विदुर । बागमती प्रदेशको सहरी क्षेत्रको अनुपातमा पहाडी क्षेत्रमा जनसंख्या वर्षेनी घट्दै गएको छ । राष्ट्रिय जनगणनाअनुसार २०६८ को तुलनामा २०७८ मा प्रदेशको पहाडी क्षेत्रमा जनसंख्या बृद्धिदर घटेको छ ।
२०६८ देखि २०७८ को एक दशकको अवधिमा यस प्रदेशमा जनसंख्या बृद्धिदर बढेको पाईए पनि पहाडी क्षेत्रको जनसंख्या बृद्धिदर ऋणात्मक देखाएको हो । यस प्रदेशको रसुवाको जनसंख्या बृद्धिदर भने सबै पालिकामा धनात्मक रहेको छ । २०६८ मा ४३ हजार ३ सय जनसंख्या रहेकोमा २०७८ मा बढेर ४६ हजार ६ सय ८९ जनसंख्या पुगेको छ । धादिङ जिल्लामा २०६८ मा ३ लाख ३६ हजार ६७ जनसंख्या थियो । २०७८ मा पुग्दा ३ लाख २५ हजार ७१० भएको छ । १३ पालिकामध्ये नौवटा पालिकामा जनसंख्या बृद्धिदर ऋणात्मक छ । नुवाकोट जिल्लामा २०६८ को जनगणनाअनुसार २ लाख ७७ हजार ४७१ जनसंख्या भएकोमा २०७८ को जनगणनामा घटेको छ । अहिलेको जनसंख्या २ लाख ६३ हजार ३९१ रहेको छ । यस जिल्लाको १२ पालिकामध्ये १० पालिकामा ऋणात्मक जनसंख्या बृद्धिदर भएको राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कमा छ ।
बागमती प्रदेशमा २०६८ को जनगणनाअनुसार जनसंख्या ५५ लाख २९ हजार ४५२ रहेकोमा दश वर्षमा बढेर ६१ लाख १६ हजार ८६६ पुगेको छ र समग्रमा प्रदेशको जनसंख्या बृद्धिदर ०.९७ रहेको राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । साथै, यस प्रदेशको १३ जिल्लामध्ये रसुवा, चितवन, मकवानपुर, सिन्धुली, ललितपुर, भक्तपुर र काठमाडौं गरी सात जिल्लाको जनसंख्या बृद्धिदर धनात्मक रहेको छ । जनसंख्या बृद्धिदर ऋणात्मक रहेका जिल्लामा नुवाकोट, रामेछाप, काभ्रेपलाञ्चोक, धादिङ, सिन्धुपाल्चोक र दोलखा पर्छन् । यसैगरी देशमै सबैभन्दा बढी जनसंख्या वार्षिक बृद्धिदर भएको जिल्लामा भक्तपुर (३.३५ प्रतिशत) र सबैभन्दा बढी वार्षिक जनसंख्या घट्ने दर भएको जिल्ला रामेछाप(–१.६७ प्रतिशत) छ ।
यस्तै, प्रदेशको ११९ स्थानीय तहमध्ये ४६ वटा स्थानीय तहको जनसंख्या बृद्धिदर धनात्मक र ७३ वटा स्थानीय तहको जनसङख्या बृद्धिदर ऋणात्मक रहेको तथ्याङ्क छ । जनसंख्या सबैभन्दा बढी दरमा घटेको पालिकामा काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको चौंरीदेउराली गाउँपालिका (–३.७६ प्रतिशत) र जनसंख्या बृद्धिदर सबैभन्दा बढी रहेको पालिकामा काठमाडौंको कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका (७.४१ प्रतिशत) रहेको छ । दोलखा जिल्लामा २०६८ को जनगणना अनुसार १ लाख ८६ हजार ५५७ जनसंख्या रहेका थिए भने २०७८ मा १ लाख ७२ हजार ७६७ मा झरेको छ । दुई नगरपालिकासहित ९ पालिका रहेको दोलखामा जनसंख्या बृद्धिदर बिगु, तामाकोशी, कालिञ्चोकलगायत सबै गाउँपालिकामा ऋणात्मक रहेको छ । सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा २०६८ मा कुल जनसंख्या २ लाख ८७ हजार ७९८ रहेकोमा २०७८ को जनगणनामा २ लाख ६२ हजार ६२४ पुगेको छ । १२ पालिका रहेको यस जिल्लाको पाँचपोखरी थाङ्पाल गाउँपालिका बाहेक सबैको ऋणात्मक छ ।
यस प्रदेशको हिमाली जिल्ला रसुवाको जनसंख्या बृद्धिदर भने सबै पालिकामा धनात्मक रहेको छ । २०६८ मा ४३ हजार ३ सय जनसंख्या रहेकोमा २०७८ मा बढेर ४६ हजार ६८९ जनसंख्या पुगेको छ । धादिङ जिल्लामा २०६८ मा ३ लाख ३६ हजार ६७ जनसंख्या थियो । २०७८ मा पुग्दा ३ लाख २५ हजार ७१० भएको छ । १३ पालिकामध्ये नौवटा पालिकामा जनसंख्या बृद्धिदर ऋणात्मक छ । नुवाकोट जिल्लामा २०६८ को जनगणनाअनुसार २ लाख ७७ हजार ४७१ जनसंख्या भएकोमा २०७८ को जनगणनामा घटेको छ । अहिलेको जनसंख्या २ लाख ६३ हजार ३९१ रहेको छ । यस जिल्लाको १२ पालिकामध्ये १० पालिकामा ऋणात्मक जनसंख्या बृद्धिदर भएको राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । काठमाडौं जिल्लाको २०६८ को जनसंख्या १७ लाख ४४ हजार २४० रहेकोमा २०७८ मा बढेर २० लाख ४१ हजार ५८७ पुगेको छ । ११ वटा नगर रहेको काठमाडौं जिल्लामा काठमाडौं महानगरपालिका बाहेकको नगरपालिकामा जनसंख्या बृद्धिदर धनात्मक रहेको छ ।
यसैगरी, भक्तपुर जिल्लामा २०६८ मा जनसंख्या ३ लाख ४ हजार ६५१ रहेकामा २०७८ मा बृद्धि भई ४ लाख ३२ हजार १३२ पुगेको छ । चारवटा नगरपालिका रहेको यस जिल्लामा भक्तपुर नगरपालिका बाहेकका सबै नगरपालिकाको जनसंख्या बृद्धिदर धनात्मक छ । तीन गाउँपालिकासहित ६ वटा पालिका रहेका ललितपुर जिल्लाको जनसंख्या बृद्धिदर तीनवटै गाउँपालिको ऋणात्मक रहेको छ । २०६८ सालमा यस जिल्लाको जनसंख्या ४ लाख ६८ हजार १३२ रहेकोमा २०७८ मा ५ लाख ५१ हजार ६६७ पुगेको छ । यस्तै काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लामा २०६८ को जनगणनाअनुसार ३ लाख ८१ हजार ९३७ रहेकोमा २०७८ को जनगणनामा घटेर ३ लाख ६४ हजार ३९ भएको छ । १३ पालिका रहेको यस जिल्लाको जनसंख्या बृद्धिदर तीन पालिकाको मात्र धनात्मक छ । २०६८ मा रामेछाप जिल्लाको जनसंख्या २ लाख २ हजार ६४६ रहेकोमा २०७८ मा घटेर १ लाख ७० हजार ३०२ छ । यस जिल्लाको सबै पालिकाको जनसंख्या बृद्धिदर ऋणात्मक छ ।
सिन्धुली जिल्लाको जनसंख्या २०६८ मा २ लाख ९६ हजार १९२ रहेकोमा २०७८ मा बढेर ३ लाख २६ पुगेको तथ्याङ्क छ । नौ पालिका रहेको यस जिल्लाको जनसंख्या बृद्धिदर तीनवटा पालिकाको मात्र धनात्मक रहेको देखिन्छ ।
मकवानपुरको जनसंख्या २०६८ मा ४ लाख २० हजार ४७७ भएकोमा २०७८ मा बृद्धि भई ४ लाख ६६ हजार ७३ भएको छ । १० पालिका रहेको यस जिल्लाको जनसङख्या बृद्धिदर सात पालिकाको ऋणात्मक रहेको छ । २०६८ को जनगणनाअनुसार चितवन जिल्लाको जनसंख्या ५ लाख ७९ हजार ९८४ रहेकोमा २०७८ मा बढेर ७ लाख १९ हजार ८५९ भएको छ । यस जिल्लाको सबै पालिकाको जनसंख्या बृद्धिदर धनात्मक रहेको तथ्याङ्क सार्वजनिक भएको छ ।
No comments:
Post a Comment