खाद्य सुरक्षाका कार्यक्रम आवश्यक
विज्ञहरूले यो वर्ष नेपालमा खाद्यान्न संकट हुने चेतावनी दिएका छन् । हिउँदमा पनि आवश्यक वर्षा नभएको र आगामी मनसुनमा कम वर्षा हुने भएकाले खाद्य चक्रलाई सहज बनाउन सरकारले विशेष कार्यक्रम लागू गर्नुपर्ने विज्ञहरूको सुझाव छ । आगामी मनसुन सिजनमा कम वर्षा हुने मौसमविद्हरूको आँकलन रहेको भन्दै खाद्यान्न जोहो गर्नुपर्नेमा सरकार सचेत रहेको सरकारी अधिकारीहरूको भनाइ छ । मौसमविद्हरूको अनुमानलाई मध्यनजर गरेर सरकारले आवश्यक रणनीति बनाइरहेको छ । तर त्यो कत्तिको भरपर्दो हुनेछ भन्ने गम्भिर सवाल छ । विगतका वर्षहरूको तुलनामा यस वर्ष आकाशे पानी मनसुन सिजनमा कम हुने आँकलन छ । त्यसैले सो अनुसार धान रोप्ने बेलामा सिँचाइलाई विशेष जोड दिनुपर्ने अहिलेको अवस्था हो । नेपालमा यस वर्षको बर्खायाममा आवश्यक मात्रामा वर्षा नहुँदा सम्पूर्ण खाद्य प्रणालीमा नै समस्या देखिने र वातावरणीय समस्या उत्पन्न हुनेतर्फ सरकारलाई सचेत गराएका छन् । विज्ञहरूले गत वर्षको हिउँदमा पनि आवश्यकभन्दा कम वर्षा भएको र बर्खायाममा पनि खडेरी पर्ने हुँदा भोकमरीलगायतका समस्या सिर्जना हुन सक्ने भन्दै पूर्वतयारीका साथ रहनुपर्नेमा जोड दिएका हुन् । यसपटकको वर्षायाममा आवश्यक वर्षा नहुने भएकोले सरकारले खाद्य सुरक्षाका लागि आवश्यक रणनीति बनाई पूर्वतयारी थाल्नुपर्ने छ । गहुँ, धान, मकैलगायतका बाली उत्पादनमा कमी आउने र खाद्यान्न पहिलेभन्दा बढी आयात गर्नुपर्ने स्थिति आउन सक्ने छ । हिउँदे वर्षा हाम्रो २१ प्रतिशत मात्रै भयो । यो तुलनात्मक रुपमा अत्यन्तै न्यून वर्षा हो । त्यसले ल्याउने भोकमरी, कृषि उत्पादनमा हुने कमी, गहुँको मूल्य ह्वात्तै बढेको छ । यसपटक उत्पादन नहुने देखेपछि व्यापारीहरूले गहुँको मूल्य बढाइसकेका छन् । त्यसको सिधा असर गहुँ आयात गर्नुपर्ने देखिएको छ ।
यस वर्षको वर्षायाममा औसतभन्दा कम वर्षा हुने प्रक्षेपण भएको भन्दै उनले आकाशे खेतीहरू घट्ने अनुमान छ । दक्षिण एसिया क्षेत्रमै यसपटक कम वर्षा हुने आकलन गरिएकाले त्यसको असर नेपालमा पनि पर्ने छ । नेपालमा यो वर्षायाममा आवश्यक मात्रामा वर्षा नहुँदा सम्पूर्ण खाद्य प्रणालीमा नै समस्या देखिने र वातावरणीय समस्या उत्पन्न हुनेतर्फ सरकारलाई सचेत गराएका छन् । विज्ञहरूले गत वर्षको हिउँदमा पनि आवश्यक भन्दा कम वर्षा भएको र वर्षायाममा पनि सुक्खा खडेरी पर्ने हुँदा भोकमरी, कृषि उत्पादनमा कमी लगायतका समस्याहरू सिर्जना हुनसक्ने छ । आकाशे पानीमा भर परेर गरिने खेतीको उत्पादकत्व घट्छ, यसले खाद्यान्नमा असर पर्छ । आर्थिक अवस्था कमजोर भएका बेलामा झनै खाद्यान्न आयात गर्नुपर्ने अवस्था हुन सक्छ, हामीले आजैदेखि तयारी गर्नुपर्छ, त्यसको आँकलनका आधारमा योजना बनाउनुपर्ने आवश्यक छ । त्यसका लागि विशेष गरी स्थानीय सरकारहरूले खास र विशेष योजना तय गर्नु आवश्यक देखिएको छ ।
No comments:
Post a Comment