गको बेत्रावती, कालिकास्थान, धुन्चे हुँदै स्याफ्रुबेंसीसम्म सडक स्तरोन्नती गर्ने कुरा पनि समेटिएको छ । त्यस्तै राष्ट्रिय गौरवको आयोजना गल्छी–त्रिशुली–मैलङ–स्याफ्रुबेंसी–रसुवागढी नाका जोड्ने सडक निर्माण छिटो सम्पन्न गर्न संघीय सरकारसँग समन्वय र पहल गरिने, ‘हाम्रो लगानीमा हाम्रै दक्ष जनशक्ति’ भन्ने नाराका साथ डाक्टर, इञ्जिनियर, नर्स, कृषिविज्ञान, पशु विज्ञान, वनविज्ञान, गणित, अंग्रेजी, विज्ञान विषयका शिक्षक तयार गरिने छ ।

वन्यजन्तुहरू बाँदर, बँदेल, भालु, दुम्सीलगायतबाट हुने अन्नबाली क्षतिको उचित संरक्षण र किसानलाई क्षतिपूर्तिको ग्यारेन्टी गरिने विषय पनि प्रतिबद्धतापत्रमा रहेको एमाले प्रतिनिधिसभा सदस्यका उम्मेदवार छोवाङ तेन्जिन तामाङले बताएका छन् । लाङटाङ र गोसाइँकुण्ड पदमार्गलाइ थप व्यवस्थित गर्ने, धुन्चेदेखि गोसाइँकुण्ड केवलकार निर्माण र सञ्चालनका लागि आवश्यक पहल गरिने, कालिका, उत्तरगया र नौकुण्ड गाउँपालिकामा रहेको बिर्ता समस्या र आमाछोदिङ्मो र उत्तरगया गाउँपालिकामा रहेको गुठी समस्या समाधानका गरिने प्रतिबद्धतापत्रमा उल्लेख छ ।

प्रत्येक गाउँपालिकामा कभर्डहल र फिडनेस सेन्टर स्थापना, जिल्लामा एक नगरपालिका घोषणा र कार्यान्वयनका लागि आवश्यक पहल गरिने, भ्रष्टाचारमुक्त जिल्ला निर्माण गरिने  एमाले रसुवाका अध्यक्ष कन्र्याल तामाङले बताएका छन् ।

२०७९ साल कात्तिक २८ गतेको सम्पादकीय

 यस पटक भोट किन र कसलाई ?

पार्टीसँग सम्बन्धित पात्र भन्दा पनि योग्यता, क्षमता राख्ने स्वतन्त्र व्यक्ति जिताउने हो भने कम्तीमा ती परजीवीहरू पाल्नुपर्ने समस्या हुँदैन । न्याय गरेर,  दिएर हुँदैन त्यो देखिनुपर्छ । लामो समय कारागार बसेका कतिपय कैदी निर्दोष सावित भएको हामीसँग थुप्रै उदाहरण छन् । अदालतले अन्ततः न्याय त दियो, तर त्यस्ता कैदीबन्दीको ऊर्जाशील जीवन कालकोठरीमा बर्बाद भइसकेको हुन्छ । अझ कतिपयले जीवितै न्याय पाउन नसकेको उदाहरण पनि भेटिन्छन् । विकास पनि त्यस्तै हो । विकास गरेको छु भनेर मात्र हुँदैन । जनता लाभान्वित नहुने विकासको कुनै अर्थ हुँदैन । जनतासँग नजोडिने विकास पृथ्वीको कुरूप विनाश मात्र हो । भारत विश्वको प्रमुख औषधि उत्पादक तथा निर्यातकर्ता देश हो तर, औषधि अभावमा सबैभन्दा धेरै त्यहींका नागरिक मृत्युवरण गर्छन् । त्यस्तो उत्पादन प्रणालीको के अर्थ जुन आफ्नै देशको नागरिकसँग जोडिंदैन । सभ्यताको सामान्य अर्थ हुन्छ( मानव समाजको प्रगतिशील, उन्नत र समावेशी विकास । हाम्रो इतिहास गौरवमय बहादुरीको मात्रै होइन, रचनात्मक क्षमताको पनि रहेको छ । 

पार्टी विधि, सिद्धान्त, घोषणापत्र अनुरूप कार्य गर्दा राम्रै होला । त्यो नभए पनि स्थानीय आवश्यकताको पहिचान र प्राथमिकीकरण गर्नु र तात्कालिक समस्या समाधान हुने जनताले तुरुन्त, प्रत्यक्ष फरकपन महसुस गर्ने खालका काम गर्नु नै स्थानीय अनुमोदित प्रतिनिधिको कर्तव्य हो । जुन कुरा आफैंमा कुनै कठिन काम पनि होइन । स्वायत्त निकाय हुँदाहुँदै पनि आर्थिक रूपमा रहने केही पाबन्दी, अभाव तथा व्यक्तित्व टकरावको समस्या त आफ्नो ठाउँमा छँदैछ । प्रतिनिधिहरूका बीचमै जस लिन वा पाउन हुने यस्तो खालको टकरावले जनताका समस्या छायाँमा पर्ने गर्दछ । कृषिप्रधान देश नेपालमा महामारीको समय आउनु भन्नाले कृषि उपज नष्ट गर्नुपर्ने बाध्यता आइलाग्नु हो भन्ने छाप कोरोना कालमा बगाइएको दूध र नष्ट गरिएको केरा लगायत फलफूल उदाहरण बन्न पुग्यो । समाचारका बुलेटिनहरूले त्यस्तो प्रकारको न्यूजलाई प्राथमिकतासहित प्रसारण गरेको देखियो । जब कृषकले बजारको असुविधा व्यहोर्नुपर्ने हुन्छ, तब प्रश्न उठ्छ, त्यहाँका जनप्रतिनिधि जीवित त छन् ? स्जनप्रतिनिधिले यस्तो अवस्थामा बजार र कृषकबीचको सेतुको रूपमा काम गर्न सक्नुपर्छ । निर्वाचन खर्च आफैंमा त्रासदीपूर्ण छँदैछ । भनिन्छ– यो निर्वाचन प्रणाली अत्यन्त खर्चिलो छ । वास्तवमा यो प्रणालीसँग कुनै साइनो सम्बन्ध राख्ने कुरै छैन । निर्वाचन आयोग र नियमावली छ । निर्वाचन आचारसंहितामा स्पष्ट उल्लेख हुने गर्दछ । चुनावी खर्चको हदबन्दी, प्रचार सामग्री शैलीको प्रयोगमाथि स्पष्ट नियमावली बोल्छ । दुःखद कुरा कार्यकर्ता र पार्टी स्वार्थसँग जोडिएकाहरूको बाहुल्य हुनाले अनुगमन, नियमन हुँदैन ।

आजका प्रायः सरकारी कर्मचारी ऐन–नियमले स्वतन्त्र र शक्तिशाली महसुस गर्दैनन् । नेताले स्थानान्तरण र बढुवामा लगाइदिने गुन तिर्न बसेका संयन्त्र जस्तो लाग्छ । नियम, कानुन र परिधि नै नभएको भए न प्रणालीलाई दोष दिनु कार्यान्वयन गर्नुपर्ने निकाय निकम्मा बनिदिनु प्रणालीको दोष हो र ? अहिले उम्मेदवारहरू वडा÷पालिकाको वार्षिक बजेट भन्दा बढी रकम लिएर चुनावी खर्चको लेखाजोखा गरेको सुनिन्छ । त्यो स्रोत के हो ? किन त्यत्रो रकम खर्चेर चुनाव लड्ने ? उत्तर सहज छ– राजनीति सेवा होइन, व्यवसाय भएको छ । चुनावी खर्च लगानी हो । निर्वाचन पश्चात् त्यो लगानी उठाउनु छ । अर्को निर्वाचनको खर्च यहीबीचमा कमाउनु छ । त्यसको लागि उत्पादक क्षेत्रमा लगानीको काम गरेर हुँदैन । एउटा कृषि सडकको निर्माण समितिले २० प्रतिशत रकम सदुपयोग पनि गर्दैन। त्यस्तो समिति तिनै नेताका वरिपरि भन्किने झिङ्गाहरूको नेतृत्वमा बन्छ । २० प्रतिशत काम सकिएपछि उनीहरू काम सकिएको कागजात तयार पार्न लाग्छन् । सर्वप्रथम अनुगमन गर्ने इन्जिनियरले माग्ने रकम फाइनल हुन्छ । २० घण्टा डोजर लगाएको हो भने त्यसलाई बढी समयको बिल बनाउन लगाइन्छ । बिल त्यत्तिकै बन्दैन। त्यहाँ पनि बुझो लगाउनुपर्ने हुन्छ । मानौं त्यसका लागि अर्को ३० प्रतिशत खर्च भयो । अब बाँकी ५० प्रतिशत कहाँ जान्छ भनिरहन नपर्ला । त्यसैले पार्टीसँग सम्बन्धित पात्र भन्दा पनि योग्यता, क्षमता राख्ने स्वतन्त्र व्यक्ति जिताउने हो भने कम्तीमा ती परजीवीहरू पाल्नुपर्ने समस्या हुँदैन ।

आजका कार्यकर्ता नबुझ्ने छैनन् । इमानदार कार्यकर्ताहरू काम माग्न वडा, पालिका धाउँदैनन् । जति नेताहरू ढोङी छन्, तिनै नेताका जयजयकार गर्ने कार्यकर्ता त्योभन्दा जाली, फटाहा गाउँमा उधारो खाने नतिर्ने खालका छन् । उनीहरूको काम यतिबेला उम्मेदवारलाई गलत सूचना दिने हो । मेरो यति भोट पक्का छ भनेर रकम बार्गेनिङ गर्नु हो । त्यसैले उम्मेदवार स्वयम् भन्दा बढी चुनावी चहलपहल, रौनक उनीहरूलाई लाग्ने गर्छ । यो समय उनीहरूको कमाउने समय हो । चुनावी मौन अवधितिर व्यापक रूपमा फैलाउने गरिएको हल्ला हो– फलानोले पैसा बाँड्यो रे ढिस्कानोले पैसा बाँड्न लाग्दै छ रे ! वास्तविक रूपमा भोटरसम्म त्यस्तो पैसा पुग्दैन । भोटरलाई सामान्य भोजभतेर दिएर कमाउने गिरोहले चलाउने हल्ला हो । अर्कोतिर पार्टी पोइला जानेहरूको लाम छ । पाँच वर्षसम्म माखो नमारेकाहरू प्रायः अर्को पार्टी प्रवेश गरी टिकट सुरक्षित गरेको देखिएकै छ । हिजो पार्टी प्रवेश गर्नेले आज टिकट पाउनु एकातिर लामो समय पार्टीमा रही योगदान गरेकाहरूको मनोदशा बिगार्ने कुरा हुने नै भयो । तिनीहरूले अराजकताको बाटो अँगाले देशले धान्ला र ?

अकुत भ्रष्टाचार गरी पार्टी केन्द्रमा करोडौंको दाम बुझाएर पुनः टिकट पाउनेहरूको के कुरा । ठेक्कापट्टा गरी नोटको बाढी बगाउन तम्तयार त्यत्तिकै छन् । पदको लागि करोडौं पर्ने टिकट खरिद गर्नेले निर्वाचन खर्च कति गर्लान् ? के यो करोडौंको डिल समाजसेवा गर्ने हेतुले होला र ? समाजको विकृति पहिल्याउने अभियानबाट अभियन्ता बनेकाहरू नै राजनीतिमा लागेको किन भन्ने खुट्याउन नसकिने यो समयमा राजनीति नै गर्नेले विना स्वार्थ समाजसेवा के पो गर्लान् र ! बडो धर्मसंकट त कुन बढी बेकार हो पहिल्याउन देखिन्छ । 

आज पनि मतदाता सचेतनाको कार्यक्रमको खाँचो उत्तिकै छ । गाउँ घरमा या त युवा छैनन् या त सबै सहरकेन्द्रित छन् । छन् भने पनि पार्टीका कार्यकर्ता मात्र भान हुन्छ । यदि कोही राजनीतिदेखि टाढा छ भने उसले कम्तीमा उम्मेदवारहरूले जारी गर्ने घोषणापत्रका प्राथमिकताका योजना र आकाशे खेती गर्ने खालका भ्रमपूर्ण योजनाको बीचमा गाउँ टोलमा गएर बहस चलाउनुपर्छ । भ्रम चिर्नुपर्छ । देश, गाउँ, टोल, समाज सुसूचित मतदाताको सुविचार र सुझबुझपूर्ण निर्णयले बन्ने हो । सक्षम, नैतिक, पारदर्शी, इमानदार, कर्तव्य परायण, लगनशील नेतृत्वले मात्र गाउँ, समाज बन्न सक्छ । कृषिप्रधान यो देश उत्पादनसँग नजोडिने हो भने जनताले प्रत्यक्ष समृद्धि महसुस गर्न सक्ने छैनन् । समाजवादको नारा लगाएर समाजवादमा पुगिन्न । समाज उत्पादन उन्मुख नभएसम्म समाजका समस्या समाधान हुँदैनन्। त्यसपछि विस्तारै अन्य भैतिक पूर्वाधारतिर लाग्न सकिन्छ । त्यसैले सक्षम, सकेसम्म युवा सोच भएका, कम्तीमा विकृति सुधारमा पहल गर्ने खालका उम्मेदवार विजयी गराउनु आजको आवश्यकता हो । धेरै ठूलो चमत्कार गर्ने, कायापलट गर्ने निकाय होइनन् तर बेथिति, कुशासन, भ्रष्टाचारको विरुद्धमा आफूलाई उभ्याउन सक्ने नेतृत्व छान्न सकियो भने पनि मतको अवमूल्यन नहुन सक्छ ।

२०७९ साल कात्तिक २८ गते । वर्ष : १६, अंक : ०५